Οἱ ξένοι ποὺ κατέφθασαν στὴν Ἑλλάδα κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Ἀγῶνα, οἱ λεγόμενοι φιλέλληνες, προέρχονταν ἀπὸ διάφορα κοινωνικὰ στρώματα καὶ κινοῦνταν οἱ περισσότεροι ὑπὸ συνθῆκες ποὺ δὲν ἂρμοζαν στὸν ὃρο τοὖ φιλελληνισμοῦ.
Στρατιωτικοὶ ποὺ ἀρέσκονταν τῶν ἐμπόλεμων καταστάσεων, ἀποτυχημένοι ποὺ ἢλπιζαν στὴν ἀνάδειξη καὶ ἐπιβράβευση τῶν «προσόντων» τους, τυχοδιῶκτες ποὺ πρόσφεραν τὶς ὑπηρεσίες τους κάτω ἀπὸ ὁποιαδήποτε σημαία ἀκόμα καὶ τῆς ἡμισελήνου, ἐλπίζοντας σὲ γρήγορη ἂνοδο μέσῳ τῆς πολεμικῆς δράσης ποὺ θὰ τοὺς ἐξασφάλιζε σταδιοδρομία καὶ πλοῦτο.
Ἒμποροι ὃπλων καὶ πυρομαχικῶν, καιροσκόποι ποὺ ὀνειρεύονταν κερδοφόρες ἐπιχειρηματικὲς δραστηριότητες στὴν Ἑλλάδα, ἀπόκληροι καὶ ξεπεσμένοι ποὺ ἢλπιζαν σὲ μιὰ καινούργια ἀρχὴ σὲ μία χώρα ποὺ ἀναδυόταν.
Καταδιωκόμενοι, ἀκόμα καὶ θανατοποινίτες ποὺ ἀρέσκονταν στὴν ἀνωνυμία ποὺ δημιούργησε ἡ ἐπαναστατικὴ ὁρμὴ τοῦ τόπου, τραπεζίτες ποὺ ἢθελαν τὴν πρωτιὰ στὸν ἀγῶνα δρόμου τῶν ἀποδοτικῶν ἐπενδύσεων, ἀγύρτες, ἀπατεῶνες ἀλλὰ καὶ ἐνθουσιώδεις ἀρχαιολάτρες ποὺ
ὁνειρεύονταν νὰ ζήσουν καὶ νὰ πολεμήσουν μὲ τοὺς ἀπογόνους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων ποὺ τόσο θαύμαζαν.
Ἓνα συνονθύλευμα μεταναστῶν ὃλων τῶν τάξεων καὶ ἰδεολογιῶν ποὺ εἰσῆρθε στὴν Ἑλλάδα γιὰ διαφορετικοὺς σκοποὺς καὶ γιὰ διαφορετικοὺς λόγους. Ἀνάμεσά τους ἦταν καὶ ἀπεσταλμένοι κυβερνήσεων, φιλελληνικῶν κομιτάτων, πράκτορες μυστικῶν ὑπηρεσιῶν γιὰ τὴν ὀργάνωση κατασκοπευτικῶν δικτύων, πληροφοριοδότες μεταμφιεσμένοι σὲ περιηγητές, ἀληθινοὶ ἢ ψεύτικοι ἀξιωματικοί, μὲ λίγα λόγια… κάθε καρυδιᾶς, καρύδι.
Εἰσέβαλαν ὃλοι μὲ τὸ πρόσχημα τῆς
προσφορᾶς καὶ τῆς βοήθειας, ἀπαιτῶντας μισθούς, ἀνέσεις, ὑπηρέτες καὶ ἀναγνώριση. Μερικοὶ θὰ τιμήσουν τὸν ὃρο τοῦ Φιλέλληνα καὶ θὰ σταθοῦν στὸ πλευρὸ τῶν Ἑλλήνων ἢ θὰ πρωτοστατήσουν σὲ μάχες ἐναντίον τῶν Τούρκων.
Πολλοὶ χάνουν τὴ ζωή τους ἀλλὰ ἐλάχιστοι σὲ μάχες. Οἱ περισσότεροι θὰ πεθάνουν εἶτε ἀπὸ ἀρρώστιες καὶ κακουχίες εἶτε ἀπὸ μονομαχίες μεταξύ τους, στὶς ὁποῖες κατέληγαν γιὰ ἀσήμαντες ἀφορμές.
Ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἐπέστρεψαν στὴν χώρα τους, πολλοί δημοσίευσαν τὶς ἐμπειρίες τους, δίνοντας ἒτσι σὲ ἑμᾶς, πολύτιμες μαρτυρίες καὶ στοιχεῖα γιὰ τὴν κατάσταση ποὺ ἐπικρατοῦσε στὸν ἑλληνικό χῶρο. Μπορεῖ νὰ μὴν χαρακτηρίζονται πάντα ἀπὸ ἀντικειμενικότητα καὶ ἀμεροληψία τὰ ἒργα τους, ἀλλὰ περιγράφουν στιγμὲς ποὺ συμπληρώνουν στοιχεῖα γιὰ τὴν ἱστορία τοῦ τόπου μας. Δὲν πρέπει νὰ ξεχνάμε ὃτι ὁ ἐρχομός τους στὴν Ἑλλάδα δὲν ἦταν πάντα λόγω φιλελληνισμοῦ.
Ἐπίσης, οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ἀρχαιολάτρες ποὺ πίστευαν ὃτι θὰ ἀντικρύσουν τὴν Ἑλλάδα ποὺ γνώρισαν μέσα ἀπὸ τὰ βιβλία τῶν ἀρχαίων συγγραφέων, ἀπογοητεύθηκαν καὶ περιέγραψαν μὲ μελανὰ χρώματα τοὺς ἐπαναστᾶτες Ἓλληνες ποὺ γνώρισαν, ἀλλὰ κατέγραψαν μὲ προσοχὴ ὃσα εἶδαν καὶ ὃσα ἂκουσαν.
«Ἀπό τὰ κείμενα τῶν ξένων ἐθελοντῶν, ἀπεσταλμένων καὶ διπλωματικῶν ἐκπροσώπων ποὺ βρέθηκαν στὴν Ἑλλάδα κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Ἀγῶνα προβάλλουν μιὰ σειρὰ διαπιστώσεις ἢ ἐπιβεβαιώσεις γιὰ τὸ μαχόμενο Ἑλληνισμό:
Ὃλες οἱ Δυνάμεις καταπολέμησαν τὴν Ἐπανάσταση καὶ ὑπερασπίσθηκαν μὲ ἐπιμονὴ τὴν ἀκεραιότητα τῆς ὀθωμανικής αὐτοκρατορίας. Ἂλλες ἀνοιχτά, ὃπως οἱ εὐρωπαϊκὲς ἀπολυταρχίες, ἂλλες μυστικὰ καὶ ἒμμεσα. Καμία κυβέρνηση δὲν τάχθηκε ὑπὲρ τῆς δημιουργίας ἀνεξάρτητου Ἑλληνικοῦ Ἒθνους.
Οἱ Ἂγγλοι στάθηκαν στὸ πλευρὸ τῶν Τούρκων γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουν τὰ ἐμπορικὰ προνόμιά τους στὴν Ἀνατολή καὶ νὰ παρεμποδίσουν τὴν κάθοδο τῆς Ρωσίας στὴ Μεσόγειο.
Οἱ Γάλλοι ἀπὸ τὸ φόβο τοῦ ρωσικοῦ ἐλέγχου τῶν Στενῶν καὶ μὲ τὴν ἐλπίδα γιὰ μία ἀναζωογόνηση τῆς παλιᾶς ἐπιρροῆς τους στὴν Πύλη.
Καὶ οἱ δύο μαζὶ γιατὶ ἒβλεπαν σὲ μία ἀνεξάρτητη καὶ ἰσχυρὴ Ἑλλάδα τὸν πιὸ ἐπικίνδυνο ἐμποροναυτικὸ ἀνταγωνιστή τους.
Ἀλλὰ οὒτε καὶ ἡ τσαρικὴ Ρωσία ὑποστήριξε τὴ δημιουργία ἐλεύθερου καὶ ἀνεξάρτητου Ἑλληνικού Ἒθνους καὶ τὴν ἐκδίωξη τῶν Τούρκων ἀπὸ τὸ εὐρωπαϊκὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας, ἀπὸ φόβο μήπως προωθηθοῦν οἱ Ἀγγλογάλλοι στὰ Στενά.
Τέλος, ἡ ἀμερικανικὴ κυβέρνηση ἐκλιπαροῦσε σὲ ὃλη τὴ διάρκεια τοῦ Ἀγῶνα τὴν εὒνοια τοῦ σουλτάνου γιὰ τὴν ἐξασφάλιση ἐμποροναυτικῶν προνομίων στὴν ὀθωμανική Ἀνατολή.
Ὃταν πιὰ οἱ εὐρωπαϊκές δυνάμεις διαπίστωσαν ὃτι ἡ Ἐπανάσταση δὲν ξεριζώνεται προσπάθησαν, κάθε μία γιὰ λογαριασμό της, νὰ εξασφαλίσουν τὸν πολιτικὸ ἒλεγχο τῆς χώρας μὲ ἐπιδέξιες ἐπεμβάσεις, μὲ τοὺς «φιλέλληνες», μὲ τὰ κομιτᾶτα, μὲ τὶς ὑπονομεύσεις καὶ τοὺς ἐμφυλίους πολέμους.
Στὸ πλευρό, ὃμως, τῶν Ἑλλήνων Ἐπαναστατών βρέθηκαν ὃλοι οἱ λαοί. Ἂλλοι γιατὶ φλέγονταν ἀπὸ φιλελεύθερα καὶ δημοκρατικὰ ἰδεώδη καὶ ἂλλοι γιατὶ μὲ τὸν φιλελληνισμό τους ἐκδήλωναν μία ἒμμεση ἀντίσταση ἐναντίον τῶν δικῶν του τυράννων, ἐθνικῶν καὶ κοινωνικῶν».
Κυριάκος Σιμόπουλος «ΠΩΣ ΕΙΔΑΝ ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ `21 (1821-1829)», έκδ. Στάχυ.
Ἡ πρώτη είκόνα εἶναι ἀπὸ Ludus Literarius
καὶ ἡ δεύτερη εἶναι τὸ ἒργο τοῦ George Opiz, "Ἓλληνες καὶ Φιλέλληνες", Ὑδατογραφία 0,46Χ0,36, Μουσεῖο Μπενάκη.
ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το ιστολόγιο δεν υιοθετεί και δεν φέρει καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών του. Πλέον, οι αναγνώστες μπορούν να σχολιάζουν με το λογαριασμό τους στο facebook ή με λογαριασμούς από τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα. Τα ανώνυμα σχόλια θα παραμείνουν κλειστά όσο υπάρχουν άτομα που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία για να προβοκάρουν και να επιτεθούν σε άλλους σχολιαστές για να επιβάλλουν τις απόψεις τους.