ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ… Ένατος Άθλος – Η ζώνη της Ιππολύτης

Ο ΕΝΑΤΟΣ Άθλος του Ηρακλή ήταν να φέρει για την κόρη του Ευρυσθέα Αδμήτη τη χρυσή ζώνη του Άρη πού φορούσε η βασίλισσα των Αμαζόνων Ιππολύτη. Με πλήθος εθελοντές, μεταξύ των οποίων ήταν ο Ιόλαος, ο αιγινήτης Τελαμών, ο Πηλεύς από την Ιωλκό και κατά μερικούς, ο αθηναίος Θησεύς, μπάρκαρε ο Ηρακλής με εννέα πλοία, όπως ισχυρίζονται, κατευθυνόμενός στον ποταμό Θερμώδον­τα (1).

β. Οι Αμαζόνες ήταν παιδιά του Άρη και της Ναϊάδας Αρμονίας και γεννήθηκαν στο Ακμόνιο Άλσος της Φρυγίας. Λέγεται όμως επίσης ότι μητέρα τους υπήρξε η Αφροδίτη ή η Οτρίτη, κόρη του Άρη (2). Αρχικά ζούσαν στις όχθες του Αμαζόνιου ποταμού, πού αργότερα ονομά­στηκε Τάναϊς από το γιο της Αμαζόνας Λυσίππης, ο οποίος προσέβαλε την Αφροδίτη περιφρονώντας το γάμο και αφιερώνοντας τον εαυτό του αποκλειστικά στον πόλεμο. Για εκδίκηση η Αφροδίτη ξύπνησε μέσα του ερωτικό πάθος για την ίδια του τη μητέρα, ο Ταναϊς όμως προτίμησε να πέσει να πνιγεί παρά να ενδώσει στο αιμομικτικό αυτό πάθος . Η Λυσίππη, θέλοντας να απαλλαγεί από τα παράπονα του πνεύματος του γιου της, οδήγησε τις κόρες της στις όχθες της Μαύρης Θάλασσας, σε μια απλωσιά κοντά στον ποταμό Θερμώδοντα πού πήγαζε από τα ψηλά Αμαζόνεια Όρη. Εκεί οι κόρες της σχημάτισαν τρεις φυλές, κάθε μια από τις οποίες ίδρυσε κι από μια πόλη (3).
γ. Οι Αμαζόνες υπολόγιζαν μόνο τη μητρογραμμικη καταγωγή και η ΛυσΙππη νομοθετώντας όρισε ότι όλες οι δουλείες του σπιτιού θα γίνονται από τούς άντρες όσο οι γυναίκες πολεμούν και κυβερνούν. Τα χέρια και τα πόδια των μικρών αγοριών τα έσπαζαν, ώστε να μην μπορούν να πολεμήσουν και να ταξιδέψουν. Οι αφύσικες αυτές γυναίκες, τις όποιες οι Σκύθες ονόμαζαν οιόρπατα, «ανδροκτονους», δεν έδιναν και μεγάλη σημασία στο δίκαιο και στους καλούς τρόπους, ήταν όμως σπουδαίες πολεμίστριες και υπήρξαν οι πρώτες πού συνέστησαν ιππικό (4) . Κρατούσαν χάλκινα τόξα και κοντές μισοφεγγαρες ασπίδες τα κράνη , τα ρούχα και οι ζώνες τους ήταν καμωμένα από δέρματα άγριων θηρίων (5). Η Λυσιππη, προτού σκοτωθεί στη μάχη, ίδρυσε τη μεγάλη πόλη Θεμίσκυρα και κατέκτησε όλους τούς λαούς μέχρι τον ποταμό Ταναϊ . Με τα λάφυρα από τους πόλεμους της έχτισε ναούς στον Άρη, καθώς και στην Ταυροπόλο Άρτε­μη, τη λατρεία της όποιας εκείνη ίδρυσε. Οι διάδοχες της επεξετειναν την αυτοκρατορία των Αμαζόνων πέρα από τα όρια πού όριζε ο ποταμός Ταναϊς, μέχρι τη Θράκη στα δυτικά, ενώ νότια προχώρησαν πέρα από το Θερμώδοντα, μέχρι τη Φρυγία. Οι τρεις περιώνυμες Αμαζόνες βασίλισ­σες Μαρπησία, Λαμπαδώ και Ιππώ κατέκτησαν ένα μεγά­λο μέρος της Μικρας Ασίας και της Συρίας και ίδρυσαν την Έφεσο, τη Σμύρνη, την Κυρηνη και τη Μυρίνη. Αμαζόνες έχτισαν τη Θήβα και τη Σινώπη (6).
δ. Στην Έφεσο είχαν υψώσει ένα άγαλμα της Άρτεμης κάτω από βελανιδιά, όπου η Ιππώ προσέφερε θυσίες, μετά από τις οποίες οι ακόλουθες της έστηναν στην αρχή χορό της ασπίδας, ύστερα κυκλικούς χορούς σείοντας τις φαρέτρες ενώ όλες μαζί χτυπούσαν τα ποδιά τους χάμω με τη συνοδεία φλογέρας – η Αθηνά δεν είχε ακόμα εφεύρει τον αυλό . Ο ναός της Άρτεμης στην Έφεσο πού χτίστηκε αργότερα περιβάλλοντας το άγαλμα ξεπερνούσε σε μεγαλοπρέπεια ακόμα και το ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και συμπεριλαμβανόταν στα επτά θαύματα του κόσμου , τον κύκλωναν δύο αντίθετης κατεύθυνσης ποτάμια που λέγονταν και τα δύο Σελινούς. Όταν οι Αμαζόνες κατέλαβαν την Τροία κατά την εκστρατεία πού αναφέρθηκε προηγουμένως, ο Πρίαμος ήταν ακόμη παιδί. Όταν όμως ορισμένες μονάδες από το στράτευμα των Αμαζόνων φορτωμένες λάφυρα σε τρομακτικές ποσότητες επέστρεψαν στην πατρίδα τους, οι συμμαχικές βαρβαρικές φυλές εξεδίωξαν το υπόλοιπο μέρος του στρατεύματος πού είχε παραμείνει στη Μικρά Ασία. Σκοτώθηκε ακόμα και η βασίλισσα Μαρπησία (7).
ε. Όλες οι Αμαζόνες είχαν επιστρέψει πια στον ποτα­μό Θερμωδοντα , την εποχή πού τις επισκέφτηκε ο Ηρακλής η Ιππολύτη, η Αντιόπη και η Μελανίππη κυβερνούσαν τις τρεις πόλεις τους. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ο Ηρακλής επισκέφτηκε την ονομαστή για τα μάρμαρά της Πάρο την οποία ο Ραδάμανθυς είχε κληροδοτήσει σε κάποιον Αλκαίο, γιο του Ανδρόγεω , στην Πάρο είχαν εγκατασταθεί επίσης τέσσερις από τούς γιους του Μίνωα: ο Ευρυμέδων, ο Χρύσης, ο ΝηφαλΙων και ο Φιλόλαος. Όταν δύο άντρες του Ηρακλή βγήκαν στη στεριά για πόσιμο νερό και τούς θανάτωσαν οι γιοι του Μίνωα, έξαλλος από θυμό ο Ηρακλής σκότωσε και τούς τέσσερις και ξεκίνησε μετά μια τόσο ανελέητη πολιορκία, ώστε οι Παριανοί τού έστειλαν πρέσβεις προσφέροντας, ως αποζημίωση για τούς σκοτωμένους ναύτες, δύο πολίτες, οποιουσδήποτε διάλεγε, για σκλά­βους του. Ικανοποιημένος με την προσφορά ο Ηρακλής διέκοψε την πολιορκία και διαλέγοντας τον βασιλιά Αλκαίο και τον αδελφό του Σθενελο τούς κουβάλησε στο πλοίο. Έπειτα περνώντας τον Ελλήσποντο και τον Βόσπορο κατέπλευσε στη ΜαριανδυνΙα της Μυσίας, όπου φιλοξενήθηκε από τον βασιλιά της Παφλαγονίας Λύκο, γιο του Δασκυλου και εγγονό του Τάνταλου (8). Ως ανταπόδοση ο Ηρακλής βοήθησε τον Λύκο στον πόλεμο εναντίον των Βεβρύκων από τούς οποίους σκότωσε πολλούς, μεταξύ των οποίων και το βασιλιά τους Μύγδωνα, αδελφό του Άμυκου άνακατεκτησε ακόμα μια μεγάλη παφλαγονικη περιοχή από τούς Βεβρυ­κους και την επέστρεψε στον Λύκο , εκείνος, προς τιμήν του την ονόμασε Ηράκλεια. Η Ηράκλεια αργότερα εποικίστηκε από τούς Μεγαρείς και τούς Ταναγραίους κατόπιν εντολής της δελφικής Πυθίας, η οποία τούς συμβούλεψε να ιδρύσουν αποικία στη Μαύρη Θάλασσα σε περιοχή αφιερωμένη στον Ηρακλή (9).
ζ. Φτάνοντας στις εκβολές του Θερμώδοντα ο Ηρακλής αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Θεμίσκυρας όπου τον επισκέφτηκε η Ιππολύτη και μαγεμένη από το μυώδες κορμί του, του προσέφερε τη ζώνη του Άρη ως δωρο αγάπης. Εν τω μεταξύ όμως η Ήρα μεταμφιεσμένη σε Αμαζόνα διέδωσε τη φήμη ότι οι ξένοι σχεδίαζαν να απαγάγουν την Ιππολύτη οπότε εξαγριωμένες οι Αμαζό­νες πολεμίστριες πήραν τα άλογα και επιτέθηκαν στο πλοίο. Ο Ηρακλής υποπτεύτηκε προδοσία και σκότωσε αμέσως την Ιππολύτη, έβγαλε τη ζώνη της, πήρε τον πελέκι και τα υπόλοιπα όπλα της και προετοιμάστηκε να αμυνθεί. Τελικά σκότωσε τις ηγέτιδες των Αμαζόνων, τη μια μετά την άλλη, και μετά από μεγάλη σφαγή τις έτρεψε σε φυγή (10).
η. Μερικοί ισχυρίζονται ότι ο Ηρακλής είχε παγιδεύ­σει τη Μελανίππη και ότι η Ιππολύτη την αντάλλαξε με τη ζώνη ή και το αντίθετο ακριβώς. Λένε επίσης ότι ο Θησεύς αιχμαλώτισε την Ιππολύτη και χάρισε τη ζώνη της στον Ηρακλή, ο όποιος ως αντάλλαγμα συναίνεσε να πάρει ο Θησεύς μαζί του σκλάβα την Αντιόπη. Επίσης ότι , επειδή η Ιππολύτη δεν ήθελε να παραχωρήσει τη ζώνη στον Ηρακλή, συνήψαν σφοδρή μάχη μεταξύ τους, την έριξε από το άλογο της, και σκύβοντας πάνω της με το ρόπαλο στο χέρι της χάρισε τη ζωή, η Ιππολύτη όμως προτίμησε το θάνατο από την παράδοση. Ακόμη λέγεται ότι η ζώνη άνηκε σε κάποια κόρη του Εκατογχειρα Βριάρεω (11).
θ. Επιστρέφοντας από τη ΘεμΙσκυρα ο Ηρακλής άραξε πάλι στη Μαριανδυνια και πήρε μέρος στους νεκρικούς αγώνες πού διοργανώνονταν στη μνήμη του Πριολα, αδελφού του βασιλιά Λύκου, τον όποιο είχαν σκοτώσει οι Μύσιοι και αιώνες αργότερα ακόμα τον μοιρολογούσαν . Ο Ηρακλής αναμετρήθηκε στην πυγμαχία με τον Τιτία πρωταθλητή της Μαριανδυνίας, του πέταξε έξω όλα τα δόντια και ύστερα με ένα χτύπημα στο μηλίγγι τον άφησε στον τόπο . Ως απόδει­ξη της μεταμέλειας του για το ατύχημα ο Ηρακλής κατέκτησε για λογαριασμό τού Δάσκυλου τη Μυσία και τη Φρυγία , κατέκτησε επίσης τη Βιθυνία μέχρι τις εκβολές τού ποταμού Ρηβα και τις κορυφές του όρους Κολώνη και ανάγγειλε την απαίτηση του για το θρόνο της Βιθυνίας. Οι Παφλαγόνες του Πέλοπα υποτάχτηκαν οικειοθελώς. Μόλις όμως αναχώρησε πάλι ο Ηρακλής, οι Βέρβυκες υπό τις διαταγές του γιου τού Ποσειδώνα Αμυκα αφαίρεσαν άλλη μια φορά τη χώρα από τον Λύκο και επεξετειναν τα σύνορά τους ως το ποταμό Υπιο (12).
ι. Αρμενίζοντας για την Τροία ο Ηρακλής έσωσε την Ησιόνη από ένα θαλασσινό τέρας έπειτα συνέχισε το ταξίδι του προς τη θρακική Αίνο όπου τον φιλοξένησε ο Πόλτυς , όταν ξανοίχτηκε πάλι στη θάλασσα έριξε και σκότωσε με τα βέλη του στην ακτή της Αίνου τον αναιδέστατο Σαρπηδόνα, αδελφό του Πόλτυ και γιο του Ποσειδώνα. Ύστερα υποδου­λώνοντας τούς εγκατεστημένους στη Θάσο Θράκες δώρισε το νησί στους γιους του Ανδρόγεω πού έσερνε μαζί του από την Πάρο και στην Τορώνη, όταν ο Πολύγονος και ο Τηλεγονος, οι δύο γιοι του Πρωτέα, τον προκάλεσαν σε αγώνα πάλης, τούς σκότωσε και τούς δύο (13).
κ. Επιτέλους έφτασε στις Μυκήνες, έδωσε τη ζώνη στον Ευρυσθέα, και εκείνος τη χάρισε στην Αδμήτη. Όσο για τα υπόλοιπα λάφυρα πού πήρε από τις Αμαζόνες: χάρισε τα πολυτελή ρούχα τους στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και τον πελέκι της Ιππολύτης στη βασίλισσα Ομφάλη, η οποία τον τοποθέτησε ανάμεσα στα Ιερά εξουσιαστικά σύμβολα των λυδων βασιλιάδων. Τελικά ο πελέκις μεταφέρθηκε σε κάποιον από τούς ναούς του Δία Λαβρανδεα στην Καρια και τοποθετήθηκε στο χέρι του Ιερού αγάλματος (14).
λ. Αιώνες αργότερα μπορούσε κανείς ακόμα να βρει Αμαζόνες στην Αλβανία, κοντά στην Κολχίδα, όπου οδηγήθηκαν αφού τις έδιωξαν από τη Θεμισκυρα μαζί με τούς γείτονες τους Γαργαρεις. Μόλις έφτασαν ασφαλείς στα βουνά της Αλβανίας οι δύο λαοί χώρισαν: οι Αμαζόνες· εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του ποταμού Μερμόδα, στους πρόποδες του Καύκασου, ενώ οι Γαργαρεις λίγο βορειότερα. Μια ορισμένη μέρα κάθε άνοιξης οι γαργαρεις νεαροί και οι νεαρές Αμαζόνες συναντιόνταν στην κορυφή του βουνού πού χώριζε τις επικράτειες τους και αφού προσέφεραν θυσίες από κοινού περνούσαν δύο ολόκληρους μήνες μαζί απολαμβάνοντας τυχαία ζευγαρώματα υπό το πέπλο της νύχτας. Μόλις κάποια Αμαζών καταλάβαινε ότι είχε μείνει έγκυος, επέστρεφε σπίτι της. Όσα κορίτσια γεννιόνταν γίνονταν Αμα­ζόνες ενώ τα αγόρια στέλνονταν στην ΓαργαρΙδα όπου, αφού δεν υπήρχε τρόπος να προσδιοριστεί ο πατέρας, τα μοίραζαν με κλήρο στις καλύβες τους (15). Αργότερα η βασίλισσα Θαληστρις ξεσηκώθηκε από την αλβανική αυλή της για να συναντηθεί με τον Μέγα Αλέξανδρο στην ΥρκανΙα όπου κατοικούσαν οι Τίγρεις έχει χάρηκε την παρέα του για δεκατρείς μέρες με την ελπίδα να αποκτήσει απόγονο μαζί του – πέθανε όμως σε λίγο άτεκνη (16).
μ. Οι Αμαζόνες τής Μαύρης Θάλασσας πρέπει να διαχωρίζονται από τις λΙβυες συμμάχους του Διόνυσου, οι όποιες κάποτε κατοικούσαν στο νησί Εσπέρα της λίμνης ΤριτωνΙδας, το οποίο ήταν τόσο πλούσιο σε οπωροφόρα δέντρα και γιδοπρόβατα , ώστε δεν xρειαζόταν να καλλιεργούν σιτηρά. Πρώτα κατέλαβαν όλες τις πόλεις του νησιού, εκτός από την Ιερή πόλη Μένη, όπου ζούσαν οι ψαροφάγοι Αιθίοπες (οι οποίοι εξόρυσσαν σμαράγδι, ρουμπίνι, τοπάζι και σάρδιο ), ύστερα κατατρόπωσαν τους γειτονικούς Λίβυους και τούς Νουμιδούς, και ιδρύσαν τη μεγάλη πόλη Χερσόνησο πού ονομάστηκε έτσι επειδή χτίστηκε πάνω σε χερσόνησο (17). Από αυτή τη βάση επιτέθηκαν εναντίον των , Ατλάντων του πιο πολιτισμένου έθνους δυτικά του Νείλου, η πρωτεύουσα των οποίων βρισκόταν στη νήσο Κέρνη στον Ατλαντικό Ωκεανό . Η βασίλισσα των Αμαζόνων Μυρσίνη συγκέντρωσε μια δύναμη τριάντα χιλιάδων ιππικού και τριών χιλιάδων πεζικού. Ήταν όλες οπλισμένες με τόξα με τα οποία όταν δήθεν υποχωρούσαν, έριχναν εύστοχα στους διώκτες τους, και φορούσαν θώρακες καμωμένους από το δέρμα των απίστευτα μεγάλων λιβυκων φιδιών.
ν. ΕΙσβάλλοντας στη χώρα των Ατλάντων η ΜυρΙνη τούς νίκησε κατά κράτος, έπειτα πέρασε στη νήσο Κέρνη και κατέλαβε την πρωτεύουσα πέρασε όλους τούς άντρες από λεπίδι, πούλησε σκλάβες τις γυναίκες και τα παιδιά και γκρέμισε τα τείχη της πόλης, όταν όμως οι επιζήσαντες Άτλαντες συμφώνησαν να παραδοθούν, τους φέρθηκε εντάξει και συμφιλιώθηκε μαζί τους . Ως αποζημίωση για την κατεστραμμένη Κερνη τούς έχτισε νέα πόλη, τη Μυρίνα, όπου εγκατέστησε τούς αιχμαλώτους και όλους όσοι ήθελαν. Επειδή ως ανταπόδοση, οι Aτλαντες της προσέφεραν θεϊκές τιμές η ΜυρΙνη τους υπερασπίστηκε από τις επιθέσεις της γειτονικής φυλής, των Γοργόνων από τους οποίους σκότωσε πολλούς σε μια σφοδρή μάχη εκτός από τους τουλάχιστον τρεις χιλιάδες που αιχμαλώτισε (18). Την ίδια εκείνη νύχτα, όσο οι Αμαζόνες γιόρταζαν τα επινίκια με συμπόσιο, οι αιχμάλωτοι έκλεψαν τα σπαθιά τους και το κύριο σώμα της στρατιάς των Γοργόνων, που είχε στο μεταξύ συγκεντρωθεί και κρυφτεί σε ένα δάσος από βελανιδιές, με το σύνθημα, επιτέθηκε στη συνοδεία της Μυρίνης από όλες τις πλευρές για να τις σφάξει.
ξ. Η Μυρίνη κατάφερε να σωθεί – οι νεκροί της θάφτηκαν κάτω από τρεις γήλοφους πού ονομάζονταν Τύμ­βοι των Αμαζόνων – και αφού διέσχισε τη Λιβύη, πέρασε στην Αίγυπτο με νέα στρατιά, συνδέθηκε φιλικά με τον βασιλιά Ωρο, γιο της Ίσιδος, και εισέβαλε στην Αραβία. Μερικοί ισχυρίζονται ότι οι Λίβυες Αμαζόνες, όχι οι άλλες της Μαύρης Θάλασσας, κατέκτησαν τη Μικρά Ασία ότι η ΜυρΙνη επεσήμανε τις πιο κατάλληλες τοποθεσίες της και­νούριας αυτοκρατορίας της, ιδρύοντας πλήθος πόλεις στα παράλια, μεταξύ των οποίων τη Μυρινη, την Κύμη, την Πιτανη, την Πριηνη και άλλες στην ενδοχώρα. Υποδούλωσε επίσης αρκετά από τα νησιά του Αιγαίου, όπως τη Λέσβο όπου έχτισε την πόλη της Μυτιλήνης, δίνοντας της το όνομα μιας αδελφής της πού είχε πάρει μέρος στην εκστρατεία. Όσο ακόμα η Μυρινη ήταν απασχολημένη με την κατάκτη­ση των νησιών, θύελλα έπληξε τον στόλο της , η Μητέρα Θεά όμως οδήγησε όλα τα πλοία σώα στην τότε ακόμη ακατοίκητη Σαμοθράκη, την οποία η Μυρινη της αφιέρωσε, της έστησε βωμούς και της πρόσφερε λαμπρές θυσίες.
ο. Αργότερα η Μυρίνη πέρασε στη θρακική ενδοχώρα, όπου ο βασιλιάς Μόψος και ο σύμμαχός του σκύθης Σίπυλος την νίκησαν σε τίμιο αγώνα, κατά τον οποίο εκείνη σκοτώθη­κε . Ο στρατός των Αμαζόνων ποτέ δεν ξεπέρασε αύτη την ήττα: αφού νικήθηκε σε περισσότερες μάχες από τούς Θράκες, τα υπολείμματα του τελικά αποσύρθηκαν στη Λιβύ­η
hellasforce.com