Η αρχέγονη ιστορία του Πόντου

Πολλοί έγραψαν για τον Πόντο, για την αλησμόνητη ομορφιά του... Πολλοί μιλούν για τον Πόντο, με δάκρυα στα μάτια και αβάσταχτο πόνο στην καρδιά. Πόσα γνωρίζουμε, όμως, γι΄ αυτό το κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, που επιμένει να μένει – και γιατί άραγε - εκτός των σχολικών βιβλίων;
Η ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού άρχισε πριν 3.000 χρόνια, με τις πρώτες ελληνικές αποικίες. Ωστόσο, αυτό που επιχειρείται, εξυπηρετώντας ανθελληνικά συμφέροντα, με την απαξίωση ή και τον αφανισμό της αρχέγονης ιστορίας των Ποντίων, είναι η παραχάραξη της ιστορίας με βίαιο και ανίερο τρόπο, καθώς και η καταστρατήγηση κάθε έννοιας απονομής Δικαιοσύνης.

Στο έργο του, «Αποσπάσματα από την Ανατολή» (1845), ο Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ περιγράφει τις επαφές του με χριστιανούς ελληνόφωνους Ποντίους, που συναντά ταξιδεύοντας τον Εύξεινο Πόντο και αποφαίνεται πως πρόκειται για «Βυζαντινούς Έλληνες», χαρακτηρίζει δε την γλώσσα τους, ως «ελληνικά της Ματσούκας» και τους περιγράφει ως ελληνόφωνους, που προσκυνούν την Παναγία Σουμελά.

Σκόπιμα, αποσιωπάται η ιστορία των Ελλήνων του Πόντου, από τα μυκηναϊκά χρόνια τουλάχιστον και περιορίζεται η εις βάθος ιστορία τους, η οποία αποδεικνύει ότι, ήσαν Έλληνες Ίωνες και δεν προσκυνούσαν καμία Σουμελά. Η ιστορία τους δεν ξεκινά από την μεταβυζαντινή εποχή. Αντιθέτως, τότε ξεκινά ο εκφυλισμός των Ποντίων!
Το θέμα είναι ότι, θέλουν να παρουσιάσουν τους Ποντίους σαν αναπόσπαστο κομμάτι του βίαιου εκχριστιανισμού που υπέστησαν, κρύβοντάς τους την αληθινή τους καταγωγή και προβάλλοντας, ως αρχή της ύπαρξής τους την βυζαντινή ή και μεταβυζαντινή περίοδο, παρουσιάζοντάς τους ως προσκολλημένους θρησκομανείς και συνδέοντάς τους με μοναστήρια, αγίους, χριστιανισμό, προσκυνήματα και μοναχούς που ακολουθούσαν μία εικόνα για να χτίσουν το μοναστήρι της παναγίας, η οποία όμως, τί ειρωνεία, τους άφησε αβοήθητους! Μία ακόμη χριστιανική προπαγάνδα, στην προσπάθεια επιβολής λήθης.
Παρ’ ότι ο Φαλμεράυερ έχει αποδειχθεί εμπαθής και αντιεπιστημονικός, συνεχίζει να στηρίζεται, ακόμη και σήμερα, από αρκετούς εκπαιδευτικούς και οι έρευνες των Ελλήνων καθηγητών που αποδεικνύουν τα ψεύδη του, αποσιωπούνται πλήρως και δεν διδάσκονται στα παιδιά. Ποιος, όμως, ρυθμίζει τί διδάσκεται και τί αποσιωπάται;
Η μεγάλη και μακραίωνη ιστορία αυτού του τόπου και του λαού, δεν φτάνουν πολλές σελίδες για να καταγραφεί, αφού η αφετηρία της ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού βυθίζεται μέσα στην αχλύ του θρύλου της Αργοναυτικής εκστρατείας και ο θρύλος αυτός έχει την αρχή του στο μύθο του Φρίξου και της Έλλης. Αυτή αποτελεί την πρώτη επαφή του μητροπολιτικού ελληνισμού με τον Πόντο, με τη μυθική της βέβαια, έκφραση.
Η δεύτερη επαφή, πιο δυναμική και προγραμματισμένη, έγινε με την Αργοναυτική εκστρατεία, στην χώρα της Κολχίδας για το χρυσόμαλλο δέρας. Επίσης, δεν μπορεί να παραβλεφθεί το ότι, η ίδρυση της Σινώπης, στα βόρεια παράλια της Μικράς Ασίας, από Ίωνες ναυτικούς, περί το 800 π.Χ., σηματοδοτεί την επίσημη αφετηρία της ιστορίας του Ελληνισμού στον Πόντο και είναι, τουλάχιστον, ιεροσυλία η άρνηση ή και η περιφρόνηση της ιστορίας του.
Πάμπολλες οι ανασκαφές, που έχουν γίνει στα δυτικά παράλια του Ευξείνου Πόντου και έφεραν στο φως Μυκηναϊκά αγγεία και ευρήματα. Έτσι, αρχίζει ο μύθος της έλευσης των πρώτων Ελλήνων στον Εύξεινο Πόντο, για να καταλήξει 3.000 χρόνια μετά, στον τραγικό ξεριζωμό και την επιστροφή στην προαιώνια πατρίδα.
Οι Έλληνες, με την εγκατάστασή τους στις ακτές του Ευξείνου Πόντου, κατά τη διάρκεια του 8ου αιώνα, δημιούργησαν μια σειρά από ελληνικές αποικίες, στις παραλίες του τόπου. Ηράκλεια, Σινώπη, Κοτύωρα, Κερασούντα, Τραπεζούντα, Φάσις, Διοσκουριάς, Παντικάπαιον, Όλβια, Θεοδοσία, Οδησσός κλπ. Τέλος, το 562 π.χ. οι Ίωνες της Φώκαιας ίδρυσαν την Αμισό (Σαμψούντα).
Την Τραπεζούντα, ο Ξενοφών, περιγράφοντας την πορεία των Μυρίων από την περιοχή, στο βιβλίο του «Κύρου Ανάβασις», την αναφέρει «πόλεως ελληνίδος οικουμένης, εν τω Ευξείνω Πόντω». Ο Διογένης ο «Κυνικός», Έλληνας φιλόσοφος, γεννήθηκε στη Σινώπη περίπου το 412 π.χ., (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.χ.) Από τον Πόντο καταγόταν ο αρχαίος αστρονόμος Ηρακλείδης ο Ποντικός καθώς και ο ιστορικός και γεωγράφος Στράβων.
Άλλες μορφές της εποχής που αξίζει να αναφερθούν , είναι ο Δίφιλος ο Σινωπεύς (κωμικός ποιητής του 4. π.χ. αι.) Διονυσόδωρος από την Αμισό (μαθηματικός του 2. π.χ. αι.) Τυραννίων από την Αμισό (λόγιος και γραμματικός του 1. π.χ. αι.) Βάττων από τη Σινώπη (ιστοριογράφος) και πολλά άλλα σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα της πραγματικής μας ιστορίας ! Μ' αυτόν τον τρόπο, η ελληνική φυλή απέκτησε μια δεσπόζουσα παρουσία ανάμεσα στις άλλες φυλές του τόπου και η ελληνική δραστηριότητα ρίζωσε στη μακρινή χώρα της βόρειας Μ. Ασίας.
Οι άποικοι συνέχισαν να επικοινωνούν με την μητροπολιτική Ελλάδα και να τροφοδούνται πνευματικά από την μητέρα πατρίδα. Εργάστηκαν σκληρά, πολέμησαν με τους ντόπιους στον περίγυρό τους, πρόκοψαν και αναπτύχθηκαν, διατηρώντας, συγχρόνως, τον πλούσιο κόσμο από παραδόσεις, θρύλους, έθιμα και πολιτισμό. Κράτησαν άσβεστη την έντονη συνείδηση της ελληνικότητάς τους και της εθνικής τους ενότητας με τους Ελλαδίτες, συνείδηση που παρέμεινε αναλλοίωτη, αν όχι επαυξημένη, σ' όλη τη διάρκεια των κατοπινών αιώνων, ως την ύστερη ώρα του ξεριζωμού, το 1922.
Οι Πόντιοι λοιπόν ήσαν εκείνοι που μετελαμπάδευσαν στην περιοχή το ελληνικό δαιμόνιο, βάζοντας τα θεμέλια μιας καινούριας Ελλάδας στην Ανατολή.
Οι Πόντιοι ήσαν εκείνοι που, εκτός από τα ήθη και έθιμα των Ελλήνων, μετέφεραν στην Ανατολή το ελληνικό πνεύμα, την ελληνική σκέψη, την ελληνική δημοκρατική οργάνωση των πόλεων-κρατών, τους ελληνικούς νόμους, την ελληνική γλώσσα και θρησκεία.
Αλλά και αντίστροφα, οι Έλληνες γνώρισαν τους μεγάλους πολιτισμούς της Aνατολής, πήραν πολλές γνώσεις απ' αυτούς και ο ελληνισμός δημιούργησε μια νέα πολιτιστική σύνθεση, που έβαλε τα θεμέλια του κλασικού ελληνικού πολιτισμού με την φιλοσοφία, την ιστορία, τις τέχνες, την ποίηση και το θέατρο.
Ανάμεσα στο 363-302 π.χ. ιδρύεται ανεξάρτητο κράτος που έφτασε στη μεγαλύτερη ακμή του, κατά τους χρόνους του Μιθριδάτη ΣΤ' του Ευπάτορα (120-63 π.χ.), ο οποίος συνετέλεσε και στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού, καθώς ο ίδιος είχε ελληνική παιδεία.
H ελληνική γλώσσα καθιερώθηκε στο βασίλειο ως επίσημη γλώσσα επικοινωνίας των πολυάριθμων, άρα και πολύγλωσσων εθνοτήτων της Mικράς Aσίας. Η ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την αρχαία Ιωνική, κυρίως της καταγωγής των αποίκων του Πόντου, δηλαδή από την Ιωνική Μίλητο.
Οι επιδράσεις που δέχτηκε στο πέρασμα των 26 αιώνων ζωής, προέρχονται από την κοινή των Αλεξανδρινών Χρόνων και από τη Μεσαιωνική κοινή του Βυζαντίου. Επηρεάστηκε επίσης από τους Γενουάτες και τους Βενετσιάνους της Τραπεζούντας, τους Πέρσες και τους Γεωργιανούς καθώς και από τους Τούρκους.
Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι παρά τις προσμίξεις με ξένες λέξεις αυτές δεν έμειναν αναφομοίωτες αλλά εξελληνίστηκαν και εντάχθηκαν στο κλιτικό σύστημα της ελληνικής, συμμετέχοντας έτσι στην εξέλιξη της γλώσσας.
Tο δωδεκάθεο του Ολύμπου ειρηνικά αφομοίωσε τις περισσότερες περσικές και ντόπιες εθνότητες. H ελληνική θρησκεία και λατρεία κυριάρχησαν παντού. Στους ναούς που χτίστηκαν προς τιμή των ελληνικών θεοτήτων, λατρεύονταν οι θεοί Aπόλλωνας, Aθηνά, Διόνυσος, Νίκη, Δίας, Aσκληπιός, Ποσειδώνας, Πάνας, Hρακλής, Eρμής. O περσικός θεός Mίθρας, χωρίς να εκλείψει ποτέ, χρόνο με το χρόνο ελληνοποιήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Ήλιο, τον Aπόλλωνα και τον Eρμή.
Και επί Ρωμαϊκής κυριαρχίας, δεν εμποδίστηκε η πρόοδος του Ποντιακού Ελληνισμού.
Την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου, ο Πόντος αποκτά ιδιαίτερη σημασία για το ανατολικό κράτος και για ολόκληρο τον ελληνισμό, παίζοντας τον ρόλο του προπυργίου και του φάρου της Ανατολής και, επί Ιουστινιανού, ο Πόντος γίνεται η ασπίδα του Βυζαντίου από τις βαρβαρικές επιδρομές των Περσών, των Αράβων και αργότερα των Τούρκων. Εκεί, έδρασαν οι Ακρίτες, δημιουργώντας τους θρύλους της λαϊκής παράδοσης του Πόντου, με κορωνίδα όλων το λόγιο έπος του «Βασίλειου Διγενή Ακρίτα», που αποτελεί το νεότερο έπος του Ελληνισμού. Το Ποντιακό κράτος, αν και έζησε 257 χρόνια χωριστά από τα άλλα ελληνικά κρατίδια, αναδείχθηκε σ' ένα προπύργιο του ελληνισμού και διατηρήθηκε ως το 1461, δηλαδή 8 χρόνια μετά την άλωση της Πόλης.
Η υπηρεσία που προσέφερε στους Έλληνες κατοίκους του τόπου και γενικότερα στον ελληνισμό, στάθηκε τεράστια. Όχι μόνο διατήρησε τον ελληνικό πολιτισμό του, αλλά τον ανέπτυξε και τον στέριωσε, ώστε ν' αντέξει στην επόμενη δοκιμασία του, κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Η άλωση της Τραπεζούντας από τους Τούρκους σήμανε βέβαια για τον Ελληνισμό του Πόντου το τέλος της πολιτικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας του, αλλά όχι και της εθνικής του συνείδησης.
Η τελευταία δεν χάθηκε, δεν έσβησε, γι’ αυτό και ο Ποντιακός Ελληνισμός δεν εξαφανίστηκε, όπως συνέβη με δεκάδες φυλές και εθνότητες της Μικρασίας που τούρκεψαν, που εξισλαμίσθηκαν και έλειψαν για πάντα από το πρόσωπο της ιστορίας. Διετήρησε δε, την ποντιακή διάλεκτο, η οποία προέρχεται από την αρχαία Ιωνική, όπως και δεν πέρασε ποτέ στη λήθη ο διάσημος πολεμικός Πυρρίχιος χορός, ο οποίος χορεύεται με όπλα και σε φάσεις άμυνας και επίθεσης. ο Πυρρίχιος (χορός της φωτιάς) που αποτελεί αρχαιοελληνική πολιτισμική κληρονομιά. Τον χόρεψαν οι Κουρήτες, οι Αθηναίοι στα Παναθήναια και οι Λάκωνες στα Διοσκούρεια. Οι Έλληνες του Πόντου τον διατήρησαν ζωντανό έως τις μέρες μας.
Σήμερα, με άλλοθι την βραχεία μνήμη και την αδιαφορία επί θεμάτων που άπτονται της ελληνικότητας, μέσω της επίσημης εκπαίδευσης και της απαράδεκτης παρέμβασης της θρησκείας, σε θέματα παιδείας και εκπαίδευσης, επιχειρείται άμβλυνση και υποβάθμιση της ιστορίας των Ελλήνων του Πόντου και, εν γένει, της ιστορίας του Ελληνισμού. Μήπως τελικά, ο πραγματικός εχθρός μας είναι η ιστορική μας άγνοια και η πολιτιστική μας υποβάθμιση;
Διότι, πώς επιτρέπουμε σήμερα, εν έτει 2012, στους έχοντες πιστοποιητικό «Ελληνοφροσύνης», οι οποίοι πρόδωσαν και ξεπούλησαν την πατρίδα μας, προκάλεσαν τόσες εθνικές τραγωδίες, παρέδωσαν τους Πομάκους της Θράκης στους Τούρκους, αφελληνίζουν τους Έλληνες, να έχουν το θράσος να είναι τιμητές των εχθρών του Ελληνισμού, ενώ είναι επιτακτική ανάγκη να ξαναβρούμε και να οριοθετήσουμε τα παγκόσμια - πολιτισμικά σύνορα του Ελληνισμού, με πρώτο και κύριο μέλημα να διατηρήσουμε τα πλείστα εκείνα στοιχεία του πολιτισμού μας, κληρονομημένα από τα προχριστιανικά χρόνια; Η μνήμη των προσφυγικών πληθυσμών και η τραγική ιστορική περιπέτεια εξοβελίστηκαν συνειδητά από την εκάστοτε εξουσία - όπως και από την εκάστοτε αντιπολίτευση – στην μετά το ’22 Ελλάδα.
Η ιστορία των Ελλήνων του Πόντου σταμάτησε, μετά από τρεις χιλιάδες χρόνια το 1922-24, όταν μεσολάβησαν οι συμμαχικές δυνάμεις και η Ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε, ουσιαστικά, για την γενοκτονία ενός λαού με ανώτερο πολιτισμό, ο οποίος συνεχίζει, με ελληνική συνείδηση και εθνική ταυτότητα, να επιβιώνει και δεν αφομοιώνεται. Οι πρόσφυγες εκ Πόντου, όχι μόνον δεν σταμάτησαν ποτέ να «αναστορούν τα παλαιά», αλλά και προσπαθούν να μάθουν στις επόμενες γενιές την ιστορία και τον πολιτισμό του Ποντιακού Ελληνισμού και, κυρίως, να μεταλαμπαδεύσουν σ’ αυτές την αγάπη τους, για την αλησμόνητη πατρίδα!
Περικλῆς Γιαννουλίδης
strangehellas.blogspot.gr