Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Το όνομα Αγία Σοφία προκαλεί μια έμφυτη ανησυχία στους Τούρκους. Γι αυτό και ψάχνουν όπου μπορούν να βρουν την Αγία Σοφία, είτε είναι τζαμί, είτε σε άλλη μορφή που στοιχειώνει στις συνειδήσεις τους.
Η πιο γνωστή από όλες είναι η Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης, το μεγάλο αυτό αρχιτεκτονικό θαύμα του χριστιανισμού της Ανατολής. Επίσης πολύ γνωστές είναι η Αγία Σοφία Τραπεζούντας που κτίστηκε από τον Μανουήλ Κομνηνό, (1238-1263) και σήμερα είναι και μουσείο και τζαμί και η Αγία Σοφία της Νίκαιας, όπου έγινε και η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος.
Εκτός όμως από αυτές τις πολύ γνωστές, υπάρχουν και μια σειρά από άλλες αφιερωμένες στην Αγία Σοφία, που συνεχίζουν να υπάρχουν σε πείσμα πολλών κακουχιών, ενώ άλλες έχουν γίνει τζαμιά που όμως προκαλούν την τουρκική δυσπιστία. Είναι το «άρωμα» της Αγίας Σοφίας έντονο σε όλη την Τουρκία.
Πόσες είναι οι Αγία Σοφία της Τουρκίας, θα προσπαθήσουμε να τις παρουσιάσουμε αν και τα στοιχεία δεν καλύπτουν όλο αυτό το σημαντικό πανορθόδοξο θέμα.
Αρχίζοντας από την Αδριανούπολη. Εκεί μέχρι το 1962 υπήρχε στην περιοχή Keleiçi η Αγία Σοφία την οποία ο Μωάμεθ ο Πορθητής μετέτρεψε σε τζαμί, το οποίο υπέστη σοβαρές ζημιές στον σεισμό του 1965.
Στις Σαράντα εκκλησιές της επαρχίας Βιζύης στην ανατολική Θράκη, υπάρχει σήμερα η Αγία Σοφία που λειτουργεί σαν τζαμί με την ονομασία Gazi Süleyman Paşa Cami. Είναι κτίσμα του πέμπτου ή έκτου αιώνα και αναφέρεται τον δέκατο ένατο αιώνα για πρώτη φορά σαν τζαμί. Από μακριά φαίνεται καθαρά η χριστιανική της ταυτότητα που κυριαρχεί στην περιοχή.
Στην επαρχία Αργυρούπολης στον Πόντο στο χωριό Kabaköy υπάρχει η Αγία Σοφία από τον δέκατο αιώνα. Το 1869 έγινε τζαμί. Σήμερα είναι εγκαταλειμμένη αλλά η μορφή της ακόμα και με την σημερινή της κατάσταση ασκεί μια γοητεία στην περιοχή.
Στο Zonguldak κοντά στην Ηράκλεια του Πόντου υπάρχει η Αγία Σοφία που κτίστηκε τον πέμπτο αιώνα από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο. Όταν ήρθαν οι Οθωμανοί του σουλτάνου Ορχαν, έγινε τζαμί σαν Orta Cami. Σήμερα φαντάζει παρά τα έντονα σημάδια του χρόνου σαν ένα αντιπροσωπευτικό βυζαντινό μνημείο στην περιοχή.
Μεγαλόπρεπες κτίσμα όπως μαρτυρούν τα σημερινά απομεινάρια είναι η Αγία Σοφία του Αίνου στην ανατολική Θράκη, δίπλα στον Έβρο ποταμό. Κτίστηκε τον δωδέκατο αιώνα ενώ το 1456 έγινε τζαμί κατά την τότε σηνήθεια να αρπάζονται οι μεγαλύτεροι χριστιανικοί ναοί και να γίνονται τζαμιά. Σήμερα εξακολουθεί να προβάλλει επιβλητική και όπως έγινε γνωστό έχει αποφασιστεί η ανακαίνιση της.
Τέλος στην Κωνσταντινούπολη υπάρχει η μικρά Αγία Σοφία που κτίστηκε το 536 μ Χ, ενώ τον δέκατο πέμπτο αιώνα από τον σουλτάνο Βαγιαζήτ έγινε τζαμί.
Εκτός από αυτές υπάρχουν σε όλη την Τουρκία και άλλες αφιερωμένες στην Αγία Σοφία, όπως αυτή του Μπιτλίς.
Η Αγία Σοφία ταυτισμένη με την Ελληνορθόδοξη Μικρά Ασία.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το ιστολόγιο δεν υιοθετεί και δεν φέρει καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών του. Πλέον, οι αναγνώστες μπορούν να σχολιάζουν με το λογαριασμό τους στο facebook ή με λογαριασμούς από τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα. Τα ανώνυμα σχόλια θα παραμείνουν κλειστά όσο υπάρχουν άτομα που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία για να προβοκάρουν και να επιτεθούν σε άλλους σχολιαστές για να επιβάλλουν τις απόψεις τους.