ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ: ΗΣΙΟΝΗ

ΑΦΟΥ υπηρέτησε σαν σκλάβος τη βασίλισσα Ομφάλη, ο Ηρακλής επέστρεψε στην Τίρυνθα απόλυτα στα συγκαλά του πια και άρχισε αμέσως να οργανώνει εκστρατεία κατά της Τροίας (1). Οι λόγοι του ήταν οι ακόλουθοι: Επιστρέφοντας από τη χώρα των Αμαζόνων μαζί με τον Τελαμώνα, ή όταν αποβιβαζόταν με τούς Αργοναύτες κοντά στο Σιγειο, ανακάλυψε έκπληκτος στις ακτές της Τροίας την κόρη του Λαομέδοντα Ησιόνη αλυσοδεμένη σε έναν βράχο και μάλι­στα θεόγυμνη, αν εξαιρέσουμε τα κοσμήματα της (2). Όπως αποδείχτηκε, ο Λαομέδων δεν πλήρωσε στον Ποσειδώνα και στον Απόλλωνα τα οφειλόμένα για την ανέγερση των τειχών της Τροίας και για τη φύλαξη του κοπαδιού του και ο Ποσειδών για τιμωρία του εξαπέστειλε ένα θαλάσσιο τέρας.

Μερικοί ισχυρίζονται ότι ο Λαομεδων ήταν υποχρεωμένος να θυσιάσει όλα τα γεννήματα της χρονιάς της χώρας στους δύο θεούς, άλλοι λένε ότι τούς έταξε τόσο χαμηλή αμοιβή όσο σε κοινούς μεροκαματιάρηδες και πάλι ότι τούς έριξε πάνω από τριάντα τρωικές δραχμές . Ως εκδίκηση ο Απόλ­λων έστειλε πανούκλα, ενώ ο Ποσειδών διέταξε το τέρας να σκοτώσει όσο περισσότερους μπορούσε από τούς κατοίκους της πεδιάδας και να καταστρέψει τα χωράφια τους ξερνών­τας πάνω τους θαλάσσιο νερό. Σύμφωνα με μιαν άλλη αφήγηση ο Λαομεδων ξεπλήρωσε τις υποχρεώσεις του προς τον Απόλλωνα, προς τον Ποσειδώνα όμως όχι , και γι” αυτόν ακριβώς το λόγο τον τιμώρησε εκείνος και με την πανούκλα και με το τέρας (3).
β. Ο Λαομεδων επισκέφτηκε το μαντείο του Διός – Άμμωνα όπου τον συμβούλεψαν να εκθέσει την Ησιόνη στην ακροθαλασσιά για να την καταβροχθίσει το τέρας. Εκείνος όμως αρνήθηκε επίμονα όσο οι Τρώες ευγενείς δεν επιτρέψουν να θυσιαστούν πρώτα οι δικές τους κόρες. Στην απελπισία τους οι ευγενείς απευθύνθηκαν στον Απόλλωνα για συμβουλή, ο οποίος δεν ήταν λιγότερο εξοργισμένος από τον Ποσειδώνα και ελάχιστα τούς ικανοποίησε. Τότε οι περισσότεροι γονείς εξασφάλισαν τα παιδιά τους στα ξένα, μα ο Λαομεδων επιχείρησε ασκώντας βία να υποχρεώσει κάποιον Φοινοδάμαντα, ο οποίος είχε κρατήσει τις τρεις κόρες του στο σπίτι, να εκθέσει τη μια στην ακρογιαλιά , τότε ο Φοινοδάμας προσέφυγε στο δήμο καταγγέλλοντας ότι ο μόνος υπεύθυνος για τη δυστυχία πού τούς βρήκε ήταν ο Λαομεδων και εκείνος έπρεπε να πληρώσει, να θυσιάσει δηλαδή την κόρη του. Τελικά αποφάσισαν να ρίξουν κλήρο, ο όποιος έπεσε στην Ησιόνη , την αλυσόδεσαν λοιπόν στο βράχο όπου και τη βρήκε ο Ηρακλής (4).
γ. Ο Ηρακλής έσπασε τα δεσμά της Ησιόνης και μετά πήγε στην πόλη όπου προσφέρθηκε να σκοτώσει το τέρας με αντάλλαγμα τούς δύο απαράμιλλους, αθάνατους και χιονόλευκους επιβήτορες – ή φοράδες – πού έτρεχαν γρήγορα σαν τον άνεμο πάνω στα νερά και στα κυματίζοντα σπαρτά και τούς όποιους ο Ζευς είχε χαρίσει στον Λαομε­δοντα ως αποζημίωση για την απαγωγή του Γανυμήδη . Ο Λαομεδων δέχτηκε πρόθυμα την ανταλλαγή (5).
δ. Με τη βοήθεια της Αθηνάς οι Τρώες έχτισαν τότε υψηλό τείχος για να προφυλαχθεί ο Ηρακλής όταν το τέρας ξιμύτιζε από τη θάλασσα και άρχιζε να προχωρεί στην πεδιάδα. Μόλις το τέρας έφτασε στο τείχος και ορθανοιξε το τεράστιο στόμα του, ο Ηρακλής πάνοπλος πήδηξε μέσα. Πέρασε τρία μερόνυχτα μέσα στο στομάχι του, βγήκε όμως νικητής χάνοντας συγχρόνως στη μάχη κάθε τρίχα της κεφαλής του (6).
ε. Το τι έγινε ύστερα, αμφισβητείται ακόμα. Μερικοί λένε ότι ο Λαομεδων αρραβώνιασε την Ησιόνη με τον Ηρακλή, πείθοντας τον παράλληλα να την αφήσει μαζί με τα άλογα στην Τροία όσο θα λείπει με τούς Αργοναύτες, αφού όμως εκείνοι απέκτησαν το Χρυσόμάλλο Δέρας, κυριεύτηκε από απληστία και αρνήθηκε να παραδώσει την Ησιόνη και τα άλογα στον Ηρακλή. Κατ” άλλους πάλι αυτή η άρνηση συνέβη ένα – δύο μήνες νωρίτερα, όταν ο Ηρακλής έφτασε στην Τροία αναζητώντας τον Ύλα (7).
ζ. Κατά την πιο περιπλεγμένη παραλλαγή ο Λαομεδων ξεγέλασε τον Ηρακλή παραδίνοντας του θνητά άλογα στη θέση των αθάνατων οπότε ο Ηρακλής τον απείλησε ότι θα εκστρατεύσει κατά της Τροίας και εξοργισμένος απέπλευσε. Πρώτα επισκέφτηκε την Πάρο όπου έστησε βωμό στον Δία και στον Απόλλωνα , ύστερα πήγε στον Ισθμό της Κορίνθου όπου προφήτεψε την πτώση του Λαομεδοντα και τελικά επέστρεψε στην Τίρυνθα, τη γενέτειρά του και μάζεψε στρατό (8).
η. Εν τω μεταξύ ο Λαομεδων είχε σκοτώσει τον Φοινο­δάμαντα και είχε πουλήσει τις τρεις κόρες του σε σικελούς εμπόρους πού είχαν έλθει να αγοράσουν θύματα για τις θηριομαχίες , η Αφροδίτη όμως τις έσωσε στη Σικελία και η Αιγέστα, η μεγαλύτερη από τις τρεις, πλάγιασε με τον ποταμό Κριμισσό πού είχε πάρει μορφή σκύλου και του γέννησε έναν γιο , τον Αιγέστη, ο οποίος στους Ρωμαίους λεγόταν Ακεστης (9) . Αυτός ο ίδιος Αιγεστης, συντροφιά με τον Έλυμο, νόθο γιο του Αγχίση πού είχε φέρει μαζί του από την Τροία, ίδρυσε τις πόλεις Αιγεστα – Σεγεστη αργότερα – , Έντελλα – πού την ονόμασε από τη γυναίκα του – Έρυκα και Άσκα. Λέγεται ότι η Αιγέστα αργότερα επέστρεψε στην Τροία και παντρεύτηκε κάποιον Κάπο και έτσι έγινε μητέρα του Αγχίση (10).
θ. Αμφισβητείται ακόμα αν ξεκίνησε ο Ηρακλής κατά της Τροίας με δεκαοκτώ πεντηκόντορους ή με έξι μόνον μικρά πλοία και ολιγάριθμες δυνάμεις (11) , πάντως ανάμεσα στους συμμάχους του ήταν ο Ιόλαος, ο αιακείδης Τελαμών; ο Πηλεύς , ο αργειος Οικλης και ο βοιωτος Δηίμαχος (12).
ι. Στη Σαλαμίνα ο Ηρακλής βρήκε τον Τελαμώνα να συμποσιάζεται με τούς φίλους του. Του προσέφεραν αμέσως ένα χρυσό κύπελλο και τον κάλεσαν να θυσιάσει την πρώτη γουλιά στον Δία , μόλις το έπραξε, όρθωσε τα χέρια του προς τον ουρανό και προσευχήθηκε ως εξής:
- Ω Πατέρα, στείλε στον Τελαμώνα έναν όμορφο γιο με δέρμα τραχύ σαν κι αυτή τη λεοντή και ανάλογο θάρρος!
Είχε δει ότι η γυναίκα τού Τελαμώνα Περίβοια κόντευε να γεννήσει. Ως απάντηση ο Ζευς έστειλε τον αετό του και ο Ηρακλής διαβεβαίωσε τον Τελαμώνα ότι η ευχή του εισακούστηκε , και πραγματικά, μόλις τελείωσαν το φαγοπό­τι, η Περιβοια γέννησε τον Αιαντα τον Μέγα, τον οποίο ο Ηρακλής τύλιξε με τη λεοντή κάνοντας τον αθάνατο εκτός από το λαιμό του καθώς και τη μασχάλη του όπου σφηνώθη­κε η φαρέτρα (13).
κ. Ο Ηρακλής αποβιβάστηκε κοντά στην Τροία, εμ­πιστεύτηκε τα πλοία στον Οικλη και ο ίδιος οδήγησε τούς άλλους ήρωες σε μιαν έφοδο κατά της πόλης . Ο Λαομεδων αιφνιδιάστηκε από την επίθεση και δεν του έμεινε καιρός να παρατάξει το στρατό του, γι” αυτό μοίρασε σπαθιά και πυρσούς στο λαό και τούς οδήγησε στην ακτή για να πυρπολήσουν το στόλο . Ο Οικλης αντιστάθηκε μέχρι την τελευταία του πνοή στη μάχη της υποχώρησης ενόσω οι σύντροφοι του σήκωσαν άγκυρα και διέφυγαν . Ο Λαομεδων επέστρεψε τροχάδην στην Τροία και αφού αναμετρήθηκε με τις διασκορπισμένες δυνάμεις του Ηρακλή, κατάφερε να φτάσει πίσω από τα τείχη και να κλειδαμπαρώσει τις πύλες πίσω του.
λ. Μη έχοντας αρκετή υπομονή για παρατεταμένη πο­λιορκία , ο Ηρακλής διέταξε άμεση επίθεση πρώτος διέρρηξε το τείχος ο Τελαμών , διαλέγοντας για την επίθεση ως πιο αδύνατο σημείο το δυτικό μεταπύργιο πού είχε χτιστεί από τον ΑΙακό, τον πατέρα του , ο Ηρακλής όμως τον ακολούθησε κατά πόδας τρελός από ζήλια. Ο Τελαμών ξαφνικά αντιλήφθηκε ότι η ίδια του η ύπαρξη κινδυνεύει πια από το τραβηγμένο σπαθί του Ηρακλή, είχε όμως την ψυχραιμία να σκύψει και να σηκώσει μερικούς τεράστιους ογκόλιθους πού είχαν αποκολληθεί από το τείχος.
- Τι τα θέλεις αυτά; βρυχήθηκε ο Ηρακλής.
- Να στήσω βωμό στον Ηρακλή Καλλίνικο, τον Αλεξίκακο, απάντησε ο ευρηματικός Τελαμών, την καταστροφή της Τροίας σου την παραχωρώ! (14).
Ύστερα από ένα σύντομο ευχαριστώ ο Ηρακλής έτρεχε κιόλας. Αργότερα σκότωσε με τα βέλη του τον Λαομεδοντα μαζί με όλους τούς γιους του – εκτός από τον Ποδάρκη, τον μόνο πού είχε υποστηρίξει ότι έπρεπε να παραδοθούν στον Ηρακλή τα αθάνατα άλογα – και κούρσεψε την πόλη . Παίρνοντας έτσι εκδίκηση αντάμειψε τον Τελαμώνα με το χέρι της Ησιόνης, της οποίας επέτρεψε επί πλέον να ανταλλάξει κάποιον από τούς αιχμάλωτους συντρόφους της. Εκείνη διάλεξε τον Ποδάρκη .
- Εντάξει, είπε ο Ηρακλής, πρώτα όμως πρέπει να πουληθεί σκλάβος.
Έτσι ο Ποδάρκης βγήκε στο σφυρί και η Ησιόνη τον εξαγόρασε με το χρυσό πέπλο πού είχε τυλιγμένο στο κεφάλι της έτσι απέκτησε ο Ποδάρκης το όνομα Πρίαμος πού σημαίνει «εξαγορασμένος». Μερικοί όμως ισχυρίζονται ότι ο Ποδάρκης εκείνο τον καιρό ήταν ακόμα νήπιο (15).
μ. Αφού πυρπόλησε την Τροία και μετέτρεψε σε έρημο τους δρόμους πού οδηγούσαν προς αυτήν, ο Ηρακλής ενθρό­νισε τον Πρίαμο και απέπλευσε. Η Ησιόνη συνόδεψε τον Τελαμώνα στη Σαλαμίνα όπου γέννησε τον Τεύκρο δεν είναι όμως γνωστό αν γεννήθηκε νόμιμος ή νόθος (16). Αργότερα η Ησιόνη εγκατέλειψε τον Τελαμώνα, δραπέτευσε στη Μικρά Ασία και πέρασε κολυμπώντας στη Μιλητο όπου την ανακάλυψε ο βασιλιάς Αρίων κρυμμένη σε ένα δάσος. Εκεί γέννησε άλλον έναν γιο από τον Τελαμώνα: τον Τράμβηλο, τον οποίο ο Αρίων μεγάλωσε σαν δικό του παιδί και τον διόρισε βασιλιά των Λελέγων, ασιατών συγγενών του Τελα­μώνα, ή βασιλιά των Λεσβίων κατ” άλλους. Κατά την διάρκεια του Τρωικού Πόλεμου ο Αχιλλεύς σκότωσε τον Τράμβηλο σε μιαν επίθεση κατά της Μιλητου μαθαίνοvτας πολύ αργά ότι ήταν γιος του Τελαμώνα, πράγμα πού τον λύπησε πολύ (17).
v. Μερικοί ισχυρίζονται ότι ο Οικλης δεν σκοτώθηκε στην Τροία, αλλά αντίθετα ζούσε ακόμη κι όταν οι Ερινύες καταδίωξαν μέχρι τρέλας τον εγγονό του Αλκμέωνα. Ο τάφος του βρίσκεται στην Αρκαδία, κοντά στο τέμενος του Βορέα στη Μεγαλόπολη (18).
ξ. Αποπλέοντας λοιπόν από την Τρωάδα ο Ηρακλής πήρε μαζί του τη Γλαυκία, την κόρη του ποταμού Σκάμαν­δρου. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας η Γλαυκία ήταν ερωμένη τού Δηιμαχου κι όταν εκείνος έπεσε στη μάχη προσέφυγε στον Ηρακλή για προστασία . Ο Ηρακλής την πήρε μαζί του στο πλοίο , χαιρόταν πού επιζούσε τουλάχι­στον ο σπόρος του γενναίου φίλου του: η ΓλαυκΙα ήσαν έγκυος , αργότερα γέννησε ένα αγόρι ονόματι Σκάμανδρο (19).
ο. Εν τω μεταξύ όμως, όσο ο Ύπνος νανούριζε τον Δία, η Ήρα πρόσταξε τον Βορέα να σηκώσει καταιγίδα, η οποία απομάκρυνε τον Ηρακλή από την πορεία του προς την Κω. Ξυπνώντας ο Ζευς εξοργίστηκε και απείλησε τον Ύπνο να τον γκρεμίσει από τον Πάνω Κόσμο στο Έρεβος εκείνος όμως κατέφυγε ως ικέτης στη Νύχτα, την οποία δεν τόλμησε να προκαλέσει ο Ζευς. Πάνω στην απογοήτευση του λοιπόν άρχισε να βασανίζει τούς Ολύμπιους. Μερικοί ισχυρίζονται ότι με αυτή την ευκαιρία αλυσόδεσε από τούς καρπούς την Ήρα στην ουράνια σφαίρα δένοντας αμόνια στους αστραγάλους της, και ότι τότε γκρεμοτσάκισε τον Ήφαιστο στη Γη. Αφού ξεθύμανε μ” αυτόν τον τρόπο έσωσε τον Ηρακλή και τον οδήγησε από την Κω στο Αργός, οι περιπέτειες του οποίου στο νησί περιγράφονται ποικιλοτρόπως (20).
π. Μερικοί λένε ότι οι Κωες πέρασαν τον Ηρακλή για πειρατή και προσπάθησαν να τον εμποδίσουν να πλησιάσει τη στεριά εκσφενδονίζοντας πάνω στο πλοίο του πέτρες. Ο Ηρακλής όμως αποβιβάστηκε με τη βία, κατέλαβε μετά από νυχτερινή έφοδο την πόλη Αστυπάλαια και σκότωσε το Βασιλιά Ευρύπυλο, το γιο του Ποσειδώνα και της Αστυπά­λαιας. Εκείνος πάλι πληγώθηκε από τον Χαλκώδοντα και ήταν πια στα τελευταία του όταν τον έσωσε ο Ζευς (21). Κατ” άλλους επιτέθηκε στην Κω επειδή ερωτεύτηκε την κόρη του Ευρύπυλου Χαλκιόπη (22).
ρ. Σύμφωνα πάλι με μια διαφορετική αφήγηση από τα έξι πλοία του Ηρακλή τα πέντε βούλιαξαν στη θύελλα. Το μοναδικό πλοίο πού σώθηκε προσάραξε στο Λακετα της Κω και οι ναυαγοί δεν έσωσαν παρά μόνο τα όπλα τους από την καταστροφή. Ενώ έστυβαν από τα ρούχα τους τα νερά της θάλασσας, ένα κοπάδι αρνιά πέρασε από κει και ο Ηρακλής ζήτησε τού μεροπα βοσκου, κάποιου Ανταγόρα να τού χαρίσει ένα κριάρι , τότε ο μυώδης Aνταγόρας προκάλεσε τον Ηρακλή σε αγώνα πάλης με βραβείο το κριάρι. Ο Ηρακλής δέχτηκε, άλλα μόλις οι δύο ήρωες ήρθαν στα χέρια , οι μεροπες φίλοι του έτρεξαν να βοηθήσουν τον Ανταγόρα, ύστερα ήρθαν οι Έλληνες στο πλευρό τού Ηρακλή και σε λίγο έπεσε γενικό ξύλο. Επειδή ο Ηρακλής είχε κουραστεί στη θύελλα και ο εχθρός είχε αριθμητική υπεροχή, παραιτήθηκε από τον αγώνα και κατέφυγε στο σπίτι μιας σωματώδους Θράσσας ντυμένος στα ρούχα της οποίας, κατάφερε τελικά να διαφύγει.
σ. Την ίδια εκείνη ήμέρα ακόμα, αφού ανέλαβε ύστερα από το φαγητό και τον ύπνο ο Ηρακλής πάλεψε πάλι με τους Μεροπες και τούς σύντριψε . Αφού εξαγνίστηκε από το αίμα τους – ντυμένος ακόμα γυναίκα – παντρεύτηκε την Χαλκιόπη και έκανε μαζί της τον Θεσσαλό (23). Μέχρι και σήμερα κάθε χρόνο προσφέρουν θυσίες στον Ηρακλή στο λιβάδι, όπου έλαβε χώρα αυτή η μάχη και οι Κωες γαμπροί ντυμένοι γυναίκες καλωσορίζουν τις νύφες στο καινούριο σπιτικό τους . Ο ιερέας του Ηρακλή φοράει επίσης γυναικεία στην Αντιμάχεια προτού προσφέρει θυσίες (24).
τ. Οι Αστυπαλαιάτισσες ήταν εξοργισμένες με τον Ηρακλή και τον έβριζαν, γι” αυτό η Ήρα τις φόρτωσε με αγελαδοκερατα , μερικοί όμως ισχυρίζονται ότι η Αφροδίτη τις τιμώρησε κατ αυτόν τον τρόπο επειδή τόλμησαν να διακηρύξουν ότι είναι ομορφότερες από τη θεά (25).
υ. Αφού λεηλάτησε την Κω και εξόντωσε σχεδόν όλους τούς Μεροπες, ο Ηρακλής οδηγήθηκε από την Αθηνά στη Φλεγρα και βοήθησε να νικήσουν οι θεοί στη Γιγαντομαχία (26). Ύστερα ήρθε στη Βοιωτία και εξάσκησε πίεση ώστε να εκλεγεί ο Σκάμανδρος βασιλιάς . Ο Σκάμανδρος μετονόμασε τον ποταμό Ίναχο δίνοντας του το δικό του όνομα, ενώ έναν άλλο εκεί κοντά τον ονόμασε από τη μητέρα του Γαυκια. Μια πηγή αποκάλεσε Ακιδουσα από τη γυναίκα του με την οποία έκανε τρεις κόρες. Ακόμα αποδίδονται τιμές σε αυτές ως «Παρθένες»
hellasforce.com