ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ… Μελάμπους

Ο ΜΕΛΑΜΠΟΥΣ ο Μινύας, εγγονός του Κρηθέα, ο οποίος ζούσε στην Πύλο της Μεσσήνης, ήταν ο πρώτος θνητός πού του παραχωρήθηκε προφητική δύναμη, ο πρώτος πού άσκησε την ιατρική, ο πρώτος στην Ελλάδα πού οικοδόμησέ ναούς του Διόνυσου και ο πρώτος πού ανάμιξε το κρασί με νερό (1).

β. Ο αδελφός του Βίας, πού ο Μελάμπους του ήταν βαθιά αφοσιωμένος, ερωτεύτηκε την εξαδέλφη τους Πηρώ άλλά ήταν τόσοι πολλοί οι μνηστήρες πού έρχονταν να ζητήσουν το χέρι της, ώστε ο πατέρας της Νηλεύς την υποσχέθηκε στον άνθρωπο πού θα κατόρθωνε να πάρει από τη Φυλάκη τα γελάδια του βασιλιά Φύλακου. Ο Φύλακος εκτιμούσε αυτά τα γελάδια πάνω από καθετί στον κόσμο, με εξαίρεση το μοναχογιό του Ίφικλο, και τα φύλαγε ο ίδιος αυτοπροσώπως με τη βοήθεια ενός απλησίαστου σκύλου πού δεν κοιμόταν ποτέ.
γ. Ο Μελαμπους τώρα είχε την ικανότητα να καταλαβαίνει τη γλώσσα των πουλιών, επειδή κάτι φιδόπουλα του είχαν από ευγνωμοσύνη γλείψει και καθαρίσει τα αφτιά: ο Μελάμπους τα είχε σώσει από βέβαιο θάνατο στα χέρια των υπηρετών του και είχε χαρίσει στους σκοτωμένους γονείς τους ευλαβική ταφή. Επιπλέον, ο Απόλλων, πού ο Μελάμ­πους τον είχε συναντήσει κάποια μέρα στις όχθες του ποταμού Αλφειού, τον είχε διδάξει να προφητεύει από τα σπλάχνα των θυσιασμένων ζώων (2) . Μ’ αυτόν τον τρόπο ο Μελάμπους είχε μάθει ότι τα γελάδια θα δίνονταν Δώρο σε οποίον επιχειρούσε να τα κλέψει, αν και μόνο αφού θα έμενε φυλακισμένος για ένα έτος ακριβώς. Καθώς λοιπόν ο Βίας ήταν απελπισμένος, ο Μελάμπους αποφάσισε να επισκεφτεί το στάβλο του Φύλακου μέσα στα αγρία μεσάνυχτα αλλά μόλις άπλωσε το χέρι του σε μια αγελάδα, ο σκύλος του δάγκωσε το πόδι, και ο Φύλακος πετάχτηκε από το αχυρόστρωμά του και τον οδήγησε στη φυλακή. Εννοείται ότι ο Μελάμπους τα περίμενε όλα αυτά.
δ. Την παραμονή της λήξης της ετήσιας φυλάκισης του, τη νύχτα, ο Μελαμπους άκουσε δύο σκουλήκια πού συζητούσαν στην άκρη ενός δοκαριού χωμένου στον τοίχο πάνω από το κεφάλι του. Το ένα σκουλήκι ρώτησε αναστενάζοντας αποσταμένο :
- Πόσες μέρες ροκάνισμα έχουμε ακόμη, αδελφέ μου; Το άλλο σκουλήκι, με το στόμα μπουκωμένο ξυλόσκονη, απάντησε: .
- Καλά , προχωράμε. Το δοκάρι θα καταρρεύσει αύριο τα χαράματα, αν δεν χασομερήσουμε με μάταιο κουβεντολόι.
Ο Μελάμπους ξεφώνισε ευθύς:
- Φύλακε, σε παρακαλώ πήγαινε με σε άλλο κελί !
Ο Φύλακος, αν και γέλασε με τούς λόγους πού πρόβαλε ο Μελάμπους, δεν του το αρνήθηκε. Όταν το δοκάρι κατέρρευσε κανονικά και σκότωσε μια από τις γυναίκες πού βοηθούσαν να μεταφερθεί το κρεβάτι, ο Φύλακος έμεινε κατάπληκτος με τις προγνωστικές ικανότητες του Μελάμποδα.
- Θα σου χαρίσω και την ελευθερία σου και τα γελάδια, του είπε, αν μου γιατρέψεις τον γιο μου τον Ιφικλο από την ανικανότητα.
ε. Ο Μελάμπους δέχτηκε. Άρχισε τη δουλειά θυσιά­ζοντας δύο ταύρους στον Απόλλωνα, και αφού έκαψε τα μηριαία οστά με το λίπος, άφησε τα απομεινάρια των ζώων στο βωμό. Σε λίγο κατέβηκαν από ψηλά δύο γύπες, και ο ένας παρατήρησε στον άλλο:
- Είναι κάμποσα χρόνια πού ήρθαμε εδώ για τελευταία φορά – ήταν τότε όπου ο Φύλακος μουνούχιζε κριάρια και είχαμε κι εμείς τα τυχερά μας.
- Το θυμάμαι καλά, είπε ο άλλος γύπας . Ο Ίφικλος, πού ήταν ακόμη τότε παιδί, είδε τον πατέρα του να πηγαίνει προς το μέρος του κρατώντας το μαχαίρι πού έσταζε αίμα, και τρομοκρατήθηκε. Φοβήθηκε, φαίνεται, μήπως ο πατέρας του τον ευνουχίσει κι αυτόν, γιατί φώναζε με όλη τη δύναμη της φωνής του . Ο Φύλακος κάρφωσε το μαχαίρι σ’ αυτή την Ιερή άγριαπιδία εκεί πέρα, για ασφάλεια, και έτρεξε να παρηγορήσει τον Ίφικλο. Αυτός ο φόβος εξηγεί την ανικανότητα του Ιφικλου. Κοίτα, ο Φυλακος ξέχασε να ξαναπάρει το μαχαίρι ! Εκεί βρίσκεται ακόμη, καρφωμένο στο δέντρο, αλλά η φλούδα μεγάλωσε και του έκρυψε τη λάμα, και μόνο η άκρη από τη λαβή του φαίνεται.
- Σ’ αυτή την περίπτωση παρατήρησε ο πρώτος γύπας το φάρμακο για την ανικανότητα του Ίφικλου είναι να τραβήξουμε το μαχαίρι, να ξύσουμε τη σκουριά πού έμεινε από το αίμα του κριαριού, και να τη δώσουμε στον Ίφικλο, ανακατεμένη με νερό, να πίνει κάθε μέρα επί δέκα μέρες.
- Συμφωνώ, είπε ο άλλος γύπας. Ποίος όμως θα είναι τόσο έξυπνος όσο εμείς ώστε να του κόψει να δώσει τέτοιο φάρμακο;
ζ. Έτσι ο Μελάμπους κατόρθωσε να θεραπεύσει τον Ίφικλο, ο οποίος δεν άργησε να αποκτήσει γιο που ονομά­στηκε Ποδάρκης και έχοντας κερδίσει ο Μελάμπους πρώτα τα γελάδια και μετά την Πηρώ, την παρουσίασε, παρθένα ακόμη, στο γεμάτο ευγνωμοσύνη αδελφό του Βίαντα (3).
η. Ο Προιτος τώρα, γιος του Άβαντα, συμβασιλιάς της Αργολίδας μαζί με τον Ακρίσιο, είχε παντρευτεί τη Σθενέβοια, που του είχε κάνει τρεις κόρες ονομαζόμενες Λυσίππη , Ιφινόη και Ιφιάνασσα – μερικοί ωστόσο ονομά­ζουν τις δύο νεότερες Ιππονόη και Κυριάνασσα. Είτε επειδή είχαν προσβάλει τον Διόνυσο είτε επειδή είχαν προσβάλει την Ήρα με την υπερβολική κλίση τους στις ερωτοδουλειές είτε επειδή είχαν κλέψει χρυσάφι από το άγαλμα της στην Τίρυνθα, την πρωτεύουσα του πατέρα τους, οι κόρες του Προιτου προσβλήθηκαν και οι τρεις από θεϊκή μανία, και περιφέρονταν έξαλλες εδώ κι εκεί στα βουνά, σαν αγελάδες που τις έχει τσιμπήσει η μύγα, όπου συμπεριφέρονταν με τρόπο εντελώς αχαλίνωτο και ρίχνονταν στους ταξιδιώτες (4).
θ. Ο Μελάμπους, όταν έμαθε τα νέα, πήγε στην Τίρυνθα και προσφέρθηκε να τις θεραπεύσει, με τον όρο ότι ο Προιτος θα του κατέβαλλε για αμοιβή το ένα τρίτο του βα­σιλείου του.
- Είσαι πολύ ακριβός, του είπε ο Προιτος και ο Με­λάμπους έκανε στην άκρη.
Ύστερα, η τρέλα εξαπλώθηκε στις γυναίκες του Αρ­γους, πάρα πολλές από τις οποίες σκότωσαν τα παιδιά τους, εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και έφυγαν μαινόμενες να ενωθούν με τις τρεις θυγατέρες του Προιτου, και έτσι καvεvας δρόμος δεν ήταν ασφαλής, και τα πρόβατα και τα γελάδια γνώριζαν βαριές απώλειες επειδή οι έξαλλες γυναίκες τα σπάραζαν και τα καταβρόχθιζαν ωμά. Οπότε ο Προιτος έστειλε βιαστικά και κάλεσε τον Μελάμποδα για να του πει ότι δέχεται τους όρους του.
- Όχι, όχι, είπε ο Μελάμπους. Όπως αυξήθηκε η αρρώστια, έτσι αυξήθηκε και η αμοιβή μου! Δώσε μου το ένα τρίτο του βασιλείου σου και άλλο ένα τρίτο στον αδελφό μου τον Βίαντα, και αναλαμβάνω να σε γλιτώσω απ’ αυτή τη συμφορά. Αν αρνηθείς, δεν πρόκειται να μείνει ούτε μια Αργίτισσα στο σπίτι της.
Ο Προιτος δέχτηκε, και ο Μελάμπους τον συμβούλεψε: – Τάξε είκοσι κόκκινα βόδια στον ‘Ήλιο – θα σου πω εγώ τι να πεις – και όλα θα πάνε καλά.
ι. Ο Προιτος έταξε όπως έπρεπε τα βόδια στον Ήλιο, με τον όρο ότι οι κόρες του και οι συντρόφισσες τους θα γιατρεύονταν και ο Ήλιος, πού βλέπει τα πάντα, υποσχέθηκε ευθύς στην Άρτεμη να της δώσει τα ονόματα ορισμένων βασιλιάδων που είχαν παραλείψει τις θυσίες που της όφειλαν, με τον όρο ότι αυτή από την πλευρά της θα έπειθε τηv ‘Ήρα να ανακαλέσει την κατάρα που είχε ρίξει στις Αργίτισσες . Η Άρτεμις τώρα είχε πρόσφατα κυνηγήσει και θανατώσει τη Νύμφη Καλλιστώ για το χατίρι της Ήρας, κι έτσι δεν δυσκολεύτηκε να τηρήσει τις υποχρεώσεις που της επέβαλλε η συμφωνία. ‘Έτσι γίνοvται οι δουλειές στον ουρανό, όπως και στη γη: το ‘να χέρι νίβει τ’ άλλο …
κ. Τότε ο Μελάμπους, βοηθούμενος από τον Βίαντα και από μια επίλεκτη συντροφιά γεροδεμένους νεαρούς, κατέβασε το άτακτο πλήθος των γυναικών από τα βουνά στη Σικυώνα, όπου η τρέλα τους τις εγκατέλειψε, και ύστερα τις εξάγνισε βουτώντας τες σε καθαγιασμένη πηγή. Καθώς όμως δεν βρήκαν τις κόρες του Προιτου ανάμεσα σ’ αυτή τη σύναξη, ο Μελαμπους και ο ΒΙας ξεκίνησαν πάλι και τις κυνήγησαν και τις τρεις ως τους Λουσους της Αρκαδίας, όπου οι κοπέλες κατέφυγαν σε σπήλαιο που έβλεπε πάνω από τον ποταμό Στυγα. Εκεί η Λυσίππη και η Ιφιάνασσα ξαναβρήκαν τα λογικά τους και εξαγνίστηκαν. Αλλά η Ιφινόη είχε πεθάνει καθ’ οδών.
λ. Ύστερα ο Μελάμπους παντρεύτηκε τη Λυσίππη, ο ΒΙας (πού η σύζυγός του Πηρώ είχε πεθάνει πρόσφατα) παντρεύτηκε την Ιφιάνασσα, και ο Προιτος τούς αντάμειψε και τούς δύο σύμφωνα με την υπόσχεση του. Μερικοί όμως λένε ότι το αληθινό όνομα του Προιτου ήταν Αναξαγόρας
hellasforce.com