Ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν είναι ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, ή PKK, που διεθνώς χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση. Ο κ. Οτσαλάν διαπραγματεύεται απευθείας πλέον με την κυβέρνηση της Τουρκίας σε μια ιστορικής σημασίας διαδικασία. Το ζήτημα είναι κατά πόσο η Τουρκία μπορεί να λύσει το μεγαλύτερο πρόβλημα της - μια σύγκρουση με το PKK, που έχει προκαλέσει το θάνατο 35.000 ατόμων κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών, είτε από βόμβες σε πόλεις της Τουρκίας, επιθέσεις σε στρατιωτικά φυλάκια είτε σε ανοιχτή σύγκρουση στα νοτιοανατολικά της χώρας.
«Αν η Τουρκία επιλύσει το κουρδικό ζήτημα, σίγουρα θα φύγει ένα τεράστιο βάρος από τις πλάτες μας», λέει ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος. Αλλά δεν είναι μόνο τα οφέλη του τερματισμού του πολέμου στο τραπέζι. Μια συμφωνία με τους Κούρδους θα ενισχύσει τις φιλοδοξίες της Άγκυρας να λειτουργήσει ως μια ισχυρή διπλωματική δύναμη, ενώ η Μέση Ανατολή είναι στα πρόθυρα της αλλαγής.
Όλα αυτά είναι πιθανό να εξαρτώνται από δύο άνδρες: τον Οτσαλάν και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρωθυπουργό για σχεδόν 10 χρόνια. Οι δύο είναι άκρως αντίθετοι μεταξύ τους. Ο κ. Οτσαλάν έχει οδηγήσει το PKK από την εποχή της ίδρυσής του στα χαοτικά χρόνια του 1970. Παραμένει ένας μυθικός ήρωας παρά τις μακρές περιόδους σχεδόν πλήρoυς απομόνωσης. Μετά από χρόνια στη φυλακή, ο Οτσαλάν είναι σαφώς πεινασμένος για αλλαγή. Ένας-ένας πλέον, οι ηγέτες του φιλοκουρδικού κόμματος στο κοινοβούλιο, οι διοικητές του PKK στα βουνά του βόρειου Ιράκ και οι εκπρόσωποί τους στη Δυτική Ευρώπη έχουν όλοι δηλώσει ότι ο κ. Οτσαλάν μιλάει εξ ονόματός τους.
Έπειτα είναι ο κ. Ερντογάν, ο ομόλογός του κ. Οτσαλάν στις συνομιλίες που οι μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών της Τουρκίας έκαναν πραγματικότητα. Εκλέχτηκε πρωθυπουργός τρεις συνεχόμενες φορές, κάθε φορά με αυξανόμενο ποσοστό ψήφων. Ωστόσο, δεν είναι ικανοποιημένος ακόμα. Η χώρα έχει ανακάμψει από τα βάθη της σύγκρουσης στη δεκαετία του 1980 και του 1990, όταν το PKK ξεκίνησε μια σειρά από φονικές επιθέσεις, ενώ ο στρατός ισοπέδωνε κουρδικά χωριά και παραστρατιωτικά τάγματα θανάτου που περιπλανιόταν στα νοτιοανατολικά.
Στη συνέχεια, υπάρχει το ζήτημα των προσωπικών φιλοδοξιών. Η Τουρκία ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει τις πρώτες άμεσες προεδρικές εκλογές και ο κ. Ερντογάν, ο οποίος είχε ορκιστεί να μην συνεχίσει μια εκ νέου θητεία ως πρωθυπουργός, είναι το φαβορί για τη θέση.
«Οι συνθήκες υπό τις οποίες το PKK θα καταθέσει τα όπλα έχουν ήδη επιτευχθεί όσον αφορά την αναγνώριση των Κούρδων στην Τουρκία, της κουρδικής γλώσσας, πολιτικής συμμετοχής και εκπροσώπησης», λέει ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος. «Αλλά αν είναι να διαπραγματευτούμε για κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά θέματα, θα πρέπει να αποσύρετε τα όπλα σας.»
Άλλοι διαφωνούν σχετικά με την πρόοδο κατά τη διάρκεια της θητείας του κ. Ερντογάν, υπογραμμίζοντας τη συνεχιζόμενη φυλάκιση χιλιάδων, συμπεριλαμβανομένων πολλών δημάρχων των Κούρδων, την απουσία της μητρικής κουρδικής γλώσσας από το σύστημα εκπαίδευσης και το 10 τοις εκατό εκλογικό όριο που συγκρατεί τα μικρότερα κόμματα.
Ο Gultan Kisanak, ηγέτης του φιλο-κουρδικού κόμματος, ζητεί την πλήρη μεταβίβαση της εξουσίας από το εθνικό στο τοπικό επίπεδο «εκτός από τις εξωτερικές σχέσεις, τη δικαιοσύνη και την άμυνα» - μια επαναστατική πρόταση για ένα κράτος όπως η Τουρκία.
Τα εμπόδια είναι προφανή. Ακόμα και αν φτάσει σε συμφωνία με τον κ. Οτσαλάν, ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να στοιχηματίζει τα πάντα σε ένα ενδεχόμενο μελλοντικό δημοψήφισμα - στο οποίο η Τουρκία, μια έντονα εθνικιστική χώρα, θα κληθεί να ψηφίσουν όχι μόνο για ένα νέο προεδρικό σύστημα, αλλά και σε μια επέκταση των δικαιωμάτων των Κούρδων, που συμφωνήθηκε μετά από συζητήσεις με έναν άνθρωπο τον οποίο μεγάλο μέρος του έθνους βλέπει σαν δαιμονική φιγούρα. Το να πείσουν την τουρκική κοινή γνώμη μπορεί να είναι πιο δύσκολο από ότι η συμφωνία με τους Κούρδους.
«Ο πόλεμος είναι εύκολος, η ειρήνη είναι δύσκολη», είπε ο κ. Ερντογάν αυτή την εβδομάδα, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις της μάχης με τον εθνικισμό. «Θα πίναμε και κώνειο αν θα έφερνε την ειρήνη.»
Ωστόσο, η ειρήνη είναι πλέον στα χαρτιά έπειτα από πολλά χρόνια πολέμου. «Αυτή είναι η αιματηρή πληγή της Τουρκίας και πρέπει να θεραπευτεί», λέει ο Μεχμέτ, τώρα στα '40 του. Είναι πρόθυμος να εξετάσει το ενδεχόμενο απελευθέρωσης του Αμπντουλάχ Οτσαλάν. «Αν υπάρχει μια ειρηνευτική συμφωνία και οι μάχες σταματήσουν, τι σημασία έχει αν ο Οτσαλάν βρίσκεται σε ένα κελί ή όχι;» ρωτάει.
Πέρα από κάθε αμφιβολία, το σκηνικό αλλάζει. Προς το παρόν, το ερώτημα είναι αν οι δύο άνδρες μπορούν να έρθουν σε συμφωνία, ένας με πορεία προς το προεδρικό μέγαρο, και ο άλλος απομονωμένος στο κελί της φυλακής του.
Σοφοκλέους 10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το ιστολόγιο δεν υιοθετεί και δεν φέρει καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών του. Πλέον, οι αναγνώστες μπορούν να σχολιάζουν με το λογαριασμό τους στο facebook ή με λογαριασμούς από τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα. Τα ανώνυμα σχόλια θα παραμείνουν κλειστά όσο υπάρχουν άτομα που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία για να προβοκάρουν και να επιτεθούν σε άλλους σχολιαστές για να επιβάλλουν τις απόψεις τους.