Γιατί και πως η Ελλάδα οφείλει να συνεργαστεί στενά με την Ρωσία

Οι παράμετροι και τα «αγκάθια». Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα και τι η Ρωσία…
του Κίμωνα Γεωργακάκη
Γιατί:

• Γιατί έχουν κοινό γεωστρατηγικό αντίπαλο, την Τουρκία που επιθυμεί την πρωτοκαθεδρία σε Μαύρη Θάλασσα και Αιγαίο και πιέζει με «μειονότητες» τόσο σε Θράκη όσο και σε Κριμαία.
• Γιατί η Ευρώπη εξαρτάται ενεργειακά από το ρωσικό φυσικό αέριο.
• Γιατί οι Ρώσοι «ψάχνονται» στο να επενδύσουν και όχι στο να βουτήξουν, όπως άλλοι.
• Γιατί η Ρωσία θεωρεί ότι το Αιγαίο πρέπει να παραμείνει ελληνική θάλασσα, καθώς βλέπει στην ομόδοξη χώρα το τελευταίο αποκούμπι της στον δρόμο προς την Αν. Μεσόγειο.
• Γιατί ανώτατοι αξιωματούχοι της Μόσχας έχουν επισκεφθεί την Αθήνα, φανερώνοντας την πρόθεση των Ρώσων για εμβάθυνση των σχέσεων με την Ελλάδα.
• Γιατί ο χαρακτήρας των Ελλήνων είναι οικουμενικός και αυτό στην πολιτική μεταφράζεται: «Δεν ανήκουμε μόνο στην Δύση».
• Γιατί οι πολυδιάστατες συμμαχίες αποφέρουν καλό παζάρεμα στις ιδιωτικοποιήσεις και όχι μονόπλευρο ξεπούλημα.

Πως:

• Μέσω Βερολίνου: Η Γερμανία διατηρεί, θέλει δεν θέλει, ζωτικής σημασίας για την γερμανική οικονομία συμφωνίες με την Μόσχα. Εκτός από τους προκατόχους της Μέρκελ, μια σειρά από ισχυρούς Γερμανούς επιχειρηματίες υποστηρίζουν την Ρωσία, από το αφεντικό της Siemens μέχρι τον γενικό διευθυντή της Adidas. Αφού οι Γερμανοί είναι που είναι εδώ, ας αξιοποιήσουν την παρουσία τους στα πλαίσια μιας πιθανής διαδρομής: Αθήνα – Βερολίνο – Μόσχα, διότι σε έναν πολυκεντρικό κόσμο δεν μπορεί να «παίζει μπάλα» μόνο ένας.
• Μέσω Πεκίνου: Οι Κινέζοι έχουν εισχωρήσει επενδυτικά στην Ελλάδα από την μία και έχουν συνάψει ενεργειακού και στρατιωτικού περιεχομένου συμφωνίες με την Ρωσία από την άλλη. Μπορούν να λειτουργήσουν και αυτοί ως σκαλοπάτι προς την Μόσχα υπό το σκεπτικό ότι οι Η.Π.Α., που παραδοσιακά αντιδρούν στην ελληνό-ρωσική προσέγγιση, εξαρτώνται από την κινεζική οικονομία (ομόλογα αμερικανικού χρέους).
• Μέσω Κύπρου: Η Λευκωσία διατηρεί πιο στενές σχέσεις με την Ρωσία απ’ ότι η Ελλάδα, κάτι που προσπάθησε να τορπιλίσει η φιλοδυτική παράταξη Αναστασιάδη. Ευτυχώς τα υπόλοιπα κόμματα της Μεγαλονήσου δεν ξεχνούν την ρωσική στήριξη στην Κύπρο όλα αυτά τα χρόνια και αρνούνται την απομάκρυνση από το Κρεμλίνο. Η Κύπρος δεν είναι επίσης χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ. Μια χαλύβδινη ελλαδό-κυπριακή συνεργασία -χωρίς σχέδια τύπου Ανάν- θα αποτελούσε άλλο ένα μονοπάτι προς την σύσφιξη των σχέσεων Ρωσίας-Ελληνισμού.
• Μέσω Ορθοδοξίας: Η κοινή πίστη των δύο λαών μπορεί να λειτουργήσει ως πολιτισμικό καμουφλάζ για μια ακόμα στενότερη προσέγγιση. Ο πολιτισμός άλλωστε χρησιμοποιείται στις διεθνείς σχέσεις ως μέσον προβολής, βελτίωσης της εικόνας ενός κράτους και σύσφιξης σχέσεων με άλλους λαούς (πολιτιστική διπλωματία).
• Μέσω ελληνικής ομογένειας στην Ρωσία. Οι Έλληνες στην Ρωσία (συμπεριλαμβανομένων πλέον και αυτών της Κριμαίας) έχουν αναδειχθεί τόσο πολιτικά όσο και επιχειρηματικά, συμμετέχοντας ενεργά στην ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας. Ενεργοποίησή τους θα συμβάλλει ακόμα περισσότερο σε ενδεχόμενη ελληνό-ρωσική σύμπραξη.

Τα «αγκάθια»:

• Από απαρχής της δημιουργίας -σε περιορισμένα σύνορα- του σημερινού ελλαδικού κράτους η Δύση δεν επιθυμεί προσέγγιση Ελλάδας-Ρωσίας (Φυλάκιση Κολοκοτρώνη, δολοφονία Καποδίστρια, υπόθεση Καραμανλή 2008). Η ισχύς της Ρωσίας σε συνδυασμό με το ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο, την τεράστιας σημασίας γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας και το ελεύθερο ελληνικό πνεύμα είναι σε θέση να σφυρηλατήσουν ένα ισχυρό ορθόδοξο γεωπολιτικό άξονα από την Μαύρη Θάλασσα έως την Μέση Ανατολή.
• Ο γεωπολιτικός αναλφαβητισμός και ο άκρατος φιλοατλαντισμός πολιτικών παραγόντων και γεωστρατηγικών «αναλυτών» στην χώρα.
• Η πολιτική ατολμία και η έλλειψη μακρόπνοου σχεδιασμού ελιγμών στην εξωτερική πολιτική.

Άποψή μου είναι ότι με προσεκτικά βήματα η ελληνό-ρωσική προσέγγιση μπορεί να προχωρήσει, βασισμένη στην αρχή των αμοιβαίων συμφερόντων. Οι Η.Π.Α., παρότι ακόμα ικανές να δημιουργήσουν προβλήματα μέσω παρακράτους στην Ελλάδα, δεν βρίσκονται στα καλύτερά τους. Ενδεχόμενη ενεργοποίηση του τουρκικού «μπαμπούλα» θα βρει μπροστά της την Ρωσία.
Η μεν Ελλάδα οφείλει να παρουσιαστεί σοβαρή και αποφασισμένη απέναντι στην Μόσχα και όχι να την «ρίχνει» διαρκώς για χάρη των υπερχρεωμένων Η.Π.Α. Η δε Ρωσία οφείλει από την πλευρά της να κάνει υπομονή, καθώς το εγχείρημα ελληνό-ρωσικής προσέγγισης δεν είναι μεν ακατόρθωτο αλλά δεν είναι και εύκολο.
Κίμων Γεωργακάκης, Πολιτικός Επιστήμων
ΠΥΓΜΗ.gr