Ποιος θα ελέγχει την “πράσινη” οικονομία;

Μια νέα αναφορά του ETC group σχετικά με τη συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια των πολυεθνικών της Βιο-Αγοράς. Από τις προπαρασκευαστικές συναντήσεις των Ηνωμένων Εθνών Ρίο+20 στη Νέα Υόρκη, to ETC Group στέλνει την 60σέλιδη αναφορά της, όπου περιγράφεται το νήμα που συνδέει την κλιματική αλλαγή και τις πετρελαϊκές κρίσεις, τις νέες τεχνολογίες και την εξουσία των πολυεθνικών. Μας προειδοποιεί ότι τα ηνία της “πράσινης οικονομίας” τα κρατούν οι μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες παγκοσμίως, οι οποίες ετοιμάζονται για το έως τώρα τολμηρότερο πραξικόπημά τους, όχι μόνο με νέες στρατηγικές εξαγορές εταιρειών και με την είσοδο σε νέες αγορές, αλλά και με τη διείσδυση τους σε νέους τομείς της βιομηχανίας.

Για παράδειγμα η DuPont, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία σπόρων και η έκτη μεγαλύτερη εταιρεία τόσο στα εντομοκτόνα όσο και στα χημικά, έχει αναδειχθεί σε μεγάλο παίκτη στα υλικά φυτικής προέλευσης, στην ενέργεια και σε βρώσιμες ύλες. H DuPont δεν είναι η μοναδική εταιρεία που έχει τέτοια σχέδια. Κι άλλοι κολοσσοί των σπόρων, των εντομοκτόνων, των χημικών και των τροφίμων, όπως η Monsanto, η Syngenta, η Dow, η BASF, η Unilever, αυτήν τη στιγμή κάνουν στρατηγικές επενδύσεις σε επίφοβες τεχνολογίες και συνάπτουν ερευνητικές και αναπτυξιακές συνεργασίες ελπίζοντας να μετατρέψουν τη φυτική βιομάζα σε κάθε λογής προϊόν υψηλής αξίας – και βέβαια σε κέρδος.
Από το γύρισμα του αιώνα, το όραμα μιας οικονομίας στηριγμένης στη βιοτεχνολογίαέχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά. Όταν μάλιστα άρχισε να υπόσχεται ότι θα λύσει τα προβλήματα του peak oil και της κλιματικής αλλαγής και να αντιμετωπίζει τη μόδα της βιώσιμης ανάπτυξης, το όραμα σύντομα έγινε “πράσινο”. Οι νέες τεχνολογίες, όπως η συνθετική βιολογία ή η “ακραία γενετική μηχανική” (ο αναπρογραμματισμός έμβιων όντων για την παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων όπως τα βιοκαύσιμα ή τα βιοπλαστικά), που καθίστανται δυνατές μέσω της βιο-πληροφορικής και της γενετικής, αποτελούν τη μηχανή της βιο-οικονομίας, ενώ τα αγροτικά προϊόντα αποτελούν το καύσιμό της.
Μπορεί να ακούγονται γοητευτικά, ωστόσο τα νέα πράσινα τεχνολογικά θαύματα είναι επικίνδυνα, καθώς οδηγούν σε μεγαλύτερη ακόμη συγκέντρωση εξουσίας σε ορισμένες πολυεθνικές και επιπλέον θα επιβάλουν σε κάποιες κοινότητες ιδιωτικές τεχνολογικές καινοτομίες για τις συνέπειες των οποίων οι κοινότητες ούτε έχουν ερωτηθεί ούτε έχουν προετοιμαστεί. Αν η “πράσινη οικονομία” επιβληθεί χωρίς καμία συζήτηση με τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις και χωρίς την εκτεταμένη συμμετοχή των κοινωνικών οργανώσεων και του κόσμου στη λήψη αποφάσεων, η Σύνοδος Κορυφής για τη Γη (Earth Summit) που θα γίνει στο Ρίο ντε Τζανέιρο 20-22 Ιουνίου 2012 διατρέχει τον κίνδυνο να είναι η μεγαλύτερη Σύνοδος Λεηλασίας της Γης τα τελευταία 500 χρόνια.
Η Kathy Jo Wetter της ETC Group εξηγεί: “Ο στόχος δεν είναι να απορριφθεί η πράσινη οικονομία ή ορισμένες τεχνολογίες, αυτά δεν είναι παρά εργαλεία που οφείλουν να χρησιμοποιούνται μόνο με αυστηρές ρυθμίσεις και κοινωνικό έλεγχο. Το 1992 η Agenda 21 μιλούσε για μηχανισμούς αξιολόγησης της τεχνολογίας. Σήμερα τέτοια μέτρα πρόληψης και ελέγχου της υπερσυγκέντρωσης εξουσίας στις εταιρείες είναι επειγόντως απαραίτητα.”
Ο Alberto Gomez της Via Campesina προσθέτει: “Ο έλεγχος των πολυεθνικών στο διατροφικό σύστημα απειλεί τους αγρότες σε όλο τον κόσμο. Εμείς οι αγρότες παράγουμε το 70% των τροφίμων παγκοσμίως, ωστόσο ο έλεγχος από τις πολυεθνικές υπονομεύει τη δυνατότητά μας να παράγουμε με τρόπο οικολογικό, όπως περιγράφει και η αναφορά της ETC Group.”
Η αναφορά περιλαμβάνει τα παρακάτω κεφάλαια:
Το 1% της Πράσινης Οικονομίας
Η αναφορά προσφέρει λίστες με τις πολυεθνικές που ελέγχουν 25 τομείς της “πραγματικής οικονομίας” – το νερό, την ενέργεια, του σπόρους, την αλιεία και τις ιχθυοκαλλιέργειες, την επεξεργασία και διάθεση τροφίμων, τα χημικά, τα λιπάσματα, τα παρασιτοκτόνα, τα ορυχεία, τα φάρμακα, τη βιοτεχνολογία, την αγορά σιτηρών κοκ. Επίσης κατονομάζει τους βασικούς παίκτες σε νέους βιομηχανικούς τομείς όπως η συνθετική βιολογία, τα Big Data, την παραγωγή φυκιών και τη γενετική σε ζώα κτηνοτροφίας.
Ανεξέλεγκτη εξουσία των πολυεθνικών
Τα τελευταία 30 χρόνια τα μονοπώλια αυξάνονται συνεχώς. Σήμερα 10 πολυεθνικές ελέγχουν το 73% της αγοράς σπόρων, ενώ το 1995 ήλεγχαν μόλις το 37%. 10 εταιρείες παρασιτοκτόνων ελέγχουν το 90% της αγοράς των 44 δις. 10 εταιρείες ελέγχουν το 52% της αγοράς ζωοτροφών.
Ξεχάστε τους ανεμόμυλους, το μέλλον είναι οι μύλοι για βιομάζα
Μπορεί η πράσινη οικονομία να διαφημίζει πολύ τα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες, αλλά οι “ανανεούμενη” ενέργεια που δεν είναι υδρο-ηλεκτρική ή πυρηνική αφορά μόλις στο 1,8% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας. Και σχεδόν όλη αυτή η ενέργεια προέρχεται από φυτική βιομάζα.
Νέα “πράσινα” ολιγοπώλια
Νέες συγχωνεύεις σε διάφορους βιομηχανικούς τομείς λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της Πράσινης Οικονομίας – με προεξάρχον παράδειγμα τη σύζευξη της DuPont -του κολοσσού των σπόρων, των χημικών και των παρασιτοκτόνων που αναδεικνύεται σε σημαντικό παίκτη στη βιοτεχνολογία, τα αγροκαύσιμα και τα βιοπλαστικά, τη συνθετική βιολογία, την παραγωγή φυκιού και άλγης και ενζύμων- με τη μεγαλύτερη ενεργειακή πολυεθνική στον κόσμο, την BP.
Τα τροφο-δολλάρια επισκιάζουν τα ενεργο-δολλάρια
Πιστεύεται ότι η παγκόσμια αγορά ενέργειας, ύψους 1 τρις, αποτελεί τον μεγαλύτερο τομέα της παγκόσμιας οικονομίας. Κι όμως, φαίνεται πως ακόμη κι αν συνυπολογιστούν οι κρατικές επιχορηγήσεις προς παραγωγούς ενέργειας και αγροτικών προϊόντων, η παγκόσμια αγορά οπωροκηπευτικών και λαχανοκομικών είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Η γεωμετρική άνοδος της συνθετικής βιολογίας
Τη δεκαετία του 1990 η πρώιμη εμπορευματοποίηση των γενετικών τεχνολογιών οδήγησε σε τεράστιες ανακατατάξεις τους τομείς των σπόρων, των αγροχημικών και των φαρμάκων και στην ανάδυση κολοσσών των “επιστημών της ζωής” όπως η Monsanto και η Novartis. Σήμερα οι νέες τεχνολογίες της συνθετικής βιολογίας συνδέονται με ένα νέο κύμα συγχωνεύσεων, εξαγορών και συνεργασιών στο πλαίσιο της οικονομίας της βιομάζας, με τους κολοσσούς της ενέργειας και των χημικών όπως η Dow, η DuPont, η Shell, η Exxon. η Chevron, η Total να συνάπτουν στρατηγικές συμμαχίες με κολοσσούς των σπόρων, της υλοτομίας και των σιτηρών, όπως η Monsanto, η Cargill, η Bunge, η Weyerhaeuser και η ADM. Στην καρδιά των συμμαχιών αυτών βρίσκονται οι νέες εταιρείες συνθετικής βιολογίας όπως η Life Technologies Inc, η Amyris, η Solazyme και η Evolva, που προωθούνται σε σημαντικούς ρόλους στους τομείς της διατροφής, της ενέργειας, των φαρμάκων και των χημικών.
Μετά τον έλεγχο της πράσινης, ο έλεγχος της γαλάζιας οικονομίας
Η βιομάζα του ωκεανού και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων αποτελεί το 71% της επιφάνειας του πλανήτη. Γι’ αυτό και οι πολυεθνικές της ενέργειας και των χημικών όπως η DuPont, η Statoil, η DSM, η Exxon, η Mitsubishi, η Monsanto, η Chevron και ο κολοσσός των θαλάσσιων μεταφορών και των ιχθυοτροφών Stolt Nielsen εποφθαλμιούν πλέον το βυθό, αναζητώντας νέα ζάχαρα και έλαια για την οικονομία της βιομάζας.
H αναφορά στα αγγλικά (εδώ) και στα ισπανικά (εδώ)
BiotechWatch.gr
stopalimentarius.wordpress.com