Με την οικονομική κρίση έρχεται η Ευρωπαϊκή Πολεμική Αεροπορία

Η οικονομική κρίση έχει πλήξει τα κύρια ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα στρατιωτικών αεροσκαφών. Από αυτό που άρχισε το 2008, ως μια τραπεζική κρίση, δεν έχει καταφέρει να ξεφύγει ούτε ο τεχνολογικός τομέας αιχμής των ενόπλων δυνάμεων των ευρωπαϊκών χωρών - η αεροπορική δύναμη. Ειδικότερα, καταγράφεται μια μείωση του στόλου των αεροσκαφών, αυτών που είναι σε λειτουργία. Σύμφωνα με αναλυτές, ο αριθμός των στρατιωτικών αεροσκαφών μειώθηκε κατά 15%. Πολλά εθνικά προγράμματα στρατιωτικών προμηθειών στον τομέα των πολεμικών αεροποριών παρουσιάζουν καθυστερήσεις, ή μειώνονται τα κονδύλια, με αποτέλεσμα την απαξίωση του οπλισμού των αεροσκαφών. Ως αποτέλεσμα, η μέση περίοδος για τα τελευταία πέντε χρόνια που ένα στρατιωτικός αεροσκάφος βρίσκετα λειτουργία έχει αυξηθεί από 22,2 σε 24,4 έτη.

Σύμφωνα με την βρετανική στρατιωτική έκδοση IHS Jane's οι στρατιωτικοί προϋπολογισμοί των χωρών της Δυτικής Ευρώπης το 2009-2013 μειώθηκαν κατά περίπου 8,5% και τείνουν να μειωθούν παραιτέρω κατά τα προσεχή έτη. Αν το 2009, καταγράφεται ως το έτος με το υψηλότερο επίπεδο των αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη - 256 δισεκατομμύρια δολάρια, το 2013 οι δαπάνες αυτές μειώθηκαν σε 234 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι δαπάνες για τις αεροπορικές δυνάμεις την ίδια περίοδο αυξήθηκαν ελαφρώς, από 27,5% το 2008 σε 28,1% το 2013, και στο τέλος της τρέχουσας δεκαετίας αναμένεται να αυξηθούν σε 29,1%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα Υπουργεία Άμυνας των κορυφαίων χωρών της Ευρώπης κατευθύνονται στο αναπροσανατολισμό των στρατιωτικών τους δυνάμεων προς τον τομέα των αεροπορικών δικτυο-κεντρικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, αν και τα συνολικά κονδύλια για τις πολεμικές αεροπορίες ως σύνολο διατήρησαν το επίπεδό τους, οι δαπάνες για την αγορά νέων αεροσκαφών μειώθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό, το διάστημα 2009-2013 κατά 14,1%, και κατά το τρέχον έτος ανήλθαν σε περίπου 17, 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή η μείωση ήταν το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι πολλά βασικά προγράμματα στρατιωτικών αεροσκαφών καθυστέρησαν, μειώθηκαν ή και ακυρώθηκαν.
Typhoon και F-35
Ειδικότερα, η τάση αυτή έχει πλήξει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα του μαχητικού Typhoon της κοινοπραξίας Eurofighter, το οποίο περιελάμβανε την αγορά 620 Typhoon από την Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τώρα, ο όγκος προμήθειας στο πλαίσιο του προγράμματος αναθεωρήθηκε και είναι σημαντικά μειωμένος. Επιπλέον, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των τεσσάρων χωρών - οι συμμετέχοντες του προγράμματος σε σχέση με τους όρους της αγοράς 124 Typhoon στο τελικό στάδιο της Tranche 3B, η οποία έχει προγραμματιστεί για το τρέχον έτος. Από τις τέσσερις χώρες συμμετέχοντες του προγράμματος για την αγορά αυτής της παρτίδας, αμετάβλητη παρέμεινε μόνο η Ισπανία. Οι άλλες τρεις χώρες σκοπεύουν να μειώσουν τον όγκο των αγορών. Το 2008, η Γερμανία σχεδίαζε να αγοράσει συνολικά 180 αεροσκάφη, η Ιταλία - 121, η Ισπανία - 87, το Ηνωμένο Βασίλειο - 232. Τώρα, αντί για 620 αεροσκάφη - οι συμμετέχοντες του προγράμματος θα αγοράσουν μόνο 472 αεροσκάφη, που είναι περίπου 25% λιγότερο σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό.
Ο ετήσιος ρυθμός παραγωγής του Typhoon μειώνεται σταδιακά. Αν τα τέσσερα εργοστάσια αεροσκαφών (το βιομηχανικό πρόγραμμα διαθέτει τέσσερις γραμμές συναρμολόγησης) το 2011 παρήγαγε 53 μονάδες, το 2012 παρήγαγε 43, και το 2013 θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι συναρμολογήσεις 35 μονάδων. Η παραγωγή του Typhoon στο πλαίσιο της πρώτης φάσης του προγράμματος, γνωστή και ως Tranche 3A, έχει καθυστερήσει κατά περίπου δύο χρόνια και θα ολοκληρωθεί το 2017.
Παράλληλα με το πρόγραμμα του μαχητικού Typhoon, πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Νορβηγία και Ηνωμένο Βασίλειο) ασχολούνται με το αμερικανικό πρόγραμμα για τη δημιουργία ενός χαμηλής παρατηρισιμότητας πολλαπλών χρήσεων πέμπτης γενιάς μαχητικού F-35 Lightning II, υπό την αιγίδα της αμερικανικής εταιρίας Lockheed Martin. Είναι προφανές ότι λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών, ο όγκος των αγορών του F-35 για τις ευρωπαϊκές χώρες ενδέχεται να αναθεωρηθεί.
Το 2008, το Αμερικανικό Πεντάγωνο υπολόγισε τις πωλήσεις του F-35 σε αυτές τις πέντε ευρωπαϊκές χώρες στο επίπεδο των 450 μονάδων. Ωστόσο, η κατάσταση για το F-35 στην ευρωπαϊκή αγορά μέχρι σήμερα έχει αλλάξει, και όχι προς το καλύτερο για την αμερικανική πλευρά.
Πιο συγκεκριμένα, η Ιταλία ανακοίνωσε ότι θα αρκεστεί με 90 μαχητικά, αντί των αρχικά προγραμματισμένων 131 μονάδων. Το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαίωσε την αγορά για μόνο 48 F-35B για να εξοπλίσει το Βασιλικό Ναυτικό. Η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία και το Βασιλικό Ναυτικό, έχουν μειώσει τον στόλο αεροσκαφών Tornado GR.4, τα οποία θα αντικαταστήσουν το F-35, το οποίο πρόκειται να αγοραστεί σε περίπου 50 μονάδες, αν και είχε προγραμματιστεί αρχικά να παραγγελθούν 138 μαχητικά του τύπου.
Παρά το γεγονός ότι η Νορβηγία έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να αυξήσει το πρόγραμμα αγοράς του F-35 από 48 σε 52 αεροσκάφη, ο συνολικός αριθμός των αμερικανικών μαχητικών στις σγκεκριμένες πέντε χώρες της Ευρώπης θα μειωθεί κατά τα επόμενα χρόνια σε 330 μονάδες, μια μείωση κατά το ένα τρίτο του προγραμματιζόμενου αρχικού όγκου. Παρ 'όλα αυτά, η Lockheed Martin αναμένει μακροπρόθεσμα πρόσθετες παραγγελίες από τις ευρωπαϊκές χώρες του Βελγίου, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας.
Rafale και Gripen
Παράλληλα με τα Typhoon και F-35 υλοποιούνται τα ευρωπαϊκά προγράμματα των μαχητικών αεροσκαφών Rafale (Dassault Aviation) και Gripen (Saab). Αρχικά, το πρόγραμμα Rafale περιελάμβανε την κατασκευή 234 μονάδων για την Γαλλική Πολεμική Αεροπορία και 60 για το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό. Ωστόσο, σύμφωνα με τα προσφάτως ανακοινωθέντα σχέδια για τις Γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις, ο στόλος των Rafale για την Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό μειώνεται σε 225 μονάδες, ενώ οι ειδικοί δεν αποκλείουν την περαιτέρω μείωση του τελικού αριθμού των νέων μαχητικών, όσο βρίσκονται σε υπηρεσία τα μαχητικά αεροσκάφη Mirage 2000. Για την υποστήριξη του προγράμματος Rafale και τη μείωση του κόστους, ο ετήσιος ρυθμός της παραγωγής του Rafale μειώνεται σε 11 μονάδες.
Το πρόγραμμα Gripen έχει λάβει μια νέα δυναμική το Δεκέμβριο του 2012, όταν το κοινοβούλιο της Σουηδίας ενέκρινε την ανάπτυξη και την αγορά της μονοθέσιας έκδοσης Gripen-E. Η νέα έκδοση του αεροσκάφους θα είναι εξοπλισμένη με ραντάρ AESA, προηγμένα ηλεκτρονικά, αναβαθμισμένο κινητήρα General Electric F414G, επέκταση του φάσματος πυρομαχικών και αύξηση της χωρητικότητας καυσίμου. Τον Φεβρουάριο 2013 η Saab έλαβε από το Υπουργείο Άμυνας της Σουηδίας μαι σύμβαση αξίας 380 εκ. δολαρίων (2,5 δισ. σουηδικών κορώνων) για να αναπτύξει μια νέα έκδοση του Gripen-E, ενώ το Μάρτιο - μια σύμβαση πολλών δισεκατομμυρίων για το πρόγραμμα μέχρι το 2023.
Παρά το γεγονός αυτό, το πρόγραμμα Gripen είναι επίσης δέσμιο των οικονομικών περιορισμών, και ως εκ τούτου η προτεινόμενη μονοθέσια έκδοση Gripen-F δεν θα αναπτυχθεί και κατασκευαστεί για τη Σουηδική Πολεμική Αεροπορία. Αντ 'αυτού, η απόφαση για την αναβάθμιση 60 Gripen σε Gripen-E. Σε αυτό το πλαίσιο, ο αριθμός των αεροσκαφών του μελλοντικού στόλου της Σουηδικής Πολεμικής Αεροπορίας θα μειωθεί από 100 μαχητικά αεροσκάφη που διατίθενται σήμερα σε συνολικά 60 μαχητικά.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι, παρά την πρόθεση να αποκτήσει το σουηδικό μαχητικό η Ελβετία, το πρόγραμμα Gripen θα αντιμετωπίσει σοβαρές οικονομικές δυσκολίες αν η Ελβετία δεν έχει προχωρήσει μέχρι το 2014 σε μια παραγγελία για τουλάχιστον 20 αεροσκάφη.
Από το 2008 έως το 2013 ο αριθμός του στόλου μαχητικών αεροσκαφών στη Δυτική Ευρώπη μειώθηκε κατά 15,1% από 1.900 σε 1.600 μαχητικά αεροσκάφη.
Η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία, ειδικότερα, έχει μειώσει το στόλο των μαχητικών αεροσκαφών κατά το ένα τρίτο - από 315 σε σχεδόν 200 αεροσκάφη. Αυτό συνέβη σε σχέση με την απόφαση της απόσυρσης των Harrier GR.9 και Tornado F.3, καθώς επίσης και λόγω των καθυστερήσεων στην παράδοση των νέων Typhoon. Η απόφαση σχετικά με την περαιτέρω σταδιακή μείωση σε περισσότερο από το ήμισυ των Tornado GR.4 μέχρι τον Μάρτιο του 2015, κάνει σαφές ότι ο στόλος μαχητικών στην Βασιλική Πολεμική Αεροπορία θα μειωθεί σε λιγότερο από 150 μονάδες.
Στην πρόσφατα δημοσιευμένη Λευκή Βίβλο του Υπουργείου Άμυνας της Γαλλίας υπάρχουν αναφορές σχετικά με τα σχέδια για την περαιτέρω μείωση του αριθμού των μαχητικών στην Γαλλική Πολεμική Αεροπορία και το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό, σε 225 μονάδες. Στην προηγούμενη έκδοση της Λευκής Βίβλου υποδεικνύεται ο αριθμός των 300 μονάδων.
Σύμφωνα με τους αναλυτές στο IHS Jane's, από το 2008 στη Γαλλία αποσύρθηκαν από την υπηρεσία ή τέθηκαν σε αποθήκευση περίπου ένα στα πέντε μαχητικά αεροσκάφη. Σήμερα υπάρχει μια σύμβαση για την προμήθεια 48 μαχητικών Rafale-M σε μια έκδοση για το Γαλλικό Ναυτικό, αντί των προηγουμένως προγραμματισμένων 58 αεροσκαφών. Ο στόλος των μαχητικών θα πρέπει να μειωθεί σταδιακά στις 167-177 μονάδες, ενώ τώρα αποτελείται από περίπου 248 μαχητικά αεροσκάφη.
Στη Δανία, τα τελευταία πέντε χρόνια ο στόλος των μαχητικών F-16AM/BM έχει μειωθεί κατά το ήμισυ περίπου - από 61 σε 30 μονάδες, ενώ οι Κάτω Χώρες έχουν μειώσει το στόλο των F-16 από 105 σε 87 μονάδες. Η Νορβηγία θα μειώσει επίσης τον στόλο των F-16 από 57 σε 48 μονάδες.
Η επιχειρησιακή ετοιμότητα του στόλου μαχητικών αεροσκαφών στην Ευρώπη είναι περίπου στο 36%.
Προοπτικές για τα UAV
Αν και φαίνεται απίθανο ότι ο αριθμός του στόλου μαχητικών θα αυξηθεί στο μέλλον, οι ειδικοί δεν αποκλείουν τον όλο και μεγαλύτερο ρόλο στο μέλλον των μη επανδρωμένων αεροσκαφών μάχης στο συστατικό των αεροπορικών δυνάμεων της Ευρώπης. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη δύο προγράμματα επίδειξης τεχνολογίας μη επανδρωμένων μαχητικών αεροσκαφών (UCAV).

Οι συμμετέχοντες στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα UAV Neuron, με επικεφαλής τη γαλλική Dassault, είναι η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, η Alenia Aermacchi της Ιταλίας, η EADS CASA από την Ισπανία, η σουηδική Saab και η ελβετική RUAG. Η πρώτη μεγάλης κλίμακας πτήση επίδειξης του UAV Neuron πραγματοποιήθηκε την 1η Δεκεμβρίου 2012. Στο Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα για να καθορίσει το UAV Taranis, το οποίο φέρει τον τίτλο της BAE Systems. Η πρώτη πτήση αυτού του συστήματος αναμένεται κατά το τρέχον έτος. Και τα δύο αυτά προγράμματα είναι μόνο για την αξιολόγηση των συστημάτων και των τεχνολογιών που μπορούν αργότερα να χρησιμοποιηθούν ως πλατφόρμες μάχης, και δεν είναι προσανατολισμένα για μαζική παραγωγή στο μέλλον.
Η Βρετανία και τη Γαλλία ενδιαφέρονται για τις αναδυόμενες τεχνολογίες για τα UAV και UCAV, και το Νοέμβριο του 2010 υπέγραψαν μια συμφωνία συνεργασίας, η οποία περιλαμβάνει τη μελέτη της δυνατότητας της από κοινού ανάπτυξης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Το 2012 οι δύο χώρες υπέγραψαν ένα μνημόνιο κατανόησης (MOU) για την πρώτη φάση των εργασιών σχετικά με το πρόγραμμα του μελλοντικού ιπτάμενου συστήματος μάχης (Future Air Combat System). Σύμφωνα με το μνημόνιο, η Γαλλία και η Βρετανία θα ενσωματώσουν τα αποτελέσματα του προγράμματος Taranis και Neuron στην αρχική φάση του Future Air Combat System, διάρκειας 18 μηνών.
Εκπαιδευτικά
Μαζί με τη μείωση των μαχητικών αεροσκαφών στη Δυτική Ευρώπη μειώθηκε σημαντικά και ο αριθμός των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Από το 2008, περίπου ένα στα πέντε αεροσκάφη κατάρτισης αποσύρθηκε, και το σύνολο του στόλου των εκπαιδευτικών έχει μειωθεί κατά περίπου 300 μονάδες. Η μείωση του στόλου συνδέεται με την προοπτική ενός ευρωπαϊκού χάρτη πορείας για ένα προηγμένο αεροσκάφος, το οποίο θα προετοιμάσει τα πληρώματα των πολεμικών αεροσκαφών. Σύμφωνα με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, το κόστος της κατάρτισης ενό πιλότου μαχητικού σήμερα είναι 3 έως 4.000.000 δολάρια.
Επί του παρόντος, η Ευρώπη αναζητά τρόπους για να διασφαλιστεί μια ομοιόμορφη τυποποιημένη μέθοδος εκπαίδευσης των πιλότων. Το 1997 ξεκίνησε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα κατάρτισης για τους πιλότους, γνωστό ως AEJPT (Advanced European Jet Pilot Training) ή Eurotrainer, αλλά δεν συνεχίστηκε μετά την ολοκλήρωση της φάσης έρευνας και σταμάτησε τον Απρίλιο του 2012.
Αντί για το AEJPT ξεκίνησε μια νέα πολυ-εθνική πρόταση. Εννέα ευρωπαϊκές χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία) πρέπει να διαμορφώσουν ένα νέο σχέδιο για τον στόλο του νέου εκπαιδευτικού ή να μετακινηθούν σε ένα πολυεθνικό πρόγραμμα ως εναλλακτική λύση - το αμερικανικό πρόγραμμα ENJJPT (Euro-NATO Joint Jet Pilot Training).
Ανάλογα με την απόφαση τα επόμενα πέντε χρόνια, ίσως σημειωθεί μια μια περαιτέρω μείωση των στόλων εκπαιδευτικών αεροσκαφών για την εκπαίδευση πιλότων μαχητικών στα εθνικά προγράμματα, όπως εξελίσσεται η ενοποίηση των εθνικών προγραμμάτων κατάρτισης για τα πληρώματα πτήσης.
Στρατιωτικά μεταγωγικά αεροσκάφη
Πιθανώς ένας από τους τομείς όπου οι ευρωπαϊκές δυνατότητες μπορεί να επεκταθούν σε μεσοπρόθεσμη βάση - ένα στρατηγικό στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος.
Η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία, με οκτώ αεροσκάφη Boeing C-17 Globemaster III, είναι η μόνη ευρωπαϊκή αεροπορική δύναμη που είναι σε θέση να εφαρμόσει στρατηγικές στρατιωτικές μεταφορές. Υπάρχει σε εξέλιξη μια προσπάθεια της επέκτασης της περιορισμένης ικανότητας των ευρωπαϊκών χωρών, με δύο πολυεθνικά προγράμματα. Ανάμεσά τους, ένα πρόγραμμα για την παροχή προσωρινών λύσεων για την στρατηγική αερομεταφορά που καλείται SALIS (Strategic Airlift Interim Solution), το οποίο εκτελείται μέσω μιας ευέλικτης συμμετοχής με μισθωμένα μεταγωγικά αεροσκάφη An-124-100 (πρόσφατη επιχειρησιακή χρήση παρατηρήθηκε στο Μάλι) καθώς και ένα πρόγραμμα στρατηγικών αεροπορικών μεταφορών του ΝΑΤΟ που καλείται SAC (Strategic Airlift Capability), με τη συμμετοχή τριών αεροσκαφών Globemaster III.
Και τα δύο προγράμματα έχουν λάβει ουσιαστική στήριξη σε συνδυασμό με την ανάγκη για τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν.
Οι μακροπρόθεσμες προοπτικές των ευρωπαϊκών στρατιωτικών μεταφορών σε μεγάλο βαθμό σχετίζονται με το πρόγραμμα των στρατιωτικών μεταγωγικών αεροσκαφών Airbus Military A400M.
Λόγω μιας σειράς από προβλήματα που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια της φάσης ανάπτυξης, το πρόγραμμα A400M έχει καθυστερήσει πάνω από τρία χρόνια. Ωστόσο, η παράδοση των αεροσκαφών αυτών θα αρχίσει από το 2013. Το πρώτο αεροσκάφος παραγωγής πρέπει να παραδοθεί στη Γαλλική Πολεμική Αεροπορία σύντομα. Συνολικά, έξι ευρωπαϊκές χώρες - οι συμμετέχοντες του προγράμματος, θα παραλάβουν 160 αεροσκάφη Α400Μ, τα οποία θα αυξήσουν δραματικά την ικανότητα για τη μεταφορά στρατιωτικών φορτίων.
Εάν δεν ληφθεί υπόψη το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ευρωπαϊκές στρατιωτικές δραστηριότητες μεταφορών εκτελούνται αυτή τη στιγμή σε μεγάλο βαθμό σε ένα σχετικά μικρό στόλο από 69 τακτικά μεταγωγικά αεροσκάφη Lockheed Martin C-130 Hercules, που συμπληρώνονται από ένα μικρό αριθμό αεροσκαφών C-160 Transal, CN295 και CN 235 της Airbus Military.
Ο συντονισμός των περιφερειακών στρατιωτικών μεταφορών φέρει το όνομα EATC (European Air Transport Command), και δημιουργήθηκε το 2010 για να συντονίσει τη χρήση των υφιστάμενων στόλων στρατιωτικών μεταγωγικών αεροσκαφών. Οι δυνατότητές του τελικά θα επεκταθούν με τη χρήση των Α400Μ στο Βέλγιο, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Αναμένεται ότι στις τρεις αυτές χώρες θα ενταχθεί και η Ισπανία, η οποία θα παραλάβει 27 A400M.
Η μείωση του αριθμού των στρατιωτικών μεταγωγικών αεροσκαφών των αεροπορικών δυνάμεων στη Δυτική Ευρώπη, η οποία άρχισε το 2008, θα σταματήσει κατά τα επόμενα τρία χρόνια, όπως η γραμμή συναρμολόγησης για την παραγωγή του A400M θα φθάσει το 2015 το ανώτατο όριο παραγωγής - 2,5 αεροσκάφη ανά μήνα.
Τα εναέρια τάνκερ
Μια άλλη πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Πολεμική Αεροπορία (αυτή δεν υπάρχει ακόμη σε επίσημη μορφή) είναι η έλλειψη των αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού. Για παράδειγμα, τα εναέρια τάνκερ της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας (USAF) διέθεσαν σχεδόν το ήμισυ των αναγκών της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας στις πολεμικές αποστολές στο Μαλί από τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, ως μέρος της επιχείρησης «Serval». Σύμφωνα με την Γαλλική Πολεμική Αεροπορία, από τις 11 Ιανουαρίου έως τις 15 Μαΐου του τρέχοντος έτους, 4.630.000 τόνοι καυσίμου παραδόθηκαν από αμερικανικά ιπτάμενα τάνκερ. Έτσι, η επιχείρηση στο Μάλι αποκαλύπτει την έλλειψη της διαθεσιμότητας πόρων στο τομέα, για αποστολές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις κύριες βάσεις. Υπενθυμίζεται ότι οι πρώτες αποστολές μάχης με σκοπό να βομβαρδιστούν οι θέσεις των Μουτζαχεντίν στο βόρειο τμήμα του Μάλι ολοκληρώθηκαν από την αεροπορική βάση Saint-Dizier στην ανατολική Γαλλία, στο πλαίσιο της οποίας τέσσερα μαχητικά αεροσκάφη Rafale, που συμμετείχαν στην αποστολή, χρειάστηκαν πέντε ενδιάμεσες στάσεις.
Επί του παρόντος, στο Ηνωμένεο Βασίλειο ο εκσυγχρονισμός του στόλου των εναέριων τάνκερ ακούει στο όνομα FSTA (Future Strategic Tanker Aircraft). Τα νέα τάνκερ Α330 θα πρέπει να αντικαταστήσουν τα αεροσκάφη BAC '60 και VC10, τα οποία θα αποσυρθούν οριστικά το Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, καθώς και τα αεροσκάφη Lockheed L-1011 Tristar, παραγωγής της δεκαετίας του '70, το οποία θα αποσυρθούν το Μάρτιο του 2014.
Συνολικά 14 αεροσκάφη Α330 της Airbus Military θα ενισχύσουν την ικανότητα του εναέριου ανεφοδιασμού στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εννέα αεροσκάφη σε λειτουργία και πέντε επιπλέον, αν χρειαστεί. Από το Μάιο του τρέχοντος έτους, τέσσερα Α330 παραδόθηκαν στην Βασιλική Πολεμική Αεροπορία. Ωστόσο, από τα συνολικά 14 A330, μόνο 7 έχουν την δυνατότητα να ανεφοδιάζουν εν πτήσει μεγάλα αεροπλάνα, όπως τα στρατιωτικά μεταγωγικά αεροσκάφη A400M.
Παρά το γεγονός ότι τα πρώτα A330 παραδόθηκαν στην Βασιλική Πολεμική Αεροπορία τον Απρίλιο του 2012, αυτό το αεροσκάφος παρουσιάζει ένα πρόβλημα με το σύστημα που είναι εγκατεστημένο για τον ανεφοδιασμό εν πτήσει. Η Airbus Military είναι πεπεισμένη ότι το πρόβλημα θα λυθεί πριν από την επίσημη υιοθέτηση σε λειτουργία το 2014. Το πρώτο A330-200 με σύστημα ανεφοδιασμού εν πτήσει μεγάλων αεροσκαφών, παραδόθηκε στην Βασιλική Πολεμική Αεροπορία στις 30 Απριλίου του τρέχοντος έτους.
Το επόμενο μεγάλο πρόγραμμα για τα ευρωπαϊκά ιπτάμενα τάνκερ μπορεί να είναι η αντικατάσταση των KC-135R και C-135R της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας. Η εταιρία Airbus Military ανέφερε ότι είναι κοντά σε μια συμφωνία για την προμήθεια αεροσκαφών ανεφοδιασμού A330 MRTT με το Υπουργείο Άμυνας της Γαλλίας. Προηγουμένως, η εταιρία παρουσίασε τις προτάσεις της για συνολικά 12-14 αεροσκάφη αυτού του τύπου, και αναμένει την υπογραφή της σύμβασης πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.
Το A330 MRTT για την Γαλλική Πολεμική Αεροπορία, θα είναι εξοπλισμένα με μια ράμπα φορτίου, η οποία θα χρησιμοποιείται για τις αποστολές ως ένα μεταγωγικό αεροσκάφος. Αν και η διάταξη δεν έχει ακόμη παραδοθεί στους πελάτες του A330 MRTT, η Airbus Military έχει ολοκληρώσει τον σχεδιασμό σε μια φάση του έργου ανάπτυξης για την συμμετοχή στο διαγωνισμό για το πρόγραμμα KC-X των νέων εναέριων τάνκερ της USAF. Σύμφωνα με τη Λευκή Βίβλο του Υπουργείου Άμυνας της Γαλλίας, ο συνολικός αριθμός των εναέριων τανκερ στην Γαλλική Πολεμική Αεροπορία θα είναι μέχρι και 12 μονάδες.
Το 2010, η Ισπανία επιβεβαίωσε επίσης την πρόθεσή της να αγοράσει το A330 MRTT ως αντικατάσταση του τάνκερ Boeing-707 και του μεταγωγικού Α310 (για VIP μεταφορές). Ωστόσο, αυτά τα σχέδια είναι προς το παρόν σε αναμονή λόγω των οικονομικών δυσκολιών, και ως εκ τούτου το αεροσκάφος Boeing-707 θα παραμείνει στην υπηρεσία έως το εγγύς μέλλον.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, παρά την εν εξελίξει διαδικασία του νέου εξοπλισμού του στόλου του ιπτάμενων τάνκερ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης, οι ικανότητες για ανεφοδιασμό στον αέρα θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα. Το 2013, οι αεροπορικές δυνάμεις στην Ευρώπη διέθεταν συνολικά 46 αεροσκάφη σε ρόλο τάνκερ, ενώ η Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία (USAF) έχει σε υπηρεσία 471 αεροσκάφη-τάνκερ. Η αναλογία των μαχητικών αεροσκαφών και των εναέριων τάνκερ στην Ευρώπη είναι 34:1, ενώ στις ΗΠΑ, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 5:1.
Σε γενικές γραμμές, αν και οι οικονομικές πιέσεις των τελευταίων ετών στην Ευρώπη έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση των αεροπορικών στόλων, έχουν ξεκινήσει οι αντιστοίχισες διαδικασίες για την κάλυψη των αναγκών, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων χρηματοδότησης. Θα πρέπει να υποθέσουμε ότι στο εγγύς μέλλον θα βρεθεί μια συμβιβαστική λύση που θα επιτρέψει την εξισορρόπηση με βέλτιστο τρόπο των ικανοτήτων μάχης της Ευρωπαϊκής Πολεμικής Αεροπορίας, με ένα πραγματικά αποδεκτό επίπεδο σε σχέση με την ασφάλεια και την οικονομία.
Πηγή