Ελληνορουμανικές διαχρονικές σχέσεις και γένεση του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος

 

(Ομιλία του Α. Λαζάρου στο Ξηρολίβαδο Βέροιας στις 17-8-2013)
 Επιστημονικά ανακοινώθηκε  ότι το Μαντείο της Δωδώνης από την πανάρχαια εποχή ακτινοβολούσε στη χερσόνησο του Αίμου, δηλαδή στα Βαλκάνια, και ευρύτερα  στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο καθηγητής  του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου και ακαδημαϊκός E. Condurachi μεταπολεμικά προσκλήθηκε στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας, όπου οργανώθηκε διεθνές συνέδριο προς τιμήν του Κροάτη ακαδημαϊκού G. Novak, και ανέπτυξε το θέμα «Η Δωδώνη και οι σχέσεις με τον Βαλκανικό κόσμο».
Αρχικά ανέφερε ότι ιδρυτής  του μαντείου είναι ο Δευκαλίων, ο πατέρας  του Ελληνος, του οποίου  το όνομα  καθιερώθηκε  ως εθνώνυμο, υπαρκτό από τότε Ελλάς, η δε γλώσσα  ελληνική τόσο επιτόπια  όσο και στην ξενιτειά, όπως ενωρίς  σαφέστατα αποφάνθηκαν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Σορβόννης Jean Berard και ο Ιταλός Antonio Antinorio, ενδιάμεσα δε ο καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  Μιχαήλ Σακελλαρίου.

     Ομολογουμένως η ρουμανική επιστήμη διερεύνησε σε βάθος  και πλάτος τις δραστηριότητες  των αποδήμων Ελλήνων όλων των περιόδων  και όχι  αποκλειστικά  στον χώρο της σημερινής ρουμανικής επικράτειας αλλά πολύ πλατύτερα, όπως συνάγεται  και μόνο από το πλήθος των συγγραφών  του Condurachi, του οποίου  ενδεικτικά μνημονεύονται  οι επόμενες: 1) Στοιχεία ενότητας  των ελληνικών αποικιών  στη Δοβρουτσά  και στο νότο  της Σοβιετικής Ενώσεως. 3) Οι στατήρες (νομίσματα) της Κυζίκου και οι εμπορικοί δρόμοι  από τον Ελλήσποντο  στον Δούναβη. 4) Επιδράσεις ελληνικές  και ρωμαϊκές  στα Βαλκάνια, στην Ουγγαρία  και στην Πολωνία. 5) Οι Λαοί της ΝΑ Ευρώπης  και ο ρόλος τους στην ιστορία (αρχαιότητα). 6) Ο Δούναβις λίκνο του πολιτισμού της κεντρικής και  νοτιανατολικής Ευρώπης. Βέβαια ο Condurachi δεν είναι ο μοναδικός Ρουμάνος ερευνητής. Υπάρχουν  πολλοί και διάσημοι, μεταξύ των οποίων  ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου και ακαδημαϊκός N. Banescu. Αυτός κατά την αναγόρευσή του ως αντεπιστέλλοντος μέλους της ακαδημίας Αθηνών έχει γνωστοποιήσει δημιουργία  κατά τους αρχαίους χρόνους  «χώρας αληθινά γετοελληνικής». Συγκρίνοντας  δε τα προρωμαϊκά  δρώμενα  προς τα  μεταρωμαϊκά, όταν ακτινοβολούσε  ο ελληνικός πολιτισμός, αποφάνθηκε: «αυτή  η επίδραση του ελληνικού πολιτισμού δεν διακόπτεται εξ αιτίας της ρωμαιοκρατίας».
     Στη συνέχιση της ελληνικής πολιτισμικής επιδράσεως  έχει εμβαθύνει επίσης ο καθηγητής  του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου  και ακαδημαϊκός Vasile Parvan, ο οποίος είχε την διεύθυνση του επιστημονικού περιοδικού Orfeu (Ορφεύς), Ανάγει δε τον Ελληνισμό τόσο στον Θράκα Ορφέα όσο και στον Φρύγα  Πέλοπα τονίζοντας τα εξής: «Οι  αρχαίες ελληνικές παραδόσεις, σωζόμενες κυρίως στους επικούς κύκλους, από τους οποίους εμπνεύσθηκαν  οι τραγικοί, εμπεριέχουν γνώσεις  παμπάλαιες, αφότου οι Έλληνες, Θράκες, Φρύγες ανήκαν οπωσδήποτε σε κοινό των τριών έθνος. Ο Ορφεύς  ήταν Θράξ, ο Πέλοψ ήταν Φρύξ, αλλά και οι δυο ταυτόχρονα ήταν και Έλληνες. Τα ομηρικά ποιήματα εμφανίζουν αυτήν την πνευματική κατάσταση. Τα δε αρχαιολογικά ευρήματα του τελευταίου μισού του αιώνα επιβεβαιώνουν ολοένα  και περισσότερο  την ακρίβεια  των αρχαίων ελληνικών παραδόσεων».
     Πολλαπλώς ενημερωτική αποδείχθηκε  γαλλόγλωσση  συγγραφή του Parvan με τίτλο «Η ελληνική και ελληνιστική διείσδυση  στην κοιλάδα του Δουνάβεως». Διότι αποκαλύπτει την πολυσχιδή προσφορά  των Ελλήνων, ώστε οι ποταμοί Δούναβις και Δνείπερος να ονομάζονται από τον Parvan ‘Ελληνικοί.
     Μετέπειτα  ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου και ακαδημαϊκός Dumitru Pippidi έχει συγγράψει σειρά βιβλίων, των οποίων το πληρέστερο, ιταλόγλωσσο, επιγράφεται «Οι Έλληνες  στον Κάτω Δούναβι από την αρχαϊκή εποχή έως την ρωμαϊκή κατάκτηση». Εξαιρετικά διαφωτιστικός γίνεται  ο Pippidi και με γαλλόγλωσσο τόμο, τον οποίον επιγράφει «Βραχέα Σκυθικά. Έρευνες στις ελληνικές αποικίες των ρουμανικών ακτών της Μαύρης Θάλασσας». Σ’αυτόν ο Pippidi σκιαγραφεί και την πολύδραστη προσωπικότητα του Ακορνίωνος  από την Διονυσόπολη, στον οποίο ο βασιλιάς Burevista απένειμε το αξίωμα του ‘πρώτου και μεγίστου’, δηλαδή του υπουργού των Εξωτερικών, αναθέτοντάς του τις διαπραγματεύσεις  με τον Πομπήιο στην Ηράκλεια (Μοναστήρι, Βιτώλια) της Πελαγονίας.  Ως γνωστόν, όχι μόνο η Δακία αλλά και η διάδοχος Ρουμανία των νεωτέρων χρόνων έχει αναγορεύσει  υπουργό  Εξωτερικών και πρωθυπουργό Έλληνα, τον Iorga, του οποίου την εξ αμφοτέρων των γονέων ελληνική καταγωγή έχει αποκαλύψει οR. Teo με γαλλόγλωσσο δημοσίευμα επιγραφόμενο «Η Ελληνική συμβολή στο μεγαλείο και την λαμπρότητα της Ρουμανίας».
     Πάντως ο Ακορνίων αναδείχθηκε, διότι διέθετε  ιδιάζοντα προσόντα για την εποχή του, κατ’εξοχήν δε τη λατινομάθεια. Φυσικά δεν ήταν ο μοναδικός λατινομαθής, όπως μας πληροφορεί ο Pippidi, κατά τον οποίο ένα και μισό αιώνα προ της κατακτήσεως της Δακίας από τους Ρωμαίους, εντοπίσθηκαν  «Ρωμαίοι» πολίτες  ελληνικής καταγωγής, Έλληνες λατινόφωνοι, ελληνόβλαχοι! Έτσι κατανοούνται και όσα έχει γράψει  ο καθηγητής του Πανεπιστημίου  Βουκουρεστίου και ακαδημαϊκός Ι.Ι. Russu για την ελληνική και λατινική γραφή στην προρωμαϊκή Δακία. Εύλογα δε ο ακαδημαϊκός Radu Vulpe σχολιάζοντας παρατήρηση του Parvan έχει παρουσιάσει  τους από μακρού  εγκατεστημένους στη Δακία, σχεδόν εντόπιους, και επήλυδες Έλληνες, χρήστες της λατινικής γλώσσας! Στις ημέρες μας ο καθηγητής του Πανεπιστημίου  Βουκουρεστίου  και Bochum Γερμανίας, συνάμα δε γενικός γραμματέας του Ινστιτούτου Ρουμανικών Σπουδών στο Παρίσι ‘Κάρολος ο Α΄’ Cicerone Poghirc την έναρξη του εκλατινισμού Ελλήνων  στα πάτρια εδάφη, ακριβέστερα στην Βόρειο Ήπειρο, ορίζει  το 229 π.Χ., ενώ ο καθηγητής  του Αριστοτελείου  Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ακαδημαϊκός  Αγαπητός Τσομπανάκης διαφοροποιείται  κατά μια δεκαετία ήτοι 239 π.Χ.. Αποδεδειγμένα οι Βορειοηπειρώτες εξοικειώνονται  με τη λατινική γλώσσα προ ρωμαιοκρατίας συμμετέχοντες στα βοηθητικά (auxilia) τμήματα του ρωμαϊκού στρατού, σύμφωνα με αρχαίες πηγές  και επιστημονικές μαρτυρίες, Tίτος Λίβιος και σύγχρονοί μας  διακεκριμένοι επιστήμονες S.I. Oost, N.G.L Hammond, G.Cheesmaan, P. Cabanes…
Κατά τον Ρουμάνο καθηγητή του Πανεπιστημίου Κοπεγχάγης Eugene Lozovan, ο Ελληνισμός στη Δακία έλαβε τεράστιες διαστάσεις, όταν ο αυτοκράτορας  Τραϊανός έκαμε δυο εκστρατείες κατά των Δακών στρατολογώντας και τους Έλληνες της Εγγύς Ανατολής, καθώς και Κρητικούς ικανούς σκαπανείς και γεφυροποιούς, τους κατασκευαστές  της φημισμένης γέφυρας  Drobeta στον Δούναβι, προπάντων Κυπρίους, οι οποίοι ήσαν ασυναγώνιστοι και στην ανέγερση φρουρίων για διαφύλαξη της νέας ρωμαϊκής επαρχίας με τον επικεφαλής  μηχανικό αρχιτέκτονα Απολλόδωρο, τον δημιουργό και της επινίκιας στήλης του Τραϊανού στη Ρώμη, καθώς και πολλών καλλιτεχνικών δημιουργημάτων. Ταυτόχρονα ο Τραϊανός  είχε στο επιτελείο του ως προσωπικό  ιατρό  και προϊστάμενο της υγειονομικής υπηρεσίας τον Κρίτωνα (Titus Statilius Crito), ο οποίος  έγινε και πρώτος ιστορικός της κατακτημένης χώρας γράφοντας ελληνικά, αν και γνώστης της λατινικής γλώσσας ως Ρωμαίος πολίτης. Έχει κιόλας πρωτοτυπήσει  γνωρίζοντας  και την εθνολογική  σύνθεση της περιοχής  των Γετών, οπότε την συγγραφή του επιγράφει Γετικά. Αποσπάσματά της  έχει διασώσει ο Ιωάννης Λυδός, καθηγητής του Πανεπιστημίου Κωνσταντινουπόλεως  και επί Ιουστινιανού διοικητής της βυζαντινής επαρχίας  Ευρώπη, όπως τότε ονομάζονταν τα σημερινά Βαλκάνια, αυτόπτης δε μάρτυρας  της τύχης Ελλήνων χρηστών της λατινικής γλώσσας: «καίπερ Έλληνες εκ του πλείονος όντες, τη των Ιταλών φθέγγεσθαι φωνή, και μάλιστα τους δημοσιεύοντας».
     Εξακριβωμένα Έλληνες δεν είχαν απουσιάσει  και πρωτύτερα  πέρα της Ιουστινιάνειας Ευρώπης, δηλαδή πέρα των Βαλκανίων, δοθέντος ότι  και κατά τους σκοτεινούς αιώνες, 4^ο-5^ο, όταν εκεί εγκαταστάθηκαν  μεταναστευτικοί λαοί, όπως οι Γότθοι, οι οποίοι  εκχριστιανίσθηκαν από τον αλλοτριωμένο  ανθρωπωνυμικά  Έλληνα Γούλφιλα ή Ούλφιλα, δημιουργό και της ‘Γοτθικής Γραφής΄! Δεν είχαν βραδύνει  να εμφανισθούν  και παράτολμοι  απόδημοι  από τον κυρίως ελλαδικό χώρο, όπως ο αμφίλεκτος φιλόσοφος AithiusHistricus, όνομα αναγόμενο κατ’ευθείαν  στο Ηπειρωτικό φύλο των Αιθίκων της Πίνδου. Αναμφίβολα παρεμβάλλεται χρονικό  διάστημα έως την επανεμφάνιση  αισθητότερης αποδημίας  Ελλαδιτών  πέρα του Δουνάβεως. Διακρίνονται  δε πάλι Ηπειρώτες, μεταξύ των οποίων  διασημότερος οπωσδήποτε  είναι ο Μιχαήλ Γενναίος. Διότι ανήλθε και σε θρόνο ηγεμονικό, εκπληρώνοντας  και διακαή πόθο  των γηγενών  με την επίτευξη  της ενώσεως των τριών Ηγεμονιών. Ταυτόχρονα έχει πασχίσει  Pro Republica Christiana (1593-1603), όπως  με ομότιτλο  δημοσίευμα  έχει πληροφορήσει ο καθηγητής  τους Πανεπιστημίου Σάλτσμπουργκ Al. Randa. Αυτό άλλωστε συνάγεται  και από την επικοινωνία, την οποία είχε με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Μελέτιο Α΄, αληθινά ποδηγέτη  και εμψυχωτή, όπως βεβαιώνουν οι γραφές του: «Εσείς είσθε το γένος εκείνο  το περιφρονημένον των Ρωμαίων, το οποίον εκυρίευσε όλην την Οικουμένην  με την δύναμη των αρμάτων. Η πρώτη μοναρχία  των Περσών  μετετέθη  εις Αιγύπτιους , από τους Αιγύπτιους εις Μακεδόνας, οι οποίοι ήσαν Έλληνες, το γνήσιον γένος σας…». Επιπρόσθετα ο Μιχαήλ Γενναίος  δημιουργεί δυνατούς δεσμούς  με τους απανταχού  ομογενείς, ιδίως  δε με τους δυναμικούς  ιεράρχες, Διονύσιο Ράλλη-Παλαιολόγο, μητροπολίτη Τιρνόβου, Διονύσιο  τον Φιλόσοφο, μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών, με λαϊκούς απλούς, Κυκλαδίτες, Κρητικούς  και αλλογενείς Ανδεγαυούς, Ισπανούς… Έχει συγκροτήσει  αντιοθωμανικό συνασπισμό  κατανικώντας τους Τούρκους τον Αύγουστο του 1595. Όραμά του ήταν η άνοδος  του στον θρόνο  του Βυζαντίου. Τον απόηχο αυτού αποτελούν οι ύμνοι συγχρόνων του λογίων, Σταυρινού, Ματθαίου του Μυρέων, Παλαμίδη, Πετρίτση, Διακρούστη, Σπόντη… Οι αγώνες  δοξολογήθηκαν και με δημοτικά τραγούδια, βουλγαρικά, σερβικά, ελληνικά… Την απουσία δε ρουμανικών ερμήνευσαν  λαογράφοι, ιδίως ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών  Δ. Οικονομίδης, εξ αφορμής επισημάνσεως μοναδικού, το οποίο αποδείχθηκε  λόγιο  από τον Demosten Russo, καθηγητή του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου, ο οποίος είχε αποκαλύψει  και τον δημιουργό, τον εθνικό ποιητή  της Ρουμανίας  Vasile Alecsandri, ελληνικής καταγωγής!
     Ωστόσο αδιανόητη  παραποίηση της πραγματικότητας  επιχειρήθηκε  μόλις το 1979  στο ζήτημα της καταγωγής  του ηγεμόνα της Μολδαβίας  Bασιλείου Λούπου, του οποίου ως απαρχή  του γένους του  προτιμήθηκε ο Ρωμαίος Valerius Cernicus, 349 π.X. (Dumitru Velciu, Grigore Ureche, Editura Minerva, Bucuresti 1979,194). Η δε αποκατάσταση  στο ορθόν  έγινε στις αρχές  του 21^ου αιώνα μ.Χ. στην εντεύθεν της Αδριατικής  Βόρειο Ήπειρο! Φρικτότερη εκτροπή  διεπράχθη από τον ακαδημαϊκό, τον Haralambie Mihaescu, oοποίος σ’αντίθεση με τους ομολόγους του Ρουμάνους, καθώς και άλλων  χωρών, την επιστημονικά πολύτιμη  μαρτυρία «Έλληνας  εκ του πλείονος όντας» του Ιωάννου Λυδού αλλοιώνει  σε διαδοχικά δημοσιεύματα, ρουμανόγλωσσα, γαλλόγλωσσα, γερμανόγλωσσα εξαφανίζοντας  την πλέον ουσιαστική λέξη «Έλληνας». Στο δε ιταλόγλωσσο σβήνει από το κυρίως κείμενο  την ίδια λέξη ¨Ελληνας», ενώ στη σημείωση παραθέτει αναλλοίωτο το πρωτότυπο, αλλά προβαίνει  σε χειρότερη νόθευση  προσθέτοντας  την ανύπαρκτη στον Ιωάννη Λυδό  «delle regioni danubiane», αναγκαία δε στον Mihaescu  για την εμφύτευση  λατινογλώσσων  στη Δακία. Διότι  η θορυβώδης  και ήδη μυθώδης  κάθοδος  από Δακία  Βλάχων έπαυσε  να συζητείται  μετά τα εκτενέστατα Προλεγόμενα του Γάλλου ακαδημαϊκού P. Lemerle στο ισχνότατο χρονικό του Κεκαυμένου, ο οποίος τελικά παραδέχεται την εντοπιότητα των Βλάχων της Ελλάδος διακρίνοντάς τους σε αστούς, κτηματίες, κτηνοτρόφους. Ρουμάνοι άλλωστε ομόλογοί του Mihaescu, καθώς και άλλων χωρών, υποστηρίζουν  ότι λατινόφωνοι ανέρχονται  στην Δακία  από την ‘Ευρώπη’ του Ιωάννου Λυδού. Αυτό απέδειξε  με δίτομο ογκώδες  σύγγραμμα, ευγλωττότατα επιγραφόμενο  ‘Η καταγωγή των Ρουμάνων’ κατά τα έτη 1923-1927, ο ακαδημαϊκός και θεμελιωτής  της Γλωσσολογικής Σχολής Ιασίου Alexandru Philippide. Το δε επιστημονικό επίτευγμα επιδοκιμάστηκε τόσο στη Ρουμανία  (A. Sacerdoteanu, I. Siadbei, C. Daicoviciu-H. Daicoviciu…) όσο και άλλες χώρες (E. Bourciez, P. Garde…). Ως προς τον ηγεμόνα  Βασίλειο Λούπο πληροφορίες  ποικίλες έχουν  και οι C.C. Giurescu- D.C. Giurescu στο ογκώδες  σύγγραμμά τους επιγραφόμενο ‘Ιστορία των Ρουμάνων από τους αρχαιότερους χρόνους έως σήμερα’. Κατά πρώτον τονίζουν  ότι  στο χρονικό διάστημα  του 17^ου αιώνα και των αρχών του 18^ου  πραγματώνονται  πρωτόφαντα πολιτισμικά επιτεύγματα. Συγκεκριμένα  τότε οι Ρουμάνοι  βαθμιαία αποδεσμεύθηκαν από την αφόρητη καταπίεση  να εκφράζονται σλαβωνικά  και επιδόθηκαν δειλά στη χρήση του λατινογενούς προφορικού ιδιώματος, το οποίο διέτρεχε  τον κίνδυνο του αφανισμού, αν δεν συνέβαινε  άνοδος λατινοφώνων από την Ιουστινιάνεια Ευρώπη. Αξιοσημείωτο είναι επίσης  ότι τα Χρονικά της χώρας  συντάσσονται  πλέον στη γλώσσα των αυτοχθόνων μετά την πρωτοποριακή  συμβολή  του  μοναχού Κορέση, που κατάγεται από νησί του Αρχιπελάγους του Αιγαίου, ακριβώς δε τη Χίο. Αυτός είχε κιόλας εκδώσει και λειτουργικά βιβλία  με απόλυτο σεβασμό στην Ορθοδοξία. Γι’αυτό η περίοδος  μεταξύ της ενάρξεως  της ηγεμονίας του Μπασαράβα και εκείνης του Βασιλείου Λούπου μέχρι του Δημητρίου  Καντεμίρ ονομάζεται κλασικός αιώνας! Οι νέοι αυτού του αιώνα  δεν αρκούνται στην Ακαδημία του Ιασίου, την οποία ίδρυσε ο Βασίλειος Λούπος, ώστε να αποτολμούν σπουδές και στο εξωτερικό: Πατριαρχική Ακαδημία Κωνσταντινουπόλεως, Πανεπιστήμια της Ευρώπης, Βενετίας, Πάδοβας…
     Λοιπόν αισθητότατα συμβάλλει ο Βασίλειος Λούπος στην πολιτισμική πρόοδο: Ιδρύει πόλεις, κτίζει  ναούς και ευαγή ιδρύματα, γέφυρες, όπως εκείνη προς Κωνσταντινούπολη με ολοφάνερο συμβολικό χαρακτήρα. Από τους ναούς αναφέρονται η εκκλησία του αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού στο Ιάσιο  και του αγίου Αθανασίου. Πλατύτερης φήμης  είναι το μοναστήρι  των Τριών Ιεραρχών στο Ιάσιο. Εκτός δε της επικράτειάς του ο Βασίλειος  Λούπος έγινε κτίτωρ  του ναού της αγίας Παρασκευής του Lvov (1644), προκαλώντας έκπληξη και για τα εισαγώμενα  δομικά υλικά, μάρμαρα! Δεν παρέλειψε δε προσφορά  και προς την κοιτίδα του κτίζοντας την αγία Λαύρα, η οποία συνιστά σύμβολο της εθνικής επαναστάσεως των απανταχού Ελλήνων του 1821, ταυτόχρονα δε απόδειξη αναιρετικής των περί αλβανικής καταγωγής του ισχυρισμών των Giurescu, που αγνόησαν  τα Αρχεία της Βενετίας, στα οποία  καταχωρήσθηκε  με ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου 1606 μνεία Ηπειρώτη, ο οποίος μολονότι έχει επώνυμο ελληνικό αναφέρεται ως αλβανός: «…σήμερα ήλθεν αλβανός ονόματι Σοφιανός…». Πόσο ‘Αλβανός’ λογιζόταν πασένας κατά τους χρόνους εκείνους μας ενημερώνει ο Κ. Ράδος γράφοντας για την αναλογία  στα’ αλβανικά’ σώματα των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών: «Εν Βλαχία εκ των εξήκοντα ‘καπιτανιών’ πεντήκοντα  οκτώ ήσαν ελληνικαί και, μία βουλγαρική και μια σερβική. Πρβλ. Ι. Φιλήμονος ‘Δοκίμιον Ιστορικόν’, τόμος β΄,σ.9». Προσθέτει  δε ο Ράδος και τα επόμενα: «Όσον δ’αφορά εις την επωνυμίαν  Αλβανικόν, αύτη προεκρίθη δια διαφόρους λόγους. Δια να μην δυσαρεστείται  ή ανησυχεί η Πύλη, δια να μην ταράσσονται οι υπεράγαν Λατίνοι, διότι το εκ του σχίσματος γεννηθέν μίσος  ήτο τοσούτον βαθέως ερριζωμένον εις την ψυχήν των δυτικών λαών, παρ’οίς το όνομα grecus, grec, griego, κοινώς εφέρετο  ουχί ως δηλούν  το έθνος μας αλλά τα πιστά καθόλου τέκνα της ανατολικής εκκλησίας ώστε επεκράτησε να γίνεται χρήσις αυτού αντί των χειροτέρων ύβρεων… Γάλλοι και πολιτικοί καλώς εγίγνωσκον  ότι τα υπ’αυτών μισθούμενα στρατεύματα συνέκειντο εξ Ελλήνων, κατά το εν τρίτον μόνον αλβανοφώνων και υπ’ακραιφνών  ελληνικών αισθημάτων διαπνεομένων… Επεκράτησε δ΄άλλως και από Ενετοκρατίας να λέγονται τα εξ’Ελλήνων Αλβανοί, ένεκα των εν αυτοίς Χειμαριωτών, αποτελούντων τα δυο τρίτα  των στρατευομένων. Και αυτή δε η Επτάνησος Πολιτεία  τον πρώτον σχηματισθέντα  υπ’αυτής  πυρήνα  μισθοφορικού  εξ αρματωλών  στρατεύματος  απεκάλεσε, παρασυρθείσα  εκ της συνηθείας, Corpo Albanese».  
     Επομένως  δεν εκπλήσσει το γεγονός  ότι ο Γεωργάκης Ολύμπιος, καταγόμενος  από το Λιβάδι Ολύμπου ή Βλαχολίβαδο της επαρχίας Ελασσόνας, παρασημοφορήθηκε  από τον τσάρο της Ρωσίας ως …Αλβανός! Οι δε Giurescu διευκρινίζουν ότι είναι Βλάχος την καταγωγή χωρίς τον άλλοτε συνηθισμένο  χαρακτηρισμό ‘Ρουμάνος’, όπως μεθοδεύθηκε μετά  την πανευρωπαϊκή  επανάσταση του 1848, στην οποίαν είχαν συμμετάσχει  και οι Ρουμάνοι επιδιώκοντας την απελευθέρωση της Τρανσυλβανίας. Αλλά υπό την απειλή  της Βιέννης και την υπόδειξη διεκδικήσεως ως Ρουμάνων των Βλάχων της Οθωμανικής επικράτειας, δηλαδή Μακεδονίας…., οι οποίοι  μετονομάσθηκαν ‘Μακεδορουμάνοι’(!), προέκυψε το «Κουτσοβλαχικό Ζήτημα», με συνέπειες επώδυνες  για τους Βλάχους των ελληνικών περιοχών, επιβλαβέστατες δε για το σύνολο του Ελληνισμού, αν και έγκαιρα και επίσημα  ρουμανική προσωπικότητα, επιστημονική και  πολιτική, ο Mihail Kogalniceanu, από το βήμα  της Ρουμανικής Βουλής  είχε διαβεβαιώσει  ότι το εγχείρημα  θα ίσχυε ‘επί του παρόντος’: «Έκαστος λαός έχει ανάγκην να στρέφει  τας σκέψεις και τους εθνικούς  αυτού πόθους  προς έν οιονδήποτε  ιδανικό. Η Μακεδονική ρωμουνική πολιτική εφευρέθη προς αποτροπήν του ρωμουνικού λαού  από της περί των εν Τρανσυλβανία υποδούλων αδελφών αυτών μερίμνης. Εάν εγκαταλείψωμεν  την μακεδονικήν  πολιτικήν, οι συμπατριώται ημών  θα αναγκασθώσι  να στραφώσι  προς την Τρανσυλβανίαν. Αλλ’εν τοιαύτη περιπτώσει  αι σχέσεις  ημών  προς την Αυστρουγγαρίαν θα διαταραχθώσι σπουδαίως, το οποίον εκ παντός τρόπου δέον ν’αποφύγωμεν υπό τας παρούσας περιστάσεις. Δια τούτο είναι αναγκαίον  επί του παρόντος να διευθύνωμεν την προσοχή του Ρωμανικού λαού προς την Μακεδονίαν».
     Όμως  η παραγνώριση των προηγουμένων απέτρεψε την επικράτηση του δικαίου  και των επιστημονικών δεδομένων το 1913 στη Συνδιάσκεψη του Βουκουρεστίου. Σ’αυτήν άλλωστε η ελληνική απερισκεψία και προχειρότητα άφησε αναξιοποίητη και την άσβεστη ελληνική συνείδηση ‘Ρουμάνου’ εγκεφάλου  της Συνδιασκέψεως, Ν. Μισσίου, με αποτέλεσμα  να συνεχίζεται  ο στιγματισμός των Βλάχων ως αλλοτρίων στην αείποτε πατρίδα τους, Ελλάδα, και να τίθενται  υπό την σκέπη της Ρουμανικής Εκκλησίας, την οποία ουδέποτε ανέχθηκαν οι Βλάχοι. Εύστοχες  δε παρατηρήσεις διατυπώθηκαν από τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Ν. Σαρίπολο και Π. Καρολίδη, ενώ ο ίδιος οΕλευθέριος Βενιζέλος επικρίθηκε έντονα από τον Αντ. Θ. Σπηλιοτόπουλο κ.α.
     Πάντως η ρουμανική επιστήμη, μολονότι ακόμη δεν απουσιάζουν κάποιες αγκυλώσεις, σέβεται την αποστολής της. Αξιοσημείωτη επιστημονική πρόοδος  στον προκείμενο τομέα  οφείλεται στην Paula Scalcau, η οποία και στο σχετικά πρόσφατο σύγγραμμά της, επιγραφόμενο ‘Ο Ελληνισμός στην Ρουμανία’ (Βουκουρέστι  2006,60 κε) αναγνωρίζει τον Βασίλειο Λούπο ως γόνο της Ηπείρου. Η πλήρης άλλως τε και ολοφάνερη ελληνικότητά του αποκαλύπτεται και έμπρακτα: «Ενθαρρύνει  τις πολιτισμικές σχέσεις με τον ελληνικό κόσμο και ιδρύει σχολές, στις οποίες διδάσκεται ο ελληνικός ανθρωπισμός  και ο βυζαντινός πολιτισμός. Εισάγει την ελληνική γλώσσα στην Εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα, κατά την διάρκεια της ηγεμονίας του, μετακαλεί  πολλούς Έλληνες καλογήρους, στους οποίους οι βογιάροι (Ρουμάνοι αξιωματούχοι) εμπιστεύονται την εκπαίδευση  των παιδιών τους». Σ’αυτό δε η συγγραφέας  επικαλείται και μαρτυρία  του Δημητρίου Καντεμίρ, του οποίου  προ πολλού σημειώθηκε  η ελληνική καταγωγή του (Revue des Etudes Roumaines,XII-XIV, 1974, 69 σημ.1).
     Εξ άλλου  σύμφωνα  με δημοσίευμα του G. Asachi, της ψυχής των ρουμανικών Αρχείων, η εισαγωγή της ρουμανικής γλώσσας στη δημόσια εκπαίδευση της Μολδαβίας έγινε μετά πλήρη αιώνα και περισσότερο στη θέση της ελληνικής. Ταυτόχρονα ο Βασίλειος Λούπος σκιαγραφήθηκε  ως μεγάλος  προστάτης της Ορθοδοξίας με βάση απτές και ουσιώδεις προσφορές του σε θρησκευτικά ιδρύματα της ανατολικής Ορθοδοξίας. Επαλήθευση αυτών δημοσιοποιείται  από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθανάσιο Πατελλάριο, ο οποίος  έχει αποκαλέσει τον ηγεμόνα Βασίλειο Λούπο «μοναδική δόξα και χάρμα του ελληνικού έθνους». Δεν είναι μικρότερης σπουδαιότητας και πρωτοβουλίες, οι οποίες συνήθως υποτιμώνται ή αποσιωπώνται. Εμπνευσμένα ο λόγιος Ευστράτιος, τρίτος λογοθέτης του Βασιλείου Λούπου, μετέφρασε στη ρουμανική  γλώσσα από την νεοελληνική τη ‘Νομική Επτομή’, έργο προδρομικό σχολικών ρουμανικών βιβλίων, πρωτομεταφρασμένο από τη βυζαντινή  ελληνική και βασισμένο  στα βυζαντινά εγχειρίδια τωνΑρμενοπούλου και Ματθαίου Βλασταρά. Άξιο δε ιδιαίτερης μνείας είναι και η συγκυρία, ότι, αν και ανήλθε  στον ηγεμονικό θρόνο κατά την διάρκεια πρωτοφανούς ανθελληνικού κλίματος, ο Βασίλειος Λούπος περιβλήθηκε από πολλούς Έλληνες, τους οποίους συχνά αξιοποίησε στις σχέσεις του με την Τρανσυλβανία, Ρωσία,Τουρκία. Αλλά της Paula Scalcau κορυφαία επιτυχία συνιστά η ανεύρεση του πραγματικού επωνύμου της πατρικής οικογένειας του Βασιλείου Λούπου με αναφορά  στον αδελφό του Γεώργιο Κώτση, επωνυμία ιδιαζόντως Ηπειρωτική!
     Έτσι όταν οι C. και D. Giurescu είχαν χαρακτηρίσει Βλάχο τον Γεωργάκη Ολύμπιο, θα ήταν επιτρεπτή η προσθήκη: «ελληνικής καταγωγής».  Αυτό ασπάζεται και ο ρουμανικός λαός, κατά τον οποίο ‘Κουτσόβλαχος’ σημαίνει  Έλληνα, όπως μας διαβεβαιώνουν  πολλοί, π.χ. οι C. Giurescu, P. Nasturel. Ο δε I. Coteanu έχει τονίσει ότι οι Κουτσόβλαχοι δεν αισθάνθηκαν ποτέ ότι ανήκουν στον ίδιο λαό με τους Ρουμάνους. Εξ άλλου στην ξενιτειά οι Κουτσόβλαχοι πάντοτε στις τοπικές αρχές καθιστούσαν γνωστή και την εθνικότητά τους, όπως ενωρίτατα έχει διαπιστώσει ο Ι. Iorga στα Πολωνικά Αρχεία, όπου οι Μοσχοπολίτες, Βορειοηπειρώτες  Βλάχοι καταγράφονται Γραικοί. Οι λόγιοι ή επιστήμονες  Βλάχοι, όπως οι Μετσοβίτες Ν. Τζαρτζούλης και Τρ. Μπάρτας δεν άφηναν ευκαιρία διακηρύξεως της ελληνικής μάλιστα και αρχαιοελληνικής καταγωγής, όπως αναφέρει  για τον πρώτο ο καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αθανάσιος Καραθανάσης.
     Ήδη  οι προηγούμενες θέσεις είναι δεκτές από την επιστημονικά ακραιφνή ρουμανική κοινότητα, η οποία  με σειρά αυτοτελών βιβλίων αποκαθιστά την αλήθεια σε ζήτημα, που έχει ταλανίσει τις δυο χώρες Ελλάδα-Ρουμανία, εξ αιτίας της Αψβουργικής στην νοτιοανατολική Ευρώπη πολιτικής, η οποία είχε συμπαρασύρει και εκπροσώπους της Καθολικής Εκκλησίας φορτισμένους με ασυγκράτητο μίσος κατά του ελληνισμού, σύμφωνα με αποκάλυψη του G. Weigand για τον αββά Faverial: «Mε ιδιαίτερη εμπάθεια μιλούσε για τους ‘maudits Grecs’ (καταραμένους Έλληνες), που οι Λαζαριστές είναι οι αδιόρθωτοι αντίπαλοί τους, όσο και να ξετρελαίνεται ο γαλλικός λαός για την Ελλάδα». Φυσικά εκμυστηρεύθηκε  στον Γερμανό G. Weigand, διότι ήταν μίσθαρνο όργανο της ρουμανικής προπαγάνδας. Για δε τη μισθοδοσία του πληροφορούν και οι εγκυκλοπαίδειες της Ρουμανίας Diaconovich, Minerva, Predescu… Αλήθεια ποια θα έπρεπε να ήταν η στάση του ρουμανικού λαού, ιδίως δε της Ρουμανικής Εκκλησίας, αν αναπολούσαν όσα προσέφεραν  στην Ρουμανία δύο μόνο Έλληνες ορθόδοξοι καλόγεροι, ο Κορέσης και ο Δανιήλ Φιλιππίδης;
     Ευτυχώς πλέον στο Βουκουρέστι, όπως υπογραμμίζεται σε βιβλίο της Scalcau, «οι ελληνορουμανικές  σχέσεις αποτελούν  ένα από τα πιο πλούσια κεφάλαια της παγκόσμιας ιστορίας». Αυτό οφείλεται  και στη σταθερή παρουσία, επί χιλιετίες, των Ελλήνων στο έδαφος της σημερινής Ρουμανίας». Διερευνήθηκε  δε και διακηρύχθηκε ότι ο ελληνισμός ως ενότητα πληθυσμιακή σε ρουμανικό χώρο χρονολογείται από τον 7^ο αι. π.Χ., αν και γίνεται δεκτός και ο απόηχος της ελληνικής παρουσίας από την αργοναυτική εκστρατεία, δοθέντος ότι κατά την παράδοση η ‘Αργώ’ από τον Εύξεινο Πόντο  εισήλθε στο ρεύμα του Δουνάβεως και ποτέ δεν λησμονήθηκε. Διότι οι Μοσχοπολίτες Βλάχοι - και όχι μόνο - διακρίθηκαν και στη ναυσιπλοΐα. Αληθινά η οικογένεια Σίνα, της  οποίας ο Γεώργιος υπήρξε  και ο πατέρας των σιδηροδρόμων των προς νότο του Δουνάβεως χωρών και ολόκληρης της Βαλκανικής, απέκτησε  ήδη το 1830 το πρώτο τεχνικώς τελειότερο ατμόπλοιο του Δουνάβεως και για λόγους ευνοήτους έδωσε το όνομα του αυτοκράτορα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκου Α΄ (Franz I). To δεύτερο, που ναυπηγήθηκε το 1839, έλαβε το όνομα του πρώτου πλοίου του κόσμου ‘Αργώ’, που θυμίζει την αρχική πατρίδα  των πλοιοκτητών, την Ελλάδα! Κατά το 1850 η εταιρία  των Σίνα  διέθετε περισσότερο από πενήντα πλοία και εκτελούσε συγκοινωνία μεταξύ Linz  Βιέννης, Βουδαπέστης, Σεμπλίνου, Γαλατσίου, Βάρνας, Τραπεζούντος, Κωνσταντινουπόλεως, Θεσσαλονίκης, Σμύρνης, Ρόδου, Συρίας και Αλεξανδρείας.
     Προσφυέστατα η Paula Scalcau κατανέμει την ύλη των ελληνορουμανικών σχέσεων  στις επόμενες ενότητες: Παλαιοί δεσμοί, Οι Έλληνες στη Δακία, Οι Ελληνες στη ρωμαϊκή Δακία, Το Βυζάντιο και ο ρουμανικός χώρος, Έλληνες έμποροι στις ρουμανικές χώρες, Ελληνες αξιωματούχοι στις ρουμανικές χώρες, Ελληνες καλλιτέχνες στις ρουμανικές χώρες, Ελληνες στις ρουμανικές χώρες κατά τον ‘φαναριώτικο’ αιώνα. Ακολουθούν  οι πρωταγωνιστές  του νέου καθεστώτος, οι Ελληνες μητροπολίτες, γραμματικοί, σύμβουλοι και εκπρόσωποι της ηγεμονίας, τυπογράφοι, βιβλιοπώλες, εκδότες, Ελληνες καθηγητές των Ηγεμονικών Ακαδημιών……. Σε όλες δε τις δραστηριότητες διαπρέπουν και απόδημοι Βλάχοι του ελλαδικού χώρου αποκαλούμενοι απλούστατα …Ελληνες!
     Μετά ταύτα δικαιολογημένα ο πασαένας απορεί και διερωτάται  για την πρόσφατη και ανεπιστημονική σπουδή του Ρουμανικού Κοινοβουλίου τροποποιήσεως του άρθρου 1 του νόμου 299/13.11.2007, ώστε πολλοί  ακροατές και ο ομιλητής να μεταλλαχθούν σε Ρουμάνους!
     Οποιαδήποτε διαμαρτυρία ή και μεμψιμοιρία κατά του Ρουμανικού Κοινοβουλίου θα προκαλούσε θυμηδία, όταν και το ελληνικό κατεστημένο των πολιτικών φωράται (συλλαμβάνεται) ανίδεο και αδιάφορο. Αποδεδειγμένα δε η Μεταπολιτευτική Ελληνική Δημοκρατία (!) επιχορηγούσε  κιόλας σωματεία- ιδρύματα, συντομογραφικά ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, π.χ. ΚΕΜΟ, ΕΛΙΑΜΕΠ, για την ‘ανακάλυψη’  μειονοτήτων  στην Ελλάδα, μολονότι  μόλις μεταπολεμικά ξένοι διαπρεπείς επιστήμονες μετά πολυετείς και ενδελεχείς επιτόπιες έρευνες αποφάνθηκαν, όπως ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Σορβόννης Andre Blanc,  ότι  «το κράτος το πιο ενιαίο , το πιο ομοιογενές είναι το ελληνικό». Καταγέλαστο  είναι το περιστατικό συνεδρίας στο αρμόδιο υπουργείο, στο οποίο  προσκλήθηκαν και εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ενώσεως στην τελετή «αναγορεύσεως’ των Βλάχων  Ελλάδος ως ‘μειονοτικών’!  Μέλος δε της επιτροπής, έγκριτη νομικός, σύζυγος αποβιώσαντος νομικού επίσης επιφανούς, μόλις κατά τα τέλη  της διαδικασίας συνειδητοποίησε  ότι η σύμβολή της αφορούσε και στο προσφιλές της πρόσωπο, το οποίο  όμως δια βίου  υπήρξε  υπόδειγμα επιστήμης  και ακραιφνέστατος Έλληνας, συμπατριώτης γαρ του Γεωργάκη Ολύμπιου!. Προς έλεγχο  της υπόνοιάς της αμέσως επικοινώνησε με ακρίβεια δίνοντάς του και τα απαραίτητα στοιχεία, που διαβιβάσθηκαν ταχύτατα στους αιρετούς άρχοντες των Βλαχοχωριών, οπότε αποσοβήθηκε η εθνική καταισχύνη, αν δεν διατηρούσαν- επάξια την ελληνικότητά τους ήρωες του 21, Γ. Ολύμπιος, Αναστάσιος Μανάκης, Νικόλαος Στουρνάρης, Ιωάννης Κωλέττης, Χριστόδουλος Χατζηπέτρος, Νικόλαος Κασομούλης, πολιτικοί Σπυρίδων και Χαρίλαος Τρικούπης, Πατέρες της Ορθοδοξίας, εθνικοί ευεργέτες…, σύμπας ο Βλαχόφωνος Ελληνισμός!
 Αχιλλεύς Λαζάρου
Ρωμανιστής- Βαλκανολόγος
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών
Charge de cours a la Sorbonne (Paris IV)
[ Oι ενδιαφερόμενοι για πλήρη τεκμηρίωση βλ. ευρετήρια ονομάτων στην τετράτομη συγγραφή Αχ. Λαζάρου, ελληνισμός και λαοί ΝΑ Ευρώπης, Αθήνα 2009-2010]
infognomonpolitics.blogspot.gr