Τα τελευταία χρόνια, σχεδόν ανεπαισθήτως, όσο περισσότερες σφαλιάρες και απόπειρες οικονομικού στραγγαλισμού δοκιμάζουμε από τη Δύση, άλλο τόσο αυξάνονται και οι τάσεις να μεταβληθούμε σε δορυφόρο της ανερχόμενης Τουρκίας. Ωστόσο, ίσως επίτηδες, ΜΜΕ και πολιτικό κατεστημένο το παίζουν ωραία κοιμωμένη του νεοθωμανισμού. Επίσημα, δεν βλέπουν και δεν ξέρουν τίποτα.
Σαν να μην φτάνουν όλα αυτά, έχουμε και τους γνωστούς ιδεολογικούς κύκλους της εθελοδουλίας και τα απίστευτα ιδεολογήματά τους. Η εξαγορά της τουρκικής Φινασμπάνκ από την Εθνική Τράπεζα αποτελεί το κατ’ εξοχήν επιχείρημα κύκλων της εθελοδουλίας, ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν είναι άνισες.
Ακόμη περισσότερο, κάποιοι αναφέρονται καθησυχαστικά στο σύνολο των ελληνικών επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στη γειτονική χώρα κατά τα τελευταία δέκα χρόνια (2002-2011: 4.1 δισ.$ ελληνικών κεφαλαίων στην Τουρκία, έναντι… 48 εκ.$ τουρκικών κεφαλαίων στην Ελλάδα), για να δείξουν ότι «το ελληνικό κεφάλαιο» είναι κραταιό κι ότι ο νεοθωμανισμός δεν είναι παρά ένας «μπαμπούλας», όπως χαρακτηριστικά υποστήριζε πριν από δυο-τρία χρόνια ο Αλέξης Ηρακλείδης του Παντείου.
Ωστόσο, δεν πρόκειται παρά για μια «φωτογραφία της στιγμής», που μάλιστα δίνει εντελώς εσφαλμένη εντύπωση της ολικής εικόνας. Ας εξηγήσουμε αμέσως το γιατί.
Πρώτον, η φυγή των κεφαλαίων από την Ελλάδα προς την Τουρκία κατά την τελευταία δεκαετία δεν είναι ένδειξη οικονομικού δυναμισμού του ελληνικού κεφαλαίου. Το αντίθετο, αποτέλεσε ένδειξη τότε του «φθινοπώρου» και σήμερα του «χειμώνα» του ελληνικού οικονομικού κύκλου: Τα κεφάλαια εγκαταλείπουν τη χώρα για να εγκατασταθούν στη γειτονική οικονομία, που χαρακτηρίζεται από υψηλό δείκτη ολοκλήρωσης, διαθέτει έναν εύρωστο δευτερογενή τομέα, διοχετεύει τα προϊόντα της σε μια μεγάλη γκάμα χωρών, από την Κεντρική Ασία, τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή, και έχει κάποιους από τους πιο δραστήριους παράγοντες του κατασκευαστικού τομέα, οι δραστηριότητες των οποίων ξεκινούν από τη Ρωσία και φτάνουν μέχρι το Καμερούν.
Δεύτερον, η ελληνική παρουσία στην Τουρκία, σε αντίθεση με την τουρκική στην Ελλάδα, δεν διαθέτει κανέναν πολιτικό, συλλογικό, εθνικό χαρακτήρα. Πρόκειται για πλήρως αποεθνικοποιημένα και αποεδαφικοποιημένα κεφάλαια, που γυρεύουν μόνο τη μεγιστοποίησή τους.
Αντίθετα, η τουρκική οικονομική δραστηριότητα έχει πάντοτε γεωπολιτικές προεκτάσεις. Σε τούτο επιμένει σθεναρά ο Νταβούτογλου, που θεωρεί το εμπόριο και τις επενδύσεις αναπόσπαστο βραχίονα της επιθετικής εξωτερικής του πολιτικής. Γι’ αυτό και κάθε επίσκεψή του σε χώρα που άπτεται του νεοθωμανικού ενδιαφέροντος, ο ίδιος ή ο Ερντογάν συνοδεύονται πάντοτε από δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες επιχειρηματιών, και εκπροσώπους των δύο ισχυρότερων επιχειρηματικών επιμελητηρίων της γειτονικής χώρας: Ενός που εκφράζει τα συμφέροντα των ανερχόμενων στρωμάτων της Ανατολίας και του «ισλαμικού επιχειρείν» και ενός άλλου, που έχει να κάνει με τις παραδοσιακές κοσμικές επιχειρηματικές δυνάμεις, που προέρχονται από τα δυτικά παράλια της Τουρκίας.
Πολύ χαρακτηριστικός ως προς όλα αυτά είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η Ζιράατ Μπανκ στην Ελλάδα, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, έλαβε άδεια λειτουργίας στο πλαίσιο της συμφωνίας για την εξαγορά της Φινασμπάνκ
Πρώτον, έχει ως προπύργιό της τη Ροδόπη, όπου οι δραστηριότητες και η επιρροή που ασκεί στον μουσουλμανικό πληθυσμό είναι τεράστιες. Εκεί, όχι μόνο προσπαθεί να ελέγξει οικονομικά το μουσουλμανικό στοιχείο, αλλά κατά καιρούς έχει επιχειρήσει καίριες σφήνες σε κεντρικό επίπεδο –ανεξάρτητα από το εάν αυτές δεν πετυχαίνουν πάντοτε: Αρχικά, πήγε να προσφέρει δάνεια με επιτόκια ευκαιρίας στους χρεοκοπημένους Έλληνες καταναλωτές. Ύστερα επιχείρησε, ως εκπρόσωπος ενός κατασκευαστικού κονσόρτσιουμ, να χτυπήσει τη δημοπράτηση για την κατασκευή μέρους της Εγνατίας, με το αιτιολογικό ότι ο δρόμος αποτελεί κόμβο για τη μετακίνηση των Τούρκων από τη χώρα τους στην Ευρώπη. Λίγο μετά, κατά το 2010, σε μια στιγμή που δημιουργήθηκε πρόβλημα πώλησης ελληνικής αγροτικής παραγωγής, εμφανίστηκε ως επίδοξος αγοραστής της, ώστε να την κατευθύνει στα τουρκικά εκκοκιστήρια!
Δεύτερον, έχει ένα πλάνο επέκτασης, που ακολουθεί βήμα το βήμα τα δίκτυα της τουρκικής παρουσίας στη χώρα μας. Προσφάτως, άνοιξε υποκατάστημα στη Ρόδο, όπου η Τουρκία δραστηριοποιείται και πάλι προσπαθώντας να θέσει θέμα μειονότητας, όπου κυκλοφορούν χιλιάδες Τούρκοι τουρίστες κατά τη θερινή σεζόν κ.ο.κ. Ύστερα, σχεδιάζει την επέκτασή της στην Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη, δύο ελληνικές πόλεις οι οποίες προορίζονται να παίξουν ενεργό ρόλο στη γεωοικονομική επέκταση του νεοθωμανισμού στα Βαλκάνια. Και, βέβαια, όλες είναι πόλεις τις οποίες αναδεικνύουν για την «οθωμανική κληρονομιά» τους, και προσπαθούν να τις οικειοποιηθούν και πολιτιστικά.
Κοινώς, πίσω απ’ όλα αυτά κρύβεται ένας πολύ μεθοδευμένος ιμπεριαλισμός του 21ου αιώνα. Βεβαίως, αυτός πολλές φορές έχει αποκαλυφθεί ρητώς διά στόματος Νταβούτογλου, ο οποίος μας διαβεβαιώνει ότι η «κοινοπολιτεία» του είναι ανεκτική, έχει θέση για όλους, διαμορφώνει ένα σύστημα συνεργασίας που «υπερβαίνει τα σύνορα» και τις «διαιρέσεις των εθνικισμών», συνιστά ένα νέο πλαίσιο «ασφάλειας», και αποκαθιστά την τάξη στα Βαλκάνια (σε μέρος της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής). Μια ξεκάθαρη Pax Ottomanica, δηλαδή.
Έτσι, τι κι αν κάποιοι βλακωδώς πανηγυρίζουν ότι οι ελληνικές εξαγωγές προς την Τουρκία ξεπερνούν κατά πολύ τις αντίστοιχες τουρκικές προς την Ελλάδα; Όντως, το 2011, οι εξαγωγές μας προς την Τουρκία έφτασαν τα 2.6 δισ. $, ενώ αυτές της Τουρκίας προς εμάς το 1.6 δισ. $. Και για το 2012, οι δικές μας εξαγωγές παραμένουν σταθερές, ενώ είναι η δεύτερη χρονιά που οι εισαγωγές από την Τουρκία μειώνονται. Κι όμως, εμείς εξάγουμε στην Τουρκία ακατέργαστα προϊόντα, τρόφιμα και μεταλλεύματα, και λιγοστά υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα. Ενώ οι Τούρκοι εξάγουν προς τη χώρα μας έτοιμα ενδύματα, έπιπλα ή… ενέργεια, για την οποία αναδεικνύεται σταδιακά στον κύριο προμηθευτή μας! Είναι χαρακτηριστικό ότι, το πρώτο οκτάμηνο του 2011, η Ελλάδα είχε εισάγει από την Τουρκία 1,26 εκ. μεγαβατώρες, χάνοντας την πρώτη θέση από τη Βουλγαρία, μόνο για λίγο (1,33 εκ. μεγαβατώρες).
Αυτά είναι τα στοιχεία που μας δίνουν να καταλάβουμε την πραγματική σχέση που υφίσταται μεταξύ των δύο χωρών. Όσο για τα ελληνικά κεφάλαια, στα οποία αρέσκονται να αναφέρονται οι… Γιάννης Μηλιός, κάποιες ομάδες «μητροπολιτάνων» από τα Εξάρχεια, και η ομάδα του «Ιού», ε, λοιπόν, αυτά κυκλοφορούσαν και επί οθωμανικής αυτοκρατορίας…
Τέλος και μια παρατήρηση, για να μην πέσουμε εντελώς στην παγίδα της απαισιοδοξίας και του τετελεσμένου.
Είναι αλήθεια πως η Τουρκία συσσωρεύει υπέρμετρη ισχύ, σε μια εποχή που εμείς αποδυναμωνόμαστε ολοένα και περισσότερο. Εντούτοις, πίσω από αυτή την ανισορροπία υπάρχει ένα μυστικό. Ο δυναμισμός της Τουρκίας στηρίζεται αποφασιστικά στον πολιτικό βολονταρισμό της. Στην επιθετική στρατηγική που ασκεί: Η οικονομία της άρχισε να βγαίνει από την κρίση του 1995-2000 μόνον όταν, πολιτικά, ο νεοθωμανισμός τής άνοιξε την πόρτα στην Κεντρική Ασία, τα Βαλκάνια και σε μέρος της Μέσης Ανατολής. Για παράδειγμα, στη Μέση Ανατολή η παρουσία των κατασκευαστικών εκτοξεύτηκε μόνο μετά τη σκληρή κόντρα με το Ισραήλ.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι το «τουρκικό οικονομικό θαύμα» και η στρατηγική της γεω-οικονομικής περικύκλωσης που στηρίζεται σε αυτό,εξαρτάται υπερβολικά από την πολιτική επέλαση του νεοθωμανισμού. Έτσι, όταν αυτή αμφισβητείται, έστω και από δυνάμεις κατά πολύ μικρότερες και ασθενέστερες, όπως είναι οι Κούρδοι αντάρτες του PKK, o μεγάλος γίγαντας σκοντάφτει στα προβλήματα και στην εσωστρέφεια. Είναι, δηλαδή, σαν ο τούρκικος δυναμισμός να έχει ναρκισσιστικές ρίζες και να εξαρτάται υπερβολικά από την αποδοχή των άλλων. Πράγμα που σημαίνει ότι, παρά την οικονομική ισορροπία, η πολιτική αμφισβήτησης της τουρκικής πρωτοκαθεδρίας είναι ακόμα εφικτή.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το ιστολόγιο δεν υιοθετεί και δεν φέρει καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών του. Πλέον, οι αναγνώστες μπορούν να σχολιάζουν με το λογαριασμό τους στο facebook ή με λογαριασμούς από τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα. Τα ανώνυμα σχόλια θα παραμείνουν κλειστά όσο υπάρχουν άτομα που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία για να προβοκάρουν και να επιτεθούν σε άλλους σχολιαστές για να επιβάλλουν τις απόψεις τους.