ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ… Τέταρτος Άθλος – Ο Ερυμάνθιος Κάπρος

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ… Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ Άθλος πού ανατέθηκε στον Ηρακλή ήταν να αιχμαλωτίσει ζωντανό τον Ερυμάνθιο Κάπρο, ένα θηρίο πελώριο και φοβερό στην όψη πού λυμαινόταν τις κατάφυτες με κυπαρίσσια πλαγιές του Ερύμανθου και τα δάση της Λαμπειας στην Αρκαδία, καταστρέφοντας την περιοχή της Ψωφίδας (1). Ο Ερύμανθος ονομάστηκε από έναν γιο του Απόλλωνα πού τον τύφλωσε η Αφροδίτη επειδή την είδε γυμνή να λούζεται , για να την εκδικηθεί ο Απόλλων σκότωσε τον Άδωνη, τον ερωμένο της. Το όρος όμως ήταν αφιερωμένο στην Άρτεμη (2).

β. Καθ” οδόν προς τον Ερύμανθο περνώντας από τη Φολόη – όπου σκότωσε κάποιον Σαυρο, έναν άκαρδο ληστή ο Ηρακλής φιλοξενήθηκε από τον κένταυρο Φόλο, γιο του Σειληνου με μια νύμφη φλαμουριάς . Ο Φόλος κέρασε τον Ηρακλή ψητό, ενώ ο ίδιος προτίμησε το ώμό κρέας, και δεv τολμούσε να ανοίξει το γεμάτο κρασοπιθαρο, κοινή περιουσία όλων των Κενταύρων, ώσπου ο Ηρακλής του θύμισε ότι ακριβώς για τούτη την περίπτωση το άφησε ο Διόνυσος στη σπηλιά πριν από τέσσερις γενιές (3). Μόλις οσμίστηκαν οι Κένταυροι το δυνατό κρασί, άρχισαν να αγριεύουν . Οπλισμένοι με τεράστιους βράχους, με ξεριζω­μένα ελατά, με δαυλούς και με μπαλτάδες επιτέθηκαν κατά της σπηλιάς του Φόλου. Ενώ ο Φόλος κρύφτηκε τρομοκρατημένος, ο Ηρακλής απέκρουσε γενναία τούς πρώτους δύο επιδρομείς, τον Αγχιο και τον Αγριο, με πραγματικό καταιγισμό από πυρακτωμένα κάρβουνα (4). Τότε η Νεφέλη, η συννεφογιαγια των Κενταύρων, έριξε δυνατή μπόρα πού χαλάρωσε τη χορδή στο τόξο του Ηρακλή και έκανε το έδαφος γλιστερό . Ωστόσο ο Ηρακλής φάνηκε αντάξιος των προηγούμενων επιτυχιών του και σκότωσε μερικούς Κένταυρους, μεταξύ των οποίων τον Όρειο και τον Υλαιο. Οι υπόλοιποι έφτασαν τρέχοντας μέχρι το Μαλεα, όπου βρήκαν καταφύγιο στον βασιλιά τους Χείρωνα, τον οποίο οι Λαπιθες είχαν εκδιώξει από το Πήλιο (5).
γ. Ένα βέλος από το τόξο του Ηρακλή διαπέρασε το μπράτσο του Έλατου και καρφώθηκε παλλόμενο στο πόδι του Χείρωνα. Συντριμμένος από το ατύχημα, πού συνέβη στον γέροντα φίλο του, ο Ηρακλής τράβηξε το βέλος ο ίδιος , ο Χείρων διέθεσε τα φάρμακα πού χρειάζονταν για την περιποίηση των πληγών, αλλά δεν ωφέλησαν τίποτα και αποσύρθηκε βογκώντας από τον πόνο στη σπηλιά του , δεν μπορούσε όμως να πεθάνει επειδή ήταν αθάνατος. Αργότε­ρα ο Προμηθεύς προσφέρθηκε να αναλάβει την αθανασία του στη θέση του Χείρωνα και ο Ζευς ενέκρινε την αλλαγή· μερικοί όμως λένε ότι δεν ήταν τόσο εξαιτίας των πόνων πού διάλεξε το θάνατο ο Χείρων, όσο μάλλον επειδή κουράστηκε πολύ από την ατελείωτη ζωή του (6).
δ. Οι Κένταυροι διέφυγαν εδώ κι εκεί: μερικοί στη Φολόη με τον ΕυρυτΙωνα, άλλοι στον ποταμό Εύηνο με τον Νεόσο, κάμπόσοι στα όρη του Μαλέα και τέλος κάποιοι στη Σικελία, όπου σκοτώθηκαν από τις Σειρήνες. Τούς υπόλοιπους δέχτηκε ο Ποσειδών στην Ελευσίνα και τούς έκρυψε μέσα σε ένα μεγάλο βράχο. Ο Ηρακλής σκότωσε και αργότερα μερικούς Κένταυρους, μεταξύ των οποίων και τον Όμαδο από την Αρκαδία επειδή ήθελε να βιάσει την Αλκυόνη, αδελφή του Ευρυσθέα. Παίρνοντας εκδίκηση ακόμα και για προσβολές πού υπέστησαν εχθροί του δοξά­στηκε ο Ηρακλής (7).
ε. Εν τω μεταξύ ο Φόλος, ασχολούμενός με την ταφή των νεκρών συγγενών του, τράβηξε και περιεργάστηκε ένα από τα βέλη του Ηρακλή, «πως έπεσε θύμα τόσο ασήμαντης αμυχής ένα πλάσμα δυνατό σαν κι αυτόν;» αναρωτιόταν, όταν το βέλος γλίστρησε ανάμεσα στα δάχτυλά του και καρφώθηκε στο πόδι του σκοτώνοντας τον επιτόπου. Ο Ηρακλής διέκοψε την καταδίωξη των Κενταύρων, επέστρεψε στη Φολόη και κήδεψε με μεγάλη πολυτέλεια τον Φόλο στα ριζά του όρους πού πήρε το όνομα του. Ο ποταμός Ανιγρος απέκτησε τέτοια δυσοσμία, από τις πηγές του μέχρι και το όρος Λάπιθος, επειδή ο κένταυρος Πυληνωρ, γρατσουνισμένος από βέλος του Ηρακλή, εκεί είχε καταφύγει για να καθαρίσει την πληγή του. Κατ” άλλους η δυσοσμία προκλήθηκε από τον Μελάμποδα μερικά χρόνια νωρίτερα όταν πέταξε μέσα στον Ανιγρο τα σιχαμερά αντικείμενα πού είχε χρησιμοποιήσει για την κάθαρση των θυγατέρων του Προιτου (8).
ζ. Επιτέλους ο Ηρακλής ξεκίνησε για το κυνήγι του Κάπρου στις όχθες του ποταμού Ερύμανθου . Η σύλληψη όμως ενός τέτοιου άγριου θηρίου ζωντανού αποτελούσε εξαιρετικά δύσκολο έργο , με δυνατές φωνές το έδιωξε από το δάσος, το οδήγησε σε ένα σωρό από χιόνι και πήδηξε στην πλάτη του. Το αλυσόδεσε και το κουβάλησε στους ωμούς ζωντανό στις Μυκήνες μόλις άκουσε όμως ότι οι Αργοναύτες άρχισαν να μαζεύονται για να φύγουν στην Κολχίδα, παράτησε τον Κάπρο έξω από την πόλη στην αγορά και ξεκίνησε συντροφιά με τον Ύλα να συναντήσει την αποστολή, χωρίς να περιμένει περαιτέρω οδηγίες από τον Ευρυσθέα, πού είχε κρυφτεί στο χάλκινο πιθάρι. Ποίος σκότωσε τελικά τον αιχμαλωτισμένο Κάπρο είναι άγνωστο , πάντως οι χαυλιόδοντες του φυλάσσονταν στο ναό του Απόλλωνα στην Κύμη της Ιταλίας (9).
η. Κατ” άλλους ο Χείρων πληγώθηκε τυχαία, όταν ένα βέλος διαπέρασε το αριστερό του πόδι, ενόσω φιλοξενούσε τον Ηρακλή στο Πήλιο συντροφιά με τον Φόλο και τον νεαρό Αχιλλέα. Μετά από εννιά μέρες ο Δίας τοποθέτησε την εικόνα του Χείρωνα ως τον αστερισμό του κενταύρου ανάμεσα στα άστρα. Μερικοί όμως υποστηρίζουν ότι ο αστερισμός κένταυρος είναι ο Φόλος, ο οποίος τιμήθηκε με αυτό τον τρόπο από τον Δία επειδή είχε διακριθεί περισσό­τερο από όλους στην οιωνοσκοπία . Ο Τοξότης του Ζωδιακού Κύκλου είναι επίσης Κένταυρος: κάποιος Κρότος πού ζούσε στον Ελικώνα και τον υπεραγαπούσαν οι ετεροθαλείς αδελφές του, οι Μούσες
hellasforce.com