Ο ΠΕΛΟΨ κληρονόμησε το θρόνο της Παφλαγονίας από τον πατέρα του Τάνταλο και για ένα διάστημα εγκαταστάθηκε στην Ενετη, στις όχθες του Εύξεινου Πόντου, από όπου κυβερνούσε τη Λυδία και τη Φρυγία. Επειδή όμως τον εξεδίωξαν οι βάρβαροι από την Παφλαγονία επέστρεψε στην έδρα των προγόνων του, στο όρος Σίπυλο της Λυδίας . Ο βασιλιάς της Τροίας Ίλος δεν τον άφησε να ζήσει ακόμα κι εκεί ειρηνικά και τον πρόσταξε να μεταφερθεί άλλου· τότε ο Πέλοψ πήρε τούς μυθικούς θησαυρούς του και πέρασε το Αιγαίο. Αποφάσισε να ιδρύσει νέα χώρα για τον ίδιον και την πολυάριθμη ακολουθία του (1) , πρώτα όμως θα ζητούσε σε γάμο την Ιπποδάμεια, κόρη του Οινόμαου βασιλιά της Πίσας και της Ηλιδας (2).
β. Κατά μιαν άποψη ο Οινόμαος ήταν γιος του Άρη και της Aρπινας , κόρης του ποτάμιου θεού Ασωπού· ή της Πλειάδας Αστερίας ή της Αστερόπης ή της Δαναϊδας Ευρυθοης. Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι ήταν γιος του Αλξίωνα ή του Υπέροχου (3).
γ. Η Στερόπη ή Ευαρετη, κόρη του Ακρίσιου, χάρισε τρεις γιους στον άντρα της Οινόμαο: τον Λεύκιππο τον Ιπποδαμο και τον Δυσποντεα, ιδρυτή του Δυσπόνηου και μια κόρη, την Ιπποδάμεια (4). Ο Οινόμαος ήταν πασίγνωστος για την αγάπη που έτρεφε στα άλογα και απαγόρευσε στους υποτελείς του να ζευγαρώνουν άλογα με γαϊδούρια. Ακόμα και πολύ αργότερα οι κάτοικοι της Ήλιδας αναγκάζονταν να ζευγαρώνουν τις φοράδες τους στα ξένα όταν χρειάζονταν μουλάρια (5).
δ. Ο Οινόμαος βρήκε πρωτότυπο τρόπο να εμποδίσει την Ιπποδάμεια να παντρευτεί είτε επειδή ειδοποιήθηκε από κάποιο μαντείο ότι ο γαμπρός του θα τον σκότωνε είτε επειδή την είχε ερωτευτεί: προκαλούσε λοιπόν κάθε μνηστήρα της σε αρματοδρομία μια μακριά πορεία από την ΠΙσα πού βρισκόταν στις όχθες του Αλφειού και απέναντι στην Ολυμπία, μέχρι το βωμό του Ποσειδώνα στον Ισθμό της Κορίνθου. Μερικοί λένε ότι τέσσερα άλογα έσερναν το κάθε άρμα (6) άλλοι αναφέρουν μόνο δυο. Ο Οινόμαος επέμενε να συνοδεύει η Ιπποδάμεια τον μνηστήρα της στο άρμα ώστε να του αποσπά την προσοχή από τον αγώνα, του χάριζε όμως παράλληλα και μισής ώρας προβάδισμα, όσο χρειαζόταν για να θυσιάσει ένα κριάρι στο βωμό του Αρείου Δία στην Ολυμπία. Κατόπιν τα δύο άρματα παράβγαιναν τρέχοντας προς τον Ισθμό αν ο Οινόμαος έφτανε το μνηστήρα, εκείνος έπρεπε να πεθάνει , αν όμως νικούσε ο μνηστήρας έπαιρνε την Ιπποδάμεια και έπρεπε να πεθάνει ο Οινόμαος (7). Επειδή οι ανεμογεννημενες φοράδες του Οινόμαου Ψυλλα και Αρπινα – πού του είχε δωρίσει ο πατέρας του ο Άρης – ήταν ασύγκριτες σε ολόκληρη την Ελλάδα ταχύτερες ακόμα κι από τον Bορεα (8), και επειδή το άρμα του το οδηγούσε ο δεξιοτέχνης Μυρτιλος και είχε σχεδιαστεί ειδικά γι’ αυτούς τούς αγώνες, πάντοτε κατάφερνε να φτάνει τον αντίπαλο του και να τον διαπερνά με το δόρυ του – δωρο κι αυτό του Άρη (9).
ε. Δώδεκα ή κατ’ άλλους, δεκατρείς πρίγκιπες είχε σκοτώσει ο Οινόμαος με αυτό τον τρόπο , τα χέρια, τα πόδια και τα κεφάλια τους τα κάρφωνε πάνω από τις πύλες του παλατιού του, ενώ τα κορμιά τους τα σώριαζε βάρβαρα χάμω. Όταν σκότωσε τον Μάρμακα, τον πρώτο από τούς μνηστήρες, έσφαξε και τις δύο φοράδες του Παρθενία και Ερίφα, τις οποίες έθαψε στην όχθη του Παρθενία ποταμού, όπου πολλά χρόνια αργότερα, μπορούσε ακόμα να δει κανείς τούς τάφους τους. Ο Αλκάθοος, ο δεύτερος μνηστήρας, θάφτηκε, όπως ισχυρίζονται μερικοί, κοντά στον Ταράξιππο του ιππόδρομου της Ολυμπιάς και το εκδικητικό πνεύμα του τρόμαζε τούς αρματηλάτες (10).
ζ. Ο ηνίοχος του Οινόμαου Μύρτιλος ήταν γιος του Ερμή είτε με τη Θεοβούλη ή Κλεοβούλη, είτε με τη Δαναϊδα Φαεθουσα , άλλοι όμως λένε ότι ήταν γιος του Δία και της Κλυμενης. Και ο Μύρτιλος είχε ερωτευτεί την Ιπποδάμεια, δεν αποτόλμησε όμως να πάρει μέρος στους αγώνες (11). Στο μεταξύ οι Ολύμπιοι αποφάσισαν να επέμβουν και να σταματήσουν τη σφαγή επειδή ο Οινόμαος είχε αρχίσει να καυχάται ότι κάποια μέρα θα έχτιζε ναό από κρανία, όπως είχαν κάνει ο Εύηνος, ο Διομήδης και ο Ανταίος (12) . Έτσι όταν ο Πέλοψ αποβιβάστηκε στην Ήλιδα θυσιάζοντας στον εραστή του Ποσειδώνα του ζήτησε είτε να του χαρίσει το ταχύτερο άρμα του κόσμου για να αποκτήσει την Ιπποδάμεια, είτε να εξουδετερώσει το χτύπημα του Οινόμαου με το χάλκινο δόρυ . Ο Ποσειδών με χαρά θα τον βοηθούσε. Σε λίγο ο Πέλοψ βρέθηκε κάτοχος ενός χρυσού άρματος πού μπορούσε να τρέχει πάνω στα κύματα χωρίς καν να βρέχονται οι άξονες του , το έσερναν δύο ακούραστα, φτερωτά, αθάνατα άλογα (13).
η. Αφού ο Πέλοψ επισκέφτηκε το όρος Σίπυλο και αφιέρωσε ένα άγαλμα από ξύλο θάλλουσας μυρτιάς στην Αφροδίτη της Τημνου, δοκίμασε το άρμα του διασχίζοντας το Αιγαίο. Δεν πρόλαβε καλά καλά να ρίξει μια ματιά τριγύρω και βρέθηκε στη Λέσβο, όπου ο ηνίοχος του Κιλλος ή Κελλας ή Κιλλας πέθανε μην αντέχοντας την ταχύτητα της πτήσης. Ο Πέλοψ πέρασε τη νύχτα στη Λέσβο και στον ύπνο του είδε το πνεύμα του Κιλλου να οδύρεται για τη μοίρα του και να τον ικετεύει να του αποδώσει τιμές ήρωα. Με το χάραμα ο Πέλοψ έκαψε τη σορό του Κιλλου, ύψωσε τύμβο πάνω από τις στάχτες του και εκεί κοντά ίδρυσε το Ιερό του Κιλλαιου Απόλλωνα. Μετά συνέχισε το δρόμο του οδηγώντας το άρμα μόνος (14).
θ. Όταν έφτασε στην ΠΙσα ο Πέλοψ τρόμαξε βλέποντας τις σειρές των καρφωμένων κρανίων πάνω από τις πύλες και άρχισε να μετανιώνει για τη φιλοδοξία του. Έταξε λοιπόν στο Μύρηλο το μισό από το βασΙλειό του και την πρώτη νύχτα με την Ιπποδάμεια, αν πρόδινε τον κύριό του κι εκείνος κέρδιζε την κοπέλα (15).
ι. Προτού αρχίσει ο αγώνας – τούτη η σκηνή εικονίζεται σκαλισμένη στην πρόσοψη του ναού του Δία στην Ολυμπία – Ο Πέλοψ θυσίασε στην Κυδωνια Αθηνά. Μερικοί λένε ότι εμφανίστηκε το πνεύμα του Κιλλου και του υποσχέθηκε ότι θα τον βοηθούσε άλλοι ότι ηνίοχος του ήταν ο ΣφαΙρος. Γενικά όμως πιστεύεται ότι ο ίδιος οδήγησε το άρμα και ότι η Ιπποδάμεια βρισκόταν δίπλα του (16).
κ. Στο μεταξύ η Ιπποδάμεια ερωτεύτηκε τον Πέλοπα κι όχι μόνο δεν τον εμπόδιζε κατά τον αγώνα, άλλά είχε τάξει να ανταμείψει γενναία τον Μύρτιλο, αν έβρισκε τρόπο να εμποδίσει τη νίκη του πατέρα της. Τότε ο Μύρτιλος έβγαλε τούς πείρους από τούς άξονες του άρματος του Οινόμαου και τούς αντικατέστησε με κέρινους. Όταν τα άρματα έφτασαν στον Ισθμό, ο Οινόμαος ύψωσε το δόρυ για να το μπήξει στην πλάτη του Πέλοπα, μέσα στη σφοδρή καταδίωξη όμως οι ρόδες του άρματος έφυγαν, ο ίδιος μπλέχτηκε στα συντρίμμια και τα άλογα τον έσυραν, ώσπου πέθανε. Το πνεύμα του δεν έπαψε να πλανάται κοντά στον Ταραξιππο της Ολυμπίας (17). Μερικοί υποστηρίζουν ότι ο Πέλοψ ξεπέρασε εύκολα τον Οινόμαο χάρη στο ταχύτατο φτερωτό άρμα και στα άλογα του Ποσειδώνα και έφτασε πρώτος στον Ισθμό οπότε ο Οινόμαος αυτοκτόνησε από απελπισία ή τον σκότωσε ο Πέλοψ στο σημείο του τερματισμού. Κατ’ άλλους ο αγώνας διεξήχθη στον Ιππόδρομο της Ολυμπίας, όπου ο Πέλοψ είχε θάψει κάποιο μαγικό αντικείμενο, δωρο του Αμφίονα, κοντά στο Ταράξιππο έτσι τα άλογα του Οινόμαου αφήνιασαν και αναποδογύρισαν το άρμα του. Όλοι όμως συμφωνούν ότι προτού πεθάνει ο Οινόμαος πρόφτασε να καταραστεί στον Μύρτιλο και να παρακαλέσει τούς θεούς, αν είναι δυνατόν, να πεθάνει από το χέρι του Πέλοπα (18).
λ . Ο Πέλοψ, η Ιπποδάμεια και ο Μύρτιλος ξεκίνησαν να περάσουν τη θάλασσα, ενώ άρχισε να βραδιάζει. .
- Αλίμονο! φώναξε η Ιπποδάμεια, δεν ήπια τίποτα όλη μέρα στέγνωσα από τη δίψα.
Ο ήλιος έγερνε όταν ο Πέλοψ σταμάτησε στο έρημο νησί Ελένη, όχι μακριά από την Εύβοια, και ξεκίνησε να βρει νερό στην ακτή. Όταν γύρισε με το κράνος του γεμάτο νερό, η Ιπποδάμεια τον προαπάντησε κλαίγοντας και του παραπονέθηκε ότι ο Μύρτιλος θέλησε να τη βιάσει . Ο Πέλοψ μάλωσε αυστηρά τον Μυρτιλο και τον χαστούκισε, μα ο ηνίοχος διαμαρτυρήθηκε αγανακτισμένος:
- Η πρώτη νύχτα του γάμου είναι σήμερα, κι εσύ ορκίστηκες ότι εγώ θα απολαύσω την Ιπποδάμεια. Θα πατήσεις τον όρκο σου;
Ο Πέλοψ δεν απάντησε, μόνο πήρε τα ηνία από τα χέρια του Μύρτιλου και συνέχισε να οδηγεί ο ίδιος το άρμα (19). ‘Όταν πλησίασαν στο ακρωτήριο Γεραιστο – το νοτιότερο άκρο της Εύβοιας πού αργότερα στόλιζε σπουδαίος ναός του Ποσειδώνα – ο Πέλοψ ξαφνικά έσπρωξε τον Μύρτιλο και τον γκρέμισε με το κεφάλι στη θάλασσα προτού τον καταπιούν τα κύματα ο ηνίοχος καταράστηκε τον Πέλοπα και όλη του την οικογένεια (20).
μ. Ο Ερμής τοποθέτησε τον Μύρτιλο ανάμεσα στα άστρα ως τον αστερισμό του Ηνίοχου. Η θάλασσα ξέβρασε το σώμα του στις ακτές της Εύβοιας, τον έθαψαν όμως στο Φενεό της Αρκαδίας, πίσω από το ναό του Ερμή , μια φορά το χρόνο θυσιάζουν εκεί προς τιμήν του τη νύχτα όπως στους ήρωες. Το Μυρτωο Πέλαγος που εκτείνεται από την Εύβοια μέχρι το Αιγαίο περνώντας κοντά από το νησί Ελένη ρέπει να πηρέ το όνομα του από εκείνον, όπως πιστεύεται γενικά, και όχι από τη νύμφη Μυρτώ καθώς ισχυρίζονται οι κάτοικοι της Εύβοιας (21).
v. Ο Πέλοψ συνέχισε να οδηγεί το άρμα του, ώσπου να φτάσει στο δυτικό ρεύμα του Ωκεανού όπου ο Ήφαιστος τον εξάγνισε από το αίμα , επέστρεψε κατόπιν στην ΠΙσα και διαδέχτηκε τον Οινόμαο στο θρόνο. Δεν πέρασε πολύς καιρός και κατέκτησε σχεδόν ολόκληρη την περιοχή, την οποία μέχρι τότε την έλεγαν Απια ή Πελασγιώτιδα, και τη μετονόμασε από το ίδιο του το όνομα σε Πελοπόννησο, νησί δηλαδή του Πέλοπα. Λόγω της γενναιότητας, της σοφίας, του πλούτου και των πολυάριθμων παιδιών του τον ζήλευε μα και τον σεβόταν ολόκληρη η Ελλάδα (22).
ξ. Από τον βασιλιά Επειό ο Πέλοψ πήρε βίαια την Ολυμπία και την προσάρτησε στο βασίλειο της Πίσας δεν κατόρθωσε όμως να νικήσει με τη δύναμη των όπλων το βασιλιά της Αρκαδίας Στύμφαλο, γι’ αυτό τον προσκάλεσε σε φιλικό αγώνα, τον έκοψε σε τέσσερα κομμάτια και τα σκόρπισε στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Μετά από τούτο το έγκλημα ξέσπασε λιμός σε ολόκληρη την Ελλάδα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες όμως πού διοργάνωσε ο Πέλοψ προς τιμήν του Δία – μια γενιά περίπου μετά τη διοργάνωση του Ενδυμίωνα – υπήρξαν σπουδαιότεροι από οποιουδήποτε άλλου προηγουμένως.
ο. Ως εξιλέωση για το φόνο του Μύρτιλου, ο οποίος ήταν γιος του Ερμή, ο Πέλοψ έχτισε τον πρώτο ναό στην Πελοπόννησο προς τιμήν του θεού. Προσπάθησε να κατευνάσει επίσης το πνεύμα του Μύρτιλου ανεγείροντας του κενοτάφιο στον Ιππόδρομο της Ολυμπιάς και αποδίδοντας του τιμές ήρωα. Μερικοί ισχυρίζονται ότι ο πραγματικός Ταράξιππος δεν είναι ο Οινόμαος, ούτε ο εκδικητικός Αλκιθοος, ούτε και το μαγικό αντικείμενο πού έθαψε ο Πέλοψ, άλλά το πνεύμα του Μύρτιλου (23).
π. Πάνω από τούς τάφους των άτυχων μνηστήρων της Ιπποδάμειας στην πέρα όχθη του Αλφειού ο Πέλοψ ύψωσε τύμβο αποδίδοντας τους τιμές ηρώων. Διακόσια μέτρα περίπου μακρύτερα από τον τύμβο υπάρχει Ιερό της Άρτεμης Κορδάκας η ονομασία οφείλεται στον κόρδακα, σχοινοβατικό χορό πού έφεραν οι ακόλουθοι του Πέλοπα από τη Λυδία και με τον οποίο γιόρταζαν τις νίκες του βασιλιά τους (24).
ρ. Το Ιερό του Πέλοπα, όπου φυλάσσονται τα οστά του σε χάλκινο κιβώτιο, βρίσκεται υπό την προστασία του εγγονού του Τιρύνθιου Ηρακλή , από τον καιρό πού πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες – οι άρχοντες της Ήλιδας αιώνες μετά θυσίαζαν μαύρο κριάρι στον Πέλοπα. Το κριάρι ψηνόταν σε φωτιά από ξύλο λευκής λεύκας. Όσοι έτρωγαν από το σφάγιο, μόνον αφού έκαναν λουτρό επιτρεπόταν να μπουν στο ναό του Δία, και σύμφωνα με το έθιμο ο αυχένας του ζώου άνηκε στο δασονόμο. Το Ιερό γέμιζε ασφυκτικά με ξένους κάθε χρόνο και οι νεαροί αυτόμαστιγώνονταν στο βωμό του Πέλοπα θυσιάζοντας έτσι το ίδιο τους το αίμα. Το άρμα βρισκόταν εκτεθειμένο στη στέγη του ανάκτορου της Φλιασίας – οι Σικυώνιοι είχαν φυλάξει το σπαθί του με τη χρυσή λαβή στο θησαυρό τους, ενώ το σκήπτρο του σε σχήμα δόρατος βρισκόταν στη Χαιρώνεια και αποτελούσε μάλλον το μοναδικό σωζόμενο αυθεντικό έργο του Ήφαιστου. Το σκήπτρο στάλθηκε από τον Δία με τον Ερμή στον Πέλοπα, εκείνος πάλι το κληροδότησε στον Ατρέα (25).
σ. Ο Πέλοψ ονομάζεται επίσης Κρόνιος ή Πλήξιππος, ενώ οι Αχαιοί τον θεωρούσαν πρόγονό τους
hellasforce.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το ιστολόγιο δεν υιοθετεί και δεν φέρει καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών του. Πλέον, οι αναγνώστες μπορούν να σχολιάζουν με το λογαριασμό τους στο facebook ή με λογαριασμούς από τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα. Τα ανώνυμα σχόλια θα παραμείνουν κλειστά όσο υπάρχουν άτομα που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία για να προβοκάρουν και να επιτεθούν σε άλλους σχολιαστές για να επιβάλλουν τις απόψεις τους.