Ελληνικοί Μύθοι… Αγαμέμνων και Κλυταιμνήστρα

ΛΕΓΕΤΑΙ ότι ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος ήταν αρκετά μεγάλοι για να αιχμαλωτίσουν τον Θυέστη στους Δελφούς άλλοι όμως δέχονται ότι, όταν ο Αίγισθος σκότωσε τον Ατρέα, και οι δύο ήταν ακόμα μωρά και τούς γλίτωσε η ψυχραιμία της τροφού τους: τούς άρπαξε παραμάσχαλα, τούς φυγάδεψε στον Πολυφείδη, τον εικοστό τέταρτο βασιλιά της Σικυώνας, ο όποιος στη συνέχεια τούς εμπιστεύτηκε στον Αιτωλό Οινέα.
Συμπίπτουν όμως οι απόψεις για την αποκατάσταση τους στο θρόνο από το βασιλιά της Σπάρτης Τυνδάρεω, αφού πέρασαν μερικά χρόνια στην αυλή του Οινέα. Εκστρατεύοντας εναντίον των Μυκηνών ο Τυνδάρε­ως απέσπασε τον όρκο του Θυέστη, πού είχε καταφύγει στο βωμό της Ήρας, να παραδώσει το σκήπτρο στον Αγαμέμνονα, στον κληρονόμο του Ατρέα, και να αυτοεξοριστεί ο ίδιος, χωρίς ποτέ να επιστρέψει. Ο Θυέστης τότε έφυγε για τα Κύθηρα, ενώ ο Αίγισθος διέφυγε στον βασιλιά Κυλαβάρη, γιο του άργείου Σθενελου, επειδή φοβόταν την εκδίκηση του , Αγαμέμνονα (1).
β. Λένε ότι ο Ζευς έδωσε στον οίκο των Αιακιδών ισχύ, στον οίκο του Αμυθάονα σοφία και στον οίκο των Ατρειδών πλούτη. Πράγματι οι Ατρείδες ήταν πλούσιοι: οι Μυκήνες, η Κόρινθος, οι Κλεωνες, οι Ορνεες, η Αραιθυρεα, η Σικυώνα, η Υπερησια, η Γονόεσσα, η Πελληνη, το Αίγιο, ο Αιγιαλός και η Ελίκη, όλες πλήρωναν στον Αγαμέμνονα φόρους για τη γη και τη θάλασσα (2).
γ. Ο Αγαμέμνων εξεστράτευσε πρώτα εναντίον του βασιλιά της Πίσας Τάνταλου, ο οποίος ήταν γιος του άσχημου θειου του Βροτεα. Τον σκότωσε στη μάχη και παντρεύτηκε με τη βία τη χήρα του Κλυταιμνήστρα, κόρη της Λήδας και του βασιλιά Τυνδάρεω της Σπάρτης. Τα αδέλφια της Κλυταιμνήστρας, οι Διόσκουροι, βάδισαν τότε εναντίον των Μυκηνών ο Αγαμέμνων όμως είχε ήδη απευθυνθεί ως ικέτης στον ευεργέτη του Τυνδάρεω, ο όποιος τον συγχώρησε και του επέτρεψε να κρατήσει την Κλυταιμνήστρα. Μετά από το θάνατο των Διόσκουρων ο Μενέλαος παντρεύτηκε την αδελφή τους Ελένη και ο Τυνδάρεως παραιτήθηκε από το θρόνο υπέρ αυτού (3).
δ. Η Κλυταιμνήστρα γέννησε στον Αγαμέμνονα ένα γιο, τον Ορέστη, και τρεις κόρες, την Ηλέκτρα ή Λαοδίκη, την Ιφιγένεια ή Ιφιάνασσα και τη Χρυσόθεμη. Μερικοί λένε ότι η Ιφιγένεια ήταν κόρη της Ελένης και του Θησέα, ανιψιά δηλαδή της Κλυταιμνήστρας, η οποία την υιοθέτησε από οίκτο (4).
ε. Όταν ο Πάρις, γιος του βασιλιά Πρίαμου της Τροίας, απήγαγε την Ελένη προκαλώντας τον Τρωικό Πόλεμο, ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος απουσίασαν από τα σπίτια τους επί μια δεκαετία ο Αίγισθος δεν πήρε μέρος στην εκστρατεία, προτίμησε να παραμείνει στο Αργος για να εκδικηθεί τον οίκο των Ατρειδών (5).
ζ. Ο Ναύπλιος, σύζυγος της Κλυμενης, αποχώρησε από την Τροία επειδή δεν αποζημιώθηκε από τον Αγαμέμνονα και τούς άλλους έλληνες αρχηγούς για το λιθοβολισμό του γιου του Παλαμήδη περιέπλευσε την Αττική και την Πελοπόννησο και παρότρυνε σε μοιχεία τις εγκαταλειμμένες γυναίκες των εχθρών του. Όταν ο Αίγισθος άκουσε ότι η Κλυταιμνήστρα πειθόταν με μεγάλη θερμή στα λόγια του Ναυπλίου, σχεδίασε όχι μόνο να γίνει εραστής της αλλά και να σκοτώσει με τη συνδρομητής τον Αγαμέμνονα, μόλις θα τελείωνε ο Τρωικός Πόλεμος (6).
η. Ο Ερμής, απεσταλμένος του Παντογνώστη Δία, προειδοποίησε τον Αίγισθο να παραιτηθεί από τα σχέδια του, επειδή ο Ορέστης θα αναγκαζόταν να εκδικηθεί για το θάνατο του πατέρα του μόλις ανδρωνόταν . Η ευγλωττία του όμως πήγε στο βρόντο: δεν κατάφερε να μεταπείσει τον Αίγισθο, ο οποίος κατέφθασε στις Μυκήνες με πλούσια δώρα στα χέρια και μίσος βαθύ στην καρδιά. Στην αρχή η Κλυταιμνήστρα απέρριψε τις προτάσεις του, επειδή ο Αγαμέμνων, πληροφορούμενός την επίσκεψη του Ναύπλιου στις Μυκήνες, είχε αναθέσει στον βάρδο της αυλής να την παρακολουθεί και να του στείλει γραπτή αναφορά για το παραμικρό σημάδι απιστίας πού θα διαπίστωνε . Ο Αίγισθος όμως συνέλαβε το γερο – ποιητή και τον εγκατέλειψε σε κάποιο ερημικό νησί χωρίς τρόφιμα, όπου τα αρπακτικά πουλιά δεν άργησαν να καταβροχθίσουν μέχρι το κόκαλο τη σάρκα του γέροντα. Τότε η Κλυταιμνήστρα αφέθηκε πια στα αγκαλιάσματα του Αίγισθου πού γιόρτασε την απρόσμενη επιτυχία του με έμπυρες θυσίες στην Αφροδίτη και δωρίζοντας στην Άρτεμη, η οποία έτρεφε έχθρα για τον οίκο των Ατρειδών, χαλιά για τούς τοίχους και χρυσάφι (7).
θ. Δεν είχε και πολλά ερείσματα για να αγαπάει τον άντρα της η Κλυταιμνήστρα: ο Αγαμέμνων είχε σκοτώσει τον Τάνταλο, τον προηγούμενο άντρα της, καθώς και το νεογέννητο παιδί της πάνω στο στήθος της, την είχε αναγκάσει να τον παντρευτεί και μετά έφυγε για έναν πόλεμο πού κατά τα φαινόμένα δεν θα τελείωνε ποτέ· είχε συναινέσει να θυσιαστεί η Ιφιγένεια στην Αυλίδα, και αυτό πια δεν μπορούσε να το καταπιεί με τίποτα – είχε διαδοθεί ότι ήθελε να φέρει επιστρέφοντας ως ερωμένη του την προφήτισσα Κασσάνδρα, κόρη του Πριάμου. Είναι αλήθεια ότι η Κασσάνδρα του είχε γεννήσει δίδυμα, τον Τηλεδαμο και τον Πέλοπα, τίποτα όμως δεν προμηνούσε ότι ο Αγαμέμνων είχε την πρόθεση να προσβάλει την Κλυταιμνήστρα. Εκείνη είχε την πληροφορία της από τον Οίακα, τον επιζώντα γιο του Ναύπλιου, ο οποίος θέλοντας να εκδικηθεί για το θάνατο του αδελφού του την προέτρεψε με τα κακοήθη κουτσομπολιά του να διαπράξει φόνο (8).
ι. Η Κλυταιμνήστρα λοιπόν συνωμότησε με τον Αίγι­σθο να σκοτώσουν και τον Αγαμέμνονα και την Κασσάνδρα. Επειδή όμως φοβόταν μήπως φτάσουν απρόσμενα, έγραψε στον Αγαμέμνονα ζητώντας του μόλις πέσει η Τροία να ανάψει φωτιά στη φρυκτωρία της Ίδης εκείνη στο μεταξύ είχε δημιουργήσει ολόκληρη αλυσίδα από φωτιές, ώστε να μεταφερθεί το μήνυμα από το ακρωτήριο Έρμαιο στη Λήμνο και από κει στα όρη του Αθω, του Μάκιστου, του Μεσσάπιου, του Κιθαιρώνα, του Αιγιπλαγκτου και του Αραχναίου στην Αργολίδα. Εγκατέστησε μάλιστα παρατηρητή στη σκεπή του παλατιού των Μυκηνών, πιστό υπηρέτη του Αγαμέμνονα, ο οποίος πέρασε ένα ολόκληρο χρόνο στηριγμένος στους αγώνες σαν σκυλί ατενίζοντας γεμάτος μαύρα προαισθήματα προς το Αραχναίο. Επιτέλους κάποια νύχτα σκοτεινή διέκρινε το μακρινό φως της φρυκτωρίας και έτρεξε να ξυπνήσει την Κλυταιμνήστρα. Εκείνη γιόρτασε το νέο με ευχαριστήριες θυσίες, ενώ τώρα πια θα επιθυμούσε η πολιορκία της Τροίας να μην τελείωνε ποτέ . Ο Αίγισθος είχε τοποθετήσει δικό του άνθρωπο σε κάποιο παρατηρητήριο και του έταξε δύο χρυσά τάλαντα με την αναγγελία της αποβίβασης του Αγαμέμνονα στη στε­ριά.
κ. Η θεά Ήρα έσωσε τον Αγαμέμνονα από τη φοβερή καταιγίδα πού κατέστρεψε πολλά από τα ελληνικά πλοία στην επιστροφή τους και παρέσυρε τον Μενέλαο μέχρι την Αίγυπτο , τελικά έφτασε στη Ναυπλία με τη βοήθεια ούριου άνεμου. Μόλις πάτησε στη στεριά έσκυψε και με μάτια νοτισμένα από χαρά φίλησε το χώμα. Στο μεταξύ ο παρατηρητής έτρεχε κιόλας στις Μυκήνες να εισπράξει την αμοιβή του, ενώ ο Αίγισθος διάλεξε τούς είκοσι πιο τολμηρούς στρατιώτες του, τούς σκόρπισε σε ενέδρα μέσα στο παλάτι, παράγγειλε ένα γιορταστικό γεύμα, ανέβηκε στο άρμα του και πήγε να καλωσορίσει τον Αγαμέμνονα (9).
λ. Η Κλυταιμνήστρα υποδέχτηκε τον ταλαιπωρημένο από το μακρινό ταξίδι άντρα της με όψη χαρούμενη, ξετύλιξε πορφυρό χαλί για να πατήσει, τον οδήγησε στο λουτρό, όπου οι σκλάβες είχαν ήδη προετοιμάσει το ζεστό νερό. Η Κασσάνδρα είχε μείνει έξω από το παλάτι βυθισμένη σε προφητική έκσταση και αρνιόταν να μπει στα ανάκτορα φωνάζοντας ότι μυρίζεται αίμα και ότι η κατάρα του Θυέστη αιωρείται πάνω από την τραπεζαρία. Μόλις πλύθηκε ο Αγαμέμνων και έβγαλε το ένα του πόδι από το λουτρό ανυπομονώντας να αρχίσει το πλούσιο γεύμα πού είχε κιόλας στρωθεί, η Κλυταιμνήστρα τον πλησίασε σαν να ήθελε να τον τυλίξει στην πετσέτα και τον σκέπασε με ένα δίχτυ πού θύμιζε πουκάμισο: το είχε υφάνει μόνη της και δεν είχε άνοιγμα για το κεφάλι και για τα χέρια. Μπλεγμένος σαν το ψάρι ο Αγαμέμνων πέθανε από το χέρι του Αίγισθου πού τον χτύπησε δύο φορές με το δίκοπο σπαθί του (10). Ο Αγαμέμνων κύλησε πάλι μέσα στη μπανιέρα με τα ασημένια τοιχώματα: τότε η Κλυταιμνήστρα τον εκδικήθηκε για όλα όσα είχε τραβήξει αποκεφαλίζοντας τον με τσεκούρι (11). Μετά έτρεξε έξω για να σκοτώσει με το ίδιο όπλο και την Κασσάνδρα, χωρίς να κάνει τον κόπο να κλείσει τα μάτια ή το στόμα του άντρα της σκουπίστηκε όμως από τα αίματα στα μαλλιά του Αγαμέμνονα πού σήμαινε ότι μόνος του είχε προκαλέσει το θάνατο του (12).
μ. Λυσσαλέα μάχη ξέσπασε στο μεταξύ στο παλάτι ανάμεσα στους σωματοφύλακες του Αγαμέμνονα και στους υποτελείς του Αίγισθου. Έπεφταν οι πολεμιστές σαν τα γουρούνια, όταν ο πλούσιος ετοιμάζει γιορτή, και οι τραυματισμένοι κείτονταν σε λίμνες από αίμα ανάμεσα στα φορτω­μένα τραπέζια ο Αίγισθος τελικά νίκησε. Έξω από τα ανάκτορα το κεφάλι της Κασσάνδρας κύλησε στο χώμα. Στον Αίγισθο δόθηκε ακόμα η ικανοποίηση να σκοτώσει εκείνος τα δίδυμα του Αγαμέμνονα και της Κασσάνδρας. Μόνο τον τρίτο νόθο του Αγαμέμνονα, τον Αλησο η Αλίσκο δεν αποτελείωσε , κατάφερε να δραπετεύσει και αφού περιπλανήθηκε για πολύ εξόριστος, ίδρυσε στην Ιταλία την πόλη των Φαλερίων εκεί δίδαξε στους κατοίκους της τα μυστήρια της Ήρας πού γιορτάζονταν για καιρό με τον αργιτικο τρόπο (13).
ν. Αυτό το μακελειό συνέβη τη δέκατη τρίτη μέρα του μήνα Γαμηλιώνα, η Κλυταιμνήστρα δεν φοβήθηκε τη θεϊκή τιμωρία και ανακήρυξε κάθε δέκατη τρίτη μέρα του μηνός γιορτή με χορούς και θυσίες αρνιών στους προστάτες θεούς. Άλλοι την επαινούσαν για την απόφαση της, άλλοι πάλι ένιωθαν ότι ντρόπιασε για πάντα όλες τις γυναίκες, ακόμη και τις ηθικές . Ο Αίγισθος ευχαρίστησε επίσης τη θεά πού τον είχε βοηθήσει (14).
ξ. Οι Σπαρτιάτες ισχυρίζονταν ότι ο Αγαμέμνων θάφτηκε στις Αμύκλες πολύ αργότερα ήταν ένα ασήμαντο χωριουδάκι, οι κάτοικοι του όμως εξακολουθούσαν να δείχνουν τον τάφο και το άγαλμα της Κλυταιμνήστρας, καθώς και το ιερό και το άγαλμα της Κασσάνδρας, βέβαιοι ότι εκεί είχε δολοφονηθεί ο Αγαμέμνων . Η αλήθεια όμως είναι ότι ο τάφος του Αγαμέμνονα βρίσκεται ανάμεσα στα ερείπια των Μυκηνών, κοντά στους τάφους του ηνιόχου του, των σκοτωμένων από τον Αίγισθο συντρόφων του και των διδύ­μων της Κασσάνδρας (14).
ο. Ο Μενέλαος έμαθε αργότερα για το έγκλημα από τον Πρωτεα, το μάντη από τη Φάρο, και αφού θυσίασε εκατόμβη στο πνεύμα του αδελφού του, του έχτισε κενοτάφιο στις όχθες του ποταμού Αιγύπτου. Γυρίζοντας στη Σπάρτη μετά από οχτώ χρόνια ίδρυσε ναό στον Δία Αγαμέμνονα, υπάρχουν όμως τέτοιοι ναοί και άλλου, όπως στους Λαπερσες της Αττικής ή στις Κλαζομενές της Ιωνίας, μολονότι εκεί ποτέ δεν βασίλεψε ο Αγαμέμνων
hellasforce.com