ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε μια ανιστόρητη εκστρατεία από τουρκικής πλευράς για να μας πείσουν ότι η πυρπόληση της Σμύρνης στις 11 Σεπτεμβρίου του 1922, δεν έγινε από τους Τούρκους, αλλά από τους… Έλληνες και περισσότερο από τους Αρμένιους! Το εκπληκτικό είναι ότι αυτή την άποψη υποστηρίζουν και κάποιοι διεθνείς ιστορικοί παράγοντες που προσπαθούν να πείσουν και κάποιους ανιστόρητους δικούς μας, ιστορικούς «φελλούς»!

Παρ’ όλο αυτά υπάρχουν πολλές μαρτυρίες αυτόπτων μαρτύρων όπως το περίφημο βιβλίο –μαρτυρία για την μεγάλη σφαγή και πυρπόληση της Σμύρνης, «Η ΣΜΥΡΝΗ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ», της Αμερικανοαρμένισας με καταγωγή από την Σμύρνη, Μαρτζορύ Χαουτζπιάν. Η Χαουτζπιάν μας περιγράφει με πραγματικά συγκλονιστικό λόγο :
«Από κάμποσες μέρες τα σημάδια στην αρμενική συνοικία δείχνανε πως οι Τούρκοι ετοιμάζονταν να την πυρπολήσουν. Σήμερα, Δευτέρα 11 του Σεπτέμβρη, είδα με τα ίδια μου τα μάτια Τούρκους να κουβαλάνε μπαρούτι, πετρέλαιο και καθετί άλλο αναγκαίο για φωτιά πάνω σε χειραμάξια που πηγαινοέρχονταν στους δρόμους, είχε σημειώσει ο αιδεσιμότατος Χαρτουνιάν στο ημερολόγιο του. Την ίδια εκείνη μέρα η Ανίτα Τσακεριάν, νεαρή δασκάλα του Ινστιτούτου, είδε Τούρκους φρουρούς να σέρνουνε μέσα στο κτίριο μεγάλα τσουβάλια που τα αποθέσανε σε διάφορες γωνιές. Οι στρατιώτες λέγανε πως είχαν φέρει ρύζι και πατάτες επειδή ξέρανε πως ο κόσμος πεινούσε και πως σύντομα δεν θα έχει τίποτα να φάει. Τα τσουβάλια δεν έπρεπε να ανοιχτούνε μέχρι που να εξαντληθεί το ψωμί. Μια τέτοια απρόσμενη απλοχεριά, παρακίνησε έναν από τους ναύτες να πάει να ψάξει : τα τσουβάλια είχαν μέσα μπαρούτι και δυναμίτη. Την νύχτα της Τρίτης κάρα με βαρέλια πετρέλαιο ξαναπέρασαν από τους έρημους δρόμους γύρω από το Κολέγιο.
Ευθύς μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης ο άνεμος στράφηκε μακριά από την μουσουλμανική συνοικία και μια πνιχτή αύρα άρχισε να φυσάει κατά το λιμάνι. Μέσα σε μια ώρα είχαν φανερωθεί πολυάριθμες πυρκαγιές.
Στις 1 π.μ. της Τετάρτης, η Μάμπελ Κάλφα, Ελληνίδα νοσοκόμα του Κολεγιακού Ινστιτούτου, είδε στην γειτονιά της τρεις φωτιές. Στις 4 π.μ. πυροσβέστες σβήνανε τις φωτιές που είχαν ανάψει σε ένα μικρό ξύλινο σπιτάκι δίπλα στον τοίχο του κολλεγίου και σε μια βεράντα κοντά στην σχολή. Το μεσημέρι της Τετάρτης ένας ναύτης φώναξε την Μάμπελ Κάλφα και την μις Μιλλς στο παράθυρο της τραπεζαρίας. –Κοιτάξτε εκεί, οι Τούρκοι βάζουνε τις φωτιές ! ΟΙ γυναίκες είδανε τρεις Τούρκους αξιωματικούς που ξεχώριζαν μέσα από την βιτρίνα ενός φωτογραφείου απέναντι από την Σχολή. Μερικές στιγμές μετά την αναχώρηση των Τούρκων φλόγες ξεπήδησαν από την στέγη και από τα παράθυρα –Σαν όλα τα άλλα κτίρια καίγονταν και αυτό από μέσα, φώναξε η Ελληνίδα νοσοκόμα.
Οι Τούρκοι στρατιωτικοί πήγανε μετά στο Χαν, ένα τούρκικο ξενοδοχείο με πολλά καταστήματα σο ισόγειο. Η αναχώρηση τους συνοδεύτηκε από μια έκρηξη και άλλη μια φωτιά. Λέει η μις Μιλλς –Έβλεπα καθαρά τους Τούρκους να κουβαλάνε τενεκέδες με πετρέλαιο μέσα στα σπίτια και μόλις φεύγανε ξεπετιόντουσαν φωτιές. Δεν φαίνονταν ούτε ένας Αρμένης, το μόνα ορατά πρόσωπα ήταν Τούρκοι στρατιωτικοί του τακτικού στρατού με τι στολές τους»
Αυτή είναι με λίγα αλλά πραγματικά μαρτυρικά συγκλονιστικά λόγια η μεγάλη τραγωδία της Σμύρνης τον Σεπτέμβριο του 1922. Ο ένοχοι δεν έχουν πληρώσει ιστορικά και ηθικά το μεγάλο αυτό έγκλημα.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr